Lisansüstü Eğitim Enstitüsü Tez Koleksiyonu

Bu koleksiyon için kalıcı URI

https://hdl.handle.net/20.500.12428/3869

Listeleniyor 1 - 20 / 2662

Öğretmenlerin iş-yaşam kalitesi ile örgütsel yaratıcılık algıları arasındaki ilişkide örgütsel bağlılığın aracılık rolü
(Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, 2025) Mutlu, Gülşah; Çoruk, Adil
Araştırmanın amacı, öğretmenlerin iş-yaşam kalitesi, örgütsel yaratıcılık ve örgütsel bağlılık algılarını belirlemek ve iş-yaşam kalitesi ile örgütsel yaratıcılık arasındaki ilişkide örgütsel bağlılığın aracı rolünü incelemektir. Araştırmada nicel yöntem ve ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın evreni, 2022-2023 eğitim-öğretim yılında Erzurum'daki kamu anaokulları ve ilkokullarında çalışan 3.782 öğretmenden oluşmaktadır. Örneklem, küme örnekleme yöntemi ile seçilen 454 öğretmenden oluşmaktadır. Veriler, "İş Yaşam Kalitesi Ölçeği" (Akar ve Üstüner, 2017), "Öğretmen Yaratıcılığı Ölçeği" (Uçar, 2015) ve "Örgütsel Bağlılık Ölçeği" (Han, Dağlı ve Elçiçek, 2018) ile toplanmıştır. Verilerin analizinde SPSS 26 ve AMOS 24 paket programları kullanılmıştır. Veriler normal dağılım gösterdiği için veri analizinde parametrik testlerden yararlanılmıştır. Ayrıca Pearson Korelasyon ve Basit Doğrusal Regresyon analizleri yapılmıştır. Örgütsel bağlılığın aracılık rolünü incelemek için ise Yapısal Eşitlik Modellemesi yöntemi kullanılmıştır. Analiz sonuçlarına göre, öğretmenlerin iş-yaşam kalitesi algıları yaş, medeni durum, çocuk sahibi olma, maddi durum, eğitim seviyesi, ek iş yapma, unvan, mesleki kıdem, sınıf mevcudu, okulun yerleşim yeri, öğretmen ve öğrenci sayısı ile branş değişkenlerine göre farklılık göstermektedir. Örgütsel yaratıcılık algıları medeni durum, çocuk sahibi olma, maddi durum, ek iş yapma, unvan, mesleki kıdem, öğretmen ve öğrenci sayısı ile branşa göre; örgütsel bağlılık ise cinsiyet, yaş, medeni durum, çocuk sahibi olma, eğitim seviyesi, unvan, mesleki kıdem, okul kıdemi, öğretmen sayısı, ulaşım süresi, haftalık ders saati ve branşa göre farklılaşmıştır. İş-yaşam kalitesi ile örgütsel yaratıcılık, örgütsel bağlılık ile örgütsel yaratıcılık ve iş-yaşam kalitesi ile örgütsel bağlılık arasında orta düzeyde pozitif anlamlı ilişkiler bulunmuştur. Ancak iş-yaşam kalitesi ile örgütsel yaratıcılık arasındaki ilişkide örgütsel bağlılığın aracı rolü olmadığı belirlenmiştir.
Tarih öncesi dönemlerde Gökçeada yerleşim sistemleri; Neolitik, Kalkolitik ve Tunç Çağları
(Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, 2024) Aktay, Şule; Demirciler, Volkan
Bu çalışmanın temel amacı Gökçeada (eski adıyla İmroz) adasının Neolitik Dönem'den Kalkolitik ve Tunç Çağlarına kadar uzanan süreçte tarih öncesi yerleşim sistemlerinin anlaşılmaya çalışılmasıdır. Çalışılan alanın ada olması ve anakaradan farklı jeolojik ve jeomorfolojik özelliklere sahip olması nedeniyle öncelikle bu özellikler belirlenmiş ve bölgenin coğrafi özelliklerine göre sistematik bir arazi araştırması planlanarak gerçekleştirilmiştir. Yüzey araştırmaları sonrasında elde edilen verilerin ofis ve kütüphane çalışmalarıyla bütünselliğe ulaştırılmasına çalışılmıştır. Bu kapsamda antik yazarların anlattıkları ve arkeolojik kazı ve yüzey araştırmalarından elde edilen bulgular referans alınarak adanın tespit edilebilen tarih öncesi yerleşimlerinin genel resmi ortaya konulmuştur. Çalışmanın metodolojisi yerleşim modeli analizini temel almaktadır. Eski ve yeni arkeolojik araştırma verilerinden derlenmiş ve tez konusu olan zaman dilimleri boyunca yerleşim kalıplarını tanımlamak amacıyla bir dizi parametre (yerleşimlerin konumu, yoğunluk, mesafe analizi vb) altında yerleşim sistemleri analiz edilmiştir. Sonuç olarak Erken Tunç Çağı döneminde adada yerleşim sayılarında bir artış yaşandığını ve şu anki veriler ile 12 yerleşim tespit edildiğini, Kalkolitik Çağ dönemine tarihlendirilebilecek 4 yerleşim, Neolitik Çağ için ise sadece halen kazısı devam eden Uğurlu-Zeytinli Höyük olduğunu söyleyebiliriz.
Ortaokul öğrencilerinin hayat boyu Fen'e yönelik tutumlarının incelenmesi
(Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, 2025) Kızılcık, Arzu; Akçöltekin, Alptürk
Bu araştırmanın amacı ortaokul öğrencilerinin hayat boyu Fen'e yönelik tutumlarının incelenmesidir. Araştırma kapsamında belirlenen bu amaç doğrultusunda araştırmanın örneklem grubunu ise; 2023-2024 eğitim-öğretim yılında Çanakkale Milli Eğitim Müdürlüğü'ne bağlı olan iki ortaokulda 5. - 8. Sınıflarda öğrenim gören toplam 636 öğrenci oluşturmuştur. Çalışma kapsamında veri toplama aracı olarak Kızılcık, vd.'nin (2023) hayat boyu fen ölçeği kullanılmıştır. Ortaokul öğrencileri üzerinden toplanan verilerin analizinde ise SPSS 26 programından yararlanılmıştır. Bu bağlamda öncelikle verilerin çarpıklık ve basıklık değerleri incelenmiş ve verilerin normal dağılım sağladığı belirlenmiştir. Bu bağlamda verilerin analizinde parametrik testlerden yararlanılmıştır. Çalışmada ortaokul öğrencilerinin hayat boyu Fen'e yönelik tutumlarının cinsiyet, kişisel bilgisayarının olup olmama durumu, sosyal medyada bilimsel içerikli hesapları takip etme durumu ve sosyal medyada bilim insanlarını takip etme durumuna göre yapılan karşılaştırmalarda bağımsız örneklem t testi uygulanmıştır. Ortaokul öğrencilerinin hayat boyu Fen'e yönelik tutumlarının sınıf düzeyi, fen bilimleri dersinde kendilerini başarılı hissetme durumları ve fen bilimleri not ortalamalarına göre yapılan karşılaştırmalarda ise tek yönlü varyans analizi (ANOVA) uygulanmıştır. Ortaokul öğrencilerinin hayat boyu Fen' e yönelik tutumlarının incelenmesi amacıyla gerçekleştirilen bu araştırmada sonuç olarak; kız öğrencilerin çevre farkındalığı düzeylerinin erkek öğrencilere oranla daha yüksek olduğu, 5. Sınıfta öğrenim gören öğrencilerin hayat boyu Fen'e ilişkin tutumlarının diğer sınıflarda öğrenim gören öğrencilere oranla daha yüksek olduğu tespit edilirken, Fen bilimleri dersinde kendilerini başarılı hisseden öğrencilerin hayat boyu Fen'e ilişkin tutumlarının yüksek olduğu, öğrencilerin not ortalamalarının arttıkça, hayat boyu Fen'e ilişkin tutumlarının da yüksek olduğu, sosyal medyada bilimsel içerikli hesapları takip eden öğrencilerin, hayat boyu Fen'e yönelik toplam tutumlarının sosyal medyada bilimsel içerikli hesapları takip etmeyen öğrencilere oranla yüksek olduğu ve sosyal medyada, bilim insanlarını takip eden öğrencilerin gözlem ve merak düzeyleri, sosyal medyada bilim insanlarını takip etmeyen öğrencilere oranla yüksek olduğu tespit edilmiştir.
AHS yöntemi kullanılarak deprem parkları planlama ilkelerinin mekansal olarak irdelenmesi: Çanakkale kent merkezi örneği
(Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, 2025) Akyar, Elife; Taşlı, Tülay Cengiz
Geçmişten günümüze kadar, çeşitli coğrafyalarda büyük kayıplara yol açarak hem maddi hem de manevi zararlara sebep olan afetler, insanlığın karşılaştığı çok büyük sorunlardan bir tanesidir. Türkiye'nin de, çokça yara aldığı depremlerde verilen can ve mal kayıplarının ardından, olası bir deprem senaryosunun etkili bir şekilde yönetilmesi ve sürecin sürdürülebilirliğinin sağlanabilmesi amacıyla deprem parkları kavramı gündeme gelmiştir. Deprem parkları; estetik ve işlevsel potansiyel barındıran, insanların günlük yaşamda rekreasyonel ihtiyaçlarını karşılayan alanlardır. Olası bir deprem durumunda sağlayabileceği çoklu işlevler dikkate alındığında, başta deprem parkları olmak üzere, acil toplanma alanlarının ve geçici barınakların amacına en uygun şekilde kullanılabilmesi için potansiyel alanların belirlenmesiyle birlikte stratejik olarak planlanması ve bu planlamaya göre yer seçimlerinin yapılması gerekmektedir. Çanakkale ili I. Derece deprem bölgesinde yer almakla birlikte, yakın gelecekte beklenen İstanbul depreminden çok fazla hasar alacak illerden bir tanesidir. Araştırma kapsamında, Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) temelli yöntemlerden biri olan Analitik Hiyerarşi Süreci (AHS) ile deprem parkları yer seçimlerinin uygunluğuna etki eden kriterlerler belirlenerek Çanakkale kent merkezinde deprem parkları için uygun alanların belirlenmesi amaçlanmıştır. Analizler sonucunda elde edilen uygunluk haritasına göre, alanda deprem parkları için; 0,165 km2 uygun olmayan, 10,10 km2 az uygun, 7,074 km2 orta uygun, 0,398 km2 uygun ve 2451,59 m2 çok uygun alanların olduğu tespit edilmiştir. Bu çalışmanın, yerel yönetimler ve planlamacılara, deprem riski yüksek olan bölgelerde sürdürülebilir müdahale stratejileri geliştirme hususunda rehberlik edebileceği öngörülmektedir. Bununla birlikte, Çanakkale'nin depremlere karşı direncini güçlendirmek ve toplumsal dayanıklılığını sağlamak amacıyla atılmış önemli bir adım olarak değerlendirilmesi beklenmektedir.
Sınıf öğretmenlerinin küresel vatandaşlık tutumları ile kültürel değerlere duyarlılıkları arasındaki ilişkinin incelenmesi
(Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, 2024) Dağaşan, Emre; Erbaş, Yahya Han
Bu araştırma, sınıf öğretmenlerinin çokkültürlülük ve küresel vatandaşlık kavramlarına ne düzeyde hâkim olduğunu ve farklı kültürel değerlere karşı hassasiyetlerini düzeylerini ortaya çıkarmayı amaçlamaktadır. Çalışma içerisinde analizler için kullanılacak olan demografik özellikler öğretmenlerin cinsiyeti, eğitim durumu, mesleki kıdemi ve öğretmenlikteki statü durumlarıdır. İlişkisel tarama modelinde ilerletilmiş olan bu araştırmada çalışmanın örneklemi basit tesadüfi örnekleme yöntemi kullanılarak Balıkesir ili Altıeylül ve Karesi ilçelerindeki ilkokullarda çalışan sınıf öğretmenlerinden oluşmuştur. 370 öğretmenin 230'u (%62) kadın ve 140'ı (%38) erkektir. Çalışmada, araştırmacı tarafından hazırlanmış bilgilendirilmiş onam formu ve demografik bilgi bölümü ile Kültürel Değerlere Duyarlı Öğretmen Ölçeği (KDDÖ) ve Küresel Vatandaş Ölçeği (KVÖ) kullanılarak araştırma verileri toplanmıştır. Çalışma verilerinin analizleri, SPSS 25.00 programında yapılmıştır. Çalışma sonucunda elde edilen verilerin analizinde, yüzde hesaplamaları (%), frekanslar (f), aritmetik ortalamalar (x), t testi (t) ve tek yönlü varyans analizi (F), regresyon analizi kullanılmıştır. Araştırma bulgularına göre sınıf öğretmenlerinin küresel vatandaşlık tutumları ile kültürel değerlere duyarlıkları arasında orta düzey bir ilişki bulunmuştur. Sonuç olarak ise bu iki kavramın birbirlerini destekler niteliklerinin olduğu ortaya çıkmıştır.
Nazım Hikmet'in Sevdalı Bulut adlı kitabının A1 seviyesine uyarlanması ve etkinlik tasarımı
(Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, 2025) Örer, Buse; Geçgel, Hulusi
Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminin geçmişi çok eskilere dayanıyor olmasına rağmen bu alanda hâlâ yeni çalışmalara ihtiyaç vardır. Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde kullanılan ders kitaplarının yanı sıra, öğrencilerin dil seviyelerine göre sadeleştirilmiş çeşitli edebi metinler öğrencilerin Türkçeyi benimsemesine ve sevmesine katkı sağlayacaktır. Türkçe öğretiminde kullanılan kaynakların çeşitliliği öğrencilerin başarısını da arttıracaktır. Bu çalışmanın amacı, Türk kültüründen izler taşıyan Nazım Hikmet'in Sevdalı Bulut adlı masalını A1 seviyesine uyarlayarak yabancı dil olarak Türkçe öğretimine katkıda bulunmasını sağlamaktır. Çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden doküman incelemesi yöntemi kullanılmıştır. Nazım Hikmet'in "Sevdalı Bulut" adlı eseri incelenerek A1 seviyesine uygun kelime dağarcığı ve dil yapısına göre uyarlanmıştır. A1 seviyesine uyarlanan "Sevdalı Bulut" metni ve bu seviyeye uygun etkinlikler tasarlanmıştır. Uyarlanan metinler ve etkinlikler yabancılara Türkçe öğretimi alan uzmanları tarafından değerlendirilmiş ve olumlu geri bildirimler alınmıştır. A1 seviyesine uyarlanan "Sevdalı Bulut" kitabı yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde kaynak olarak kullanıma uygundur. Bu sayede öğrenciler dil becerilerini geliştirirken aynı zamanda Türk kültürüne dair bilgi sahibi olabilirler.
Ortak bilgi yapılandırma modelinin bilimsel muhakeme becerileri üzerindeki etkisi: Fen bilgisi öğretmen adayları örneği
(Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, 2025) Ayçiçek Doğangönül, İlke; Çavuş Güngören, Seda
Bu araştırmada, Ortak Bilgi Yapılandırma Modelinin (OBYM) fen bilgisi öğretmenliği 3. sınıf öğrencilerinin bilimsel muhakeme becerileri üzerine etkisi incelenmiştir. Araştırma, nicel araştırma yöntemlerinden tek grup ön-test son-test yarı deneysel desen olarak belirlenmiştir. Uygulama 2021-2022 eğitim öğretim yılı bahar döneminde gerçekleştirilmiştir. Çalışma grubunu Marmara Bölgesi'nde bir devlet üniversitesinin 3. sınıfında öğrenim gören 48 fen bilgisi öğretmen adayı oluşturmaktadır. Araştırma Bilimsel Muhakeme Becerileri dersi kapsamında 7 hafta sürmüştür. Uygulama sürecinde OBYM'ye göre hazırlanan ders planlarıyla, muhakeme becerilerini kazandırmaya yönelik etkinlikler uygulanmıştır. Veri toplama aracı olarak Bilimsel Muhakeme Becerileri Testi (BMBT) ve uygulama hakkında görüşler formu kullanılmıştır. Nicel verilerin analizinde t testi kullanılırken, katılımcıların uygulama hakkındaki görüşlerinden elde edilen nitel verilerin analizinde içerik analizi kullanılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre, BMBT alt boyutları kapsamında orantısal düşünme becerisi, korelasyonel düşünme becerisi ve olasılıklı düşünme becerisine ait bulgular istatistiksel olarak anlamlı bulunmazken diğer alt boyutlar kapsamında istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur. Katılımcılar, uygulama süreci hakkında etkinlik ve uygulamaları beğendikleri, bilimsel muhakeme becerilerini öğrendikleri, deneyim kazandıkları gibi olumlu görüşler belirtirken, geri dönüt eksikliği ve ders saatlerinin uzunluğu gibi olumsuz görüşler belirtmişlerdir. Sonuç olarak OBYM'nin bazı bilimsel muhakeme becerilerinin gelişimine katkı sağladığı belirlenmiştir.
İlkokul dördüncü sınıf öğrencilerinin öz-düzenlemeli öğrenmeleri, sosyal bilgiler dersine yönelik motivasyonları ve sosyal bilgiler ders başarılarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi
(Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, 2025) Güllü, Abdullah Baki; Çetin, Barış
Bu araştırma, dördüncü sınıfta öğrenim gören öğrencilerin sosyal bilgiler dersine ilişkin öz-düzenlemeli öğrenme becerilerini, motivasyonlarını ve ders başarılarını çeşitli değişkenler açısından incelemeyi amaçlamıştır. Yapılan bu çalışmada kesitsel tarama modeli kullanılmıştır. Bu çalışma 2022-2023 eğitim-öğretim yılında Konya ilinin Kulu ilçesinde öğrenim gören 195 ilkokul dördüncü sınıf öğrencisi üzerine yapılan bir inceleme gerçekleştirilmiştir. Bu araştırmanın verileri, Çokçalışkan vd. (2019) tarafından geliştirilen "Öz-Düzenlemeli Öğrenme Envanteri", Sosyal Bilgiler dersine ait motivasyon puanlarını belirlemek için Tahiroğlu ve Aktepe (2015) tarafından geliştirilen "Sosyal Bilgiler Dersi Motivasyon Ölçeği" ve sosyal bilgiler dersi akademik başarı puanları, "Sosyal Bilgiler Ders Başarısı Ölçeği" ,Münevver Menteşe (2021) tarafından geliştirilen toplanmıştır. Araştırmada elde edilen sonuçlara göre, öz-düzenlemeli öğrenme beceri puanlarının, sosyal bilgiler dersi açısından motivasyon puanları ile akademik başarılarının yüksek olduğu saptanmıştır. Öz-düzenlemeli öğrenme, motivasyon ile akademik başarı arasında olumlu ve anlamlı bir bağlantıya sahiptir. Öz-düzenlemeli öğrenme ile motivasyon arasında ve motivasyon ile akademik başarı arasında orta düzeyde, pozitif yönlü ve anlamlı bir ilişki olduğu belirlenmiş, ancak öz-düzenlemeli öğrenme ile akademik başarı arasındaki ilişkinin zayıf düzeyde fakat pozitif yönde anlamlı olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca, öğrencilerin cinsiyet değişkenine göre öz-düzenlemeli öğrenme becerilerinde kız öğrenciler lehine anlamlı bir farklılık bulunurken, cinsiyet değişkeninin öğrencilerin akademik başarıları ile sosyal bilgiler dersine yönelik motivasyon puanları üzerinde herhangi bir etkisinin olmadığı belirlenmiştir. Öğrencilerin anne ve baba eğitim düzeylerinin, öz-düzenlemeli öğrenme becerileri ile sosyal bilgiler dersine yönelik motivasyonlarını etkilemediği görülmüştür. Bununla birlikte, anne eğitim düzeyinin öğrencilerin akademik başarıları üzerinde bir etkisi bulunmazken, baba eğitim düzeyinin akademik başarı üzerinde anlamlı bir farklılık yarattığı tespit edilmiştir. Ailelerin aylık gelir düzeyi dikkate alındığında, öğrencilerin öz-düzenlemeli öğrenme becerileri ile sosyal bilgiler dersine yönelik motivasyon puanları arasında anlamlı bir fark bulunmadığı, ancak akademik başarı puanlarında anlamlı bir farklılık olduğu ve aylık geliri yüksek olan ailelerin çocuklarının akademik başarılarının daha yüksek olduğu belirlenmiştir. Son olarak, öğrencilerin okul öncesi eğitim alıp almama durumlarına göre öz-düzenleme becerileri puanlarında anlamlı bir fark olmadığı, ancak okul öncesi eğitim almış olmanın sosyal bilgiler dersine yönelik motivasyon puanları ve akademik başarı üzerinde anlamlı bir fark yarattığı sonucuna ulaşılmıştır.
Sağlık okuryazarlığı ve gebelik; kırsalda kadınlar üzerine bir araştırma
(Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, 2024) Kurtulmuş, Meral; Ilgın, Hicran Özlem
Bireylerin sağlık bilgisine erişim ihtiyaçları her zaman bulunurken önemli olan elde edilen sağlık bilgisinin doğru anlaşılması ve doğru uygulanmasıdır. Özellikle kadınların gebelik sürecinde sağlık bilgisini doğru kullanması hem anne sağlığı hem bebek sağlığı açısından kritik bir öneme sahiptir. Bu nedenle sağlık okuryazarlığı kavramı sağlıklı toplumlar ve sağlıklı nesiller için önem arz etmektedir. Bu bağlamda yürütülen bu araştırma Çanakkale ilinde kırsal alanda yaşamını sürdüren kadınların sağlık okuryazarlığı seviyelerini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Örneklem belirlenirken GPower güç analizi yönteminden yararlanılmış ve sayı 116 olarak hesaplanmıştır. Veri toplama sürecinde 303 katılımcıya ulaşılmış ve örneklem genişletilmiştir. Veriler Çanakkale Mehmet Akif Ersoy Devlet Hastanesine başvuran ve kırsal alanda yaşayan gebelerden toplanmıştır. Veri toplama aracı olarak kişisel bilgi formu ve Türkiye Sağlık Okuryazarlığı Ölçeği kullanılmıştır. Elde edilen verilerin analizinde SPSS 25 programı kullanılmıştır. Çalışma sonucunda katılımcıların sağlık okuryazarlığı düzeyleri incelendiğinde 173'ü (%57,10) yetersiz sağlık okuryazarlığı, 82'si (%27,10) sorunlu-sınırlı sağlık okuryazarlığı, 35'i (%11,60) yeterli sağlık okuryazarlığı, 13'ü (%4,30) mükemmel sağlık okuryazarlığı seviyesine sahip olduğu belirlenmiştir. Katılımcıların sağlık okuryazarlığı seviyesinin yaş, eğitim durumu, sosyal güvence varlığı, aile tipi, çalışma durumu, gebelik isteme durumu, düzenli gebelik kontrollerine gitme, gebelik sürecinde eğitim alma, sağlık okuryazarlığı kavramını duyma, yaşadığı yer, gelir durumu, gebelik haftası, doğum sayısı, sağlık probleminde takındıkları tavır durumuna göre istatistiksel olarak anlamlı farklılık gösterdiği belirlenmiştir. v Katılımcıların gebe kalma şekli ile sağlık okuryazarlığı seviyeleri arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılık bulunmadığı kayıt altına alınmıştır.
Panoramik radyografik görüntüleri kullanan derin öğrenme tabanlı otomatik diş bölütleme yaklaşımı
(Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, 2025) Sözeri, Ceren; Karasulu, Bahadır
Bu çalışma, diş hekimliğinde sıklıkla teşhis ve tedavi yöntemleri için kullanılan panoramik radyografi görüntülerini ile sınıflandırılmasını gerçekleştiren bir yöntem sunmaktadır. Sınıflandırma sonucunda, hastanın yaş grubuna uygun olarak özel olarak eğitilmiş modeller kullanılarak diş yapıları için otomatik bölütleme yapılmıştır. Bu sayede, yetişkin ve çocuk hastalar için farklı anatomik ve yapısal özellikler göz önünde bulundurularak daha hassas sonuçlar elde edilmiştir. Sınıflandırma modelinin başarımı Tufts veri kümesiyle değerlendirilmiş ve başarım doğruluğu 0,80 olarak kaydedilmiştir. Çalışmada geliştirilen derin öğrenme modeli, dişlerin otomatik olarak tespit edilmesini ve bölütlenmesini sağlayarak diş hekimlerine tanı ve tedavi süreçlerinde önemli veriler sunmaktadır. Bölütleme görevi için yetişkin ve çocuk görüntüleriyle iki ayrı model eğitilmiştir. Yetişkin görüntüleriyle eğitilen model DeepLabV3+ResNet50 iken çocuk görüntüleri ile eğitilen model olarak UNet seçilmiştir. Yetişkin görüntülerinde Kesişimin Birleşim Üzerine Oranında 0,90, Dice Katsayısında 0,95 başarı elde edilirken, çocuk görüntülerin bölütlenmesinde başarı Kesişimin Birleşim Üzerine Oranında 0,90, Dice Katsayısında 0,94 olarak kaydedilmiştir. Bu modellerin diş hekimleri tarafından daha rahat kullanılabilir olması açısından Gradio kütüphanesi kullanılarak grafiksel kullanıcı arayüzü oluşturulmuştur. Sunulan yöntem ve oluşturulan arayüz sayesinde hem tanı sürecinin doğruluğu artırılmış hem de hekimlerin iş yükü azaltılmaktadır. Çalışmada, diş hekimliği alanındaki tıbbı bilginin teknoloji ile daha verimli kullanılması, hastaların ihtiyaçlarına daha hızlı ve etkili çözümler sunmayı hedeflemektedir.
Çanakkale ilinin farklı ekolojilerinde yetiştirilen Bozcaada Çavuşu üzüm çeşidinde pomolojik özelliklerin saptanması
(Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, 2025) Dinçkal, Serdar; Dardeniz, Alper
Bu araştırma, Çanakkale ilinin farklı ekolojilerinde yetiştirilen Bozcaada Çavuşu üzüm çeşidinde pomolojik özelliklerin saptanması amacıyla, 2023 yılı vejetasyon döneminde yürütülmüştür. Araştırmada, Çanakkale ili Bozcaada ilçesinde farklı mevkilerdeki 4 adet ve Bayramiç ilçesi Çavuşlu köyünde farklı mevkilerdeki 2 adet Bozcaada Çavuşu üzüm çeşidi bağından salkım örnekleri alınmıştır. Araştırma, tesadüf parselleri deneme deseninde 3 tekerrürlü olarak planlanmış ve her tekerrürde 3'er adet asmaya (bağ kütüğüne-omca) yer verilmiştir. Bozcaada 1; en uzun boylu, en sık, en ağır salkımların elde edildiği, salkımlardaki toplam tane ve normal tane sayısının ile çekirdek sayısının en fazla olduğu, en kısa tane en, boy ve ağırlığı ile en düşük pH'a sahip bağ olmuştur. Bozcaada 2; en az partenokarpik taneye ve en yüksek SÇKM ve pH'a sahip bağ olarak belirlenmiştir. Bozcaada 3; en dar, en hafif, en az normal tane sayısına sahip gevşek yapılı ve en olgun salkımların elde edildiği bağ olmuştur. Bayramiç 1; en geniş salkımların, en fazla partenokarpik ve toplam kalın kabuklu tanenin alındığı, en düşük SÇKM ile olgunluk indisinin elde edildiği ve en parlak ve yeşil renkli tanelerin alındığı bağ olmuştur. Bayramiç 2; en kısa salkımların, en enli, uzun ve en ağır tanelerin elde edildiği bağ olarak tespit edilmiştir.
Üniversite öğrencilerinde öznel iyi oluş, anlam arayışı ve özerk benlik ilişkisinin incelenmesi
(Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, 2025) Yazar, Merve; Kocayörük, Ercan
Üniversite dönemi, bireyin gelişimsel olarak ergenlikten genç yetişkinliğe adım attığı bir geçiş sürecini temsil etmektedir. Üniversite dönemi, bireylerin kimliklerinde temel değişimlerin yaşandığı, bağımsızlık yönünde adımların atıldığı, değişen sosyal çevreyle birlikte uyum becerilerinin ve aidiyet duygusunun ön plana çıktığı, aynı zamanda kaygı, öfke ve üzüntü gibi olumsuz duyguların da hissedilebildiği kritik bir süreçtir. Yükseköğretim grubunun gerek bireysel gerek de sosyal açıdan sorunlara yatkın olması sebebiyle iyi oluş düzeylerine yönelik araştırmalar önemli olduğu düşünülmektedir. Bu araştırma, üniversite öğrencilerinin öznel iyi oluş, yaşamda anlam ve özerk benlik yönetimi arasındaki ilişkinin incelenmesi amacıyla yapılmıştır. Öğrencilerin duygusal, bilişsel ve varoluşsal yönlerine odaklanmanın yaşanan problemlerin çözümünde yeni bilgiler sunacağı öngörülmektedir. Araştırmada, öznel iyi oluş ve yaşamda anlam arasındaki ilişkide özerk benliğin düzenleyici rolünü incelemek amacıyla nicel araştırma yöntemlerinden ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın hedef örneklemini Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi'nde öğrenim gören 18 yaş üstü üniversite öğrencileri oluşturmaktadır. Araştırmada, tesadüfi olmayan örnekleme yöntemlerinden uygun/kolayda örnekleme tercih edilmiştir. Örneklem, 2023-2024 eğitim öğretim yılında Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi'nde öğrenim gören, 18 yaş üstü, gönüllü 300 kişiden oluşmaktadır. Araştırma verilerinin toplanması amacıyla katılımcılara Bilgi Formu, Öznel İyi Oluş Ölçeği, Yaşamın Anlamı Ölçeği ve Özerk Benlik Yönetimi Ölçeği olmak üzere dört farklı veri toplama aracı çevrimiçi olarak uygulanmıştır. Analiz sonuçlarına göre katılımcıların öznel iyi oluş ile yaşamda anlam düzeyleri arasında pozitif yönde orta düzeyde anlamlı bir ilişki, öznel iyi oluş ile özerk benlik düzeyleri arasında pozitif yönde orta düzeyde anlamlı bir ilişki ve yaşamda anlam ile özerk benlik düzeyleri arasında pozitif yönde düşük düzeyde anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Değişkenlerin birbiriyle ilişkili olması sebebiyle düzenleyici değişkene ilişkin analizin yapılabileceği görülmüştür. Düzenleyici değişkene ilişkin analiz sonuçlarına göre yaşamda anlamın öznel iyi oluşa etkisinde özerk benliğin düzenleyici rolü istatistiksel açıdan anlamlı bulunmamıştır. Sonuçlar alan yazına bağlı kalarak tartışılmış ve öneriler sunulmuştur.
Çağdaş İslam ülkelerinde diyet uygulamaları (Suudi Arabistan özelinde bir inceleme)
(Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, 2024) Şahin, Tuğçe; Yargı, Mehmet Ali
Tezimizde İslam hukukundaki diyet hükümleri ve Suudi Arabistan'daki diyet uygulamaları incelenip değerlendirilmiştir. Çalışmamız giriş dahil üç bölüm ve bir sonuç kısmından oluşmaktadır. Giriş bölümünde tezin konusu, genel amacı, önemi ve kullanılan yöntemler ele alınmıştır. İkinci bölümde İslam hukukundaki diyete dair teorik hükümler incelenmiştir. Üçüncü bölümde ise Suudi Arabistan'da diyete dair mevzuat ve uygulamalar incelenerek yorumlanmaya çalışılmıştır. Sonuç kısmında ise elde edilen bulgular bir araya getirilerek genel bir değerlendirme yapılmıştır. Çalışmamız diyete dair elde edilen veriler ışığında hem teorik hem de pratik bir değerlendirme sunmayı amaçlamaktadır. Araştırmamızda Suudi Arabistan'da kabul gören fıkhî hükümler, ilgili mahkemelerin içtihatları ve çıkarılmış mevzuat esas alınmıştır. İslam hukukundaki diyet ile ilgili hükümlerin Suudi Arabistan'da günümüze uyarlanarak uygulanmaya çalışıldığı, bu uygulamalardan teorik ve pratik olarak faydalanılabileceği anlaşılmıştır.
Karate sporcularında psikolojik sağlamlık ve adanmışlık arasındaki ilişkinin incelenmesi
(Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, 2025) Arıtürk, Mahfuz; Yurdakul, Hüseyin Özden
Karate sporcularının psikolojik sağlamlık ve adanmışlıkları arasındaki ilişkilerinin incelenmesinin amaçlandığı bu tez çalışmasında 18 yaş üstü 450 kadın ile 458 erkek gönüllü olarak katılmıştır. Araştırma, nicel araştırma yöntemleri arasında yer alan ilişkisel tarama modeli ile yürütülmüştür. Veriler kısa psikolojik sağlamlık ölçeği ve Spora bağlılık ölçeği alt boyutlarından "adanmışlık" boyutu ile toplanmıştır. Verilerin analizinde pearson korelasyon, tanımlayıcı istatistikler ve yapısal eşitlik modeli kullanılmıştır. Araştırmada öne çıkan bulgulardan biri, spora adanmışlık düzeylerinin psikolojik sağlamlık üzerinde anlamlı bir yordayıcı olduğudur. Sonuçlar, spora adanmışlık ve psikolojik sağlamlık değişkenlerinin model çerçevesinde anlamlı bir şekilde uyum gösterdiğini ortaya koymuştur Bu çalışmanın bulguları, spora adanmışlık ve psikolojik sağlamlık arasında pozitif bir ilişki olduğunu göstermiştir. Spora adanmışlık, bireylerin psikolojik dayanıklılıklarını olumlu yönde etkileyen kritik bir faktör olarak ortaya çıkmıştır. Karate gibi bireysel performans gerektiren sporlar, bireylerin stresle başa çıkma becerilerini geliştirerek, duygusal dayanıklılıklarını desteklemektedir. Araştırmada öne çıkan bu sonuçlar, spor katılımının psikolojik sağlık üzerindeki faydalarına dair önemli bir katkı sağlamaktadır.
Örnek olay öğretim yönteminin ortaokul 8.sınıf öğrencilerinin küresel iklim değişikliği bilgilerine ve iklim okuryazarlıklarına etkisi
(Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, 2025) Mutlu, Mert; Tezcan, Gamze
Çevre sorunları ve küresel iklim krizi çok büyük bir hızla artmakta ve büyük bir problem haline gelmektedir. Ancak bireylere verilen çevre eğitimleri aynı hızla artmamaktadır. Oysa, verilecek çevre eğitimi ile bireylerin küresel iklim krizi hakkında bilgi edinmeleri ve bilgiler ışığında yaşamlarını düzenlemeleri mümkün olabilir. Bu fikirler ışığında bu araştırmada, Çevre Eğitimi ve İklim Değişikliği Dersi Öğretim Programı'nda (MEB, 2022) yer alan 'Küresel İklim Değişikliği' ve 'İklim Değişikliği ve Türkiye' ünitelerinin, örnek olay yöntemi kullanılarak işlenmesinin öğrencilerin küresel iklim değişikliği bilgi ve iklim okuryazarlıkları üzerindeki etkisinin incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışma grubu, 2023-2024 eğitim-öğretim yılı içerisinde, güney Marmara bölgesinde yer alan bir ilin merkez ilçesindeki bir okulda Çevre Eğitimi ve İklim Değişikliği seçmeli dersini alan toplam 93 ortaokul 8. sınıf öğrencisinden oluşmaktadır. Araştırma, tek gruplu ön-test son-test deneysel desende tasarlanmıştır. Araştırmacılar tarafından ilgili dersin belirtilen ünitelerinin kazanımları ve süreleri dikkate alınarak hazırlanan ders planları, bir fen bilgisi öğretmeni tarafından üç deney grubunda araştırmacıların kontrolünde eş güdümlü olarak uygulanmıştır. Uygulama, 11 hafta boyunca yürütülmüştür. Veri toplama aracı olarak, İklim Değişikliği Hakkında Bilgi ve Bilgiye Duyulan Güven Ölçeği ve İklim Okuryazarlığı Ölçeği kullanılmıştır. Verilerin analizinde SPSS paket programı kullanılarak ön ve son test puanları üzerinden betimsel istatistikler yürütülmüştür. Ön ve son test puanları karşılaştırılırken ise normal dağılım koşulu sağlanmadığı için bağımlı örneklemler t-testinin parametrik olmayan alternatifi Wilcoxon İşaretli Sıralar Testi kullanılmıştır. Yapılan analizler doğrultusunda, İklim Değişikliği Hakkında Bilgi ve İklim Okuryazarlığı Ölçeğinde son testler lehine anlamlı farklılık olduğu sonucuna varılmıştır.
Kültür turizmi etkinliği olarak Troya Müzesi turu gerçekleştiren turist rehberlerinin akıllı teknolojilere bakış açılarının belirlenmesi
(Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, 2025) Candan, Ayhan; Diker, Oğuz
Bu çalışma Troya Müzesi'nde bulunan akıllı teknoloji uygulamalarının turist rehberlerinin teknoloji hazırbuluşluluklarını ve tutumlarını anlatım kolaylığı, zenginliği ve ziyaretçilerin ilgi düzeylerine etkilerini belirlemeye yöneliktir. Yarı yapılandırılmış görüşme formu oluşturularak 2 bölüm olarak hazırlanmıştır. Birinci bölümde 11 sorudan oluşan açık uçlu yarı yapılandırılmış görüşme soruları ve ikinci bölümde demografik özellikleri yansıtan 7 soru katılımcılara yöneltilmiştir. Çalışmanın uygulama evren kısmını Turist Rehberleri Odaları Birliği'ne (TUREB) kayıtlı toplam 13.654 kişiden oluşan turist rehberi oluşturmaktadır. Evren içerisinde Çanakkale ilinde Troya Müzesi'ne kültür turu gerçekleştiren rehberlerin örneklem grubuna dahil edildiği çalışmada ifadelerin sık tekrara düşmesi esasına göre toplam 24 eylemli turist rehberinin akıllı teknolojilere bakış açıları üzerine inceleme yapılmıştır. Araştırma giriş ve 5 bölümden meydana gelmektedir. Birinci bölüm kavramsal çerçeve hakkında açıklayıcı bilgiler içermektedir. İkinci bölüm Troya Müzesi hakkında genel bilgiler, sosyal medya hesapları ve akıllı teknoloji kullanım alanları ile ilgili sayısal veriler sunulmuştur. Çalışmanın üçüncü bölümde şu başlıklara yer verilmektedir. Araştırmanın amacı, kapsamı, önemi ve sınırlılıkları açıklanmıştır. Dördüncü bölümde analizler sonucunda ulaşılan veriler doğrultusunda değerlendirmelere yer verilmiştir. Beşinci bölümde ise çalışmaya ait ortaya çıkan veriler ışığında sonuçlar ve neler yapılması gerektiğine dair öneriler sıralanmıştır.
Kimya analist yetkinlik ölçeğinin geliştirilmesi: Rasch analizi örneği
(Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, 2025) Zakırjanova, Jahan; Doğan, Fatih
Kimya laboratuvar analisti, laboratuvarlarda analiz için numune alma, numunenin fiziksel kontrollerini yapma, analiz öncesi hazırlıkları ve nitel, nicel ve enstrümantal analizleri yapma, analiz sonuçlarını hesaplama, yorumlama ve raporlama bilgi ve becerisine sahip kişidir. Bu bağlamda, analist olmaya hazırlanan kimyager adaylarının laboratuvara yönelik gelişim süreçlerinin tasarlanarak bilgi ve becerilerinin geliştirilmesi, eksikliklerin tanımlanması endüstriyel iş hayatı bakımından önem arz eder. Bu nedenle araştırmada, kimyager adaylarının laboratuvar yeterliliklerini belirlemek için geçerli ve güvenilir Likert tipi bir ölçme aracının geliştirilmesi amaçlanmıştır. Çalışma kapsamında geliştirilen Kimya Analist Yetkinlik Ölçeği'nin (KAYÖ) istatistiksel analizleri raporlanmıştır. Bu araştırma tarama modelinde bir çalışmadır. Çalışmaya 132 erkek (%52,5) ve 120 kadın (%47,5) olmak üzere toplam 252 katılımcı dahil edilmiştir. Veriler, KAYÖ için anlamlı sonuçlar elde etmek amacıyla Rasch modeli kullanılarak analiz edilmiştir. Çalışmanın istatistiksel analizlerinde klasik test teorisi ve madde tepki kuramı birlikte kullanılmıştır. KAYÖ'nin içerik geçerliliği uzman görüşü ile, yapı geçerliliği ise Rasch modeli kullanılarak sağlanmıştır. İçerik geçerliliği değerlendirmeleri, içerik geçerlilik oranı, içerik geçerlilik indeksi ve kappa değerlerine göre yapılmıştır. İçerik geçerliliği sağlanan taslak KAYÖ'nin yapı geçerliliği Rasch modeli kullanılarak doğrulanmıştır. Klasik test teorisi kapsamında AFA ve DFA, madde tepki kuramı kapsamında ise boyutsuzluk, yerel bağımsızlık ve monotonluk gibi bazı Rasch varsayımları test edilmiştir. Analiz sonuçları, KAYÖ'nin iyi bir ölçme aracı için gereken minimum istatistiksel değerleri karşıladığını göstermiştir. Böylece kimyager adaylarının laboratuvar yeterliliklerini belirlemede kullanılabilecek 29 adet geçerli ve güvenilir uyumlu madde üretilmiştir. Kimyager adayları için KAYÖ'nin uygulamalarından elde edilecek verilerin, müfredat ve politika yapıcılara rehberlik etmesi beklenmektedir.
Aktif sporcularda mental iyi oluşun psikolojik performans üzerindeki etkisinde iyimserlik ve karamsarlığın aracı rolü
(Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, 2025) Arındı, Ezgi; Adiloğulları, İlhan
Bu araştırma, aktif sporcuların mental iyi oluş düzeylerinin psikolojik performans üzerindeki etkisinde, iyimserlik ve karamsarlık değişkenlerinin aracı rolü incelemeyi amaçlamıştır. Çalışmaya Çanakkale ilinde aktif olarak lisanslı spor yapan 18-35 yaş aralığında 413 erkek ve 326 kadın olmak üzere toplam 739 sporcu katılmıştır. Sporcuların 406'sı takım sporlarıyla (basketbol, futbol, voleybol, hentbol), 333'ü ise bireysel sporla (atletizm, tenis, boks, güreş, taekwondo, yüzme) uğraşmaktadır. Araştırmanın verileri mental iyi oluş ölçeği, psikolojik performans değerlendirme ölçeği, iyimserlik ve karamsarlık ölçekleri kullanılarak toplanmıştır. Elde edilen verilerin tanımlayıcı, gruplararası karşılaştırma ve ilişki analizleri SPSS programı ile gerçekleştirilmiştir. Aracı değişken analizleri AMOS programı ile yapılırken, ulaşılan etki düzeyinin anlamlılığını ölçmek için bootstrap güven aralığı kullanılmıştır. Mental iyi oluşun psikolojik performans üzerindeki etkisinde iyimserlik ve karamsarlık değişkenlerinin dolaylı etkileri gözlemlenmiştir. İyimserlik, psikolojik performansı pozitif yönde etkilerken, karamsarlığın bu performansı negatif yönde etkilediği belirlenmiştir. Yapılan analizler, yüksek mental iyi oluş düzeylerinin, iyimserlik aracılığıyla psikolojik performansı anlamlı pozitif yönde etkilediğini (p<0,05; β= 0,06); karamsarlık aracılığıyla ise küçük ile orta düzeyde negatif bir etkiye sahip olduğunu göstermektedir (p<0,05; β= -0,06). Bu bulgular, iyimserliğin teşvik edilmesi ve karamsarlığın azaltılmasının sporcuların psikolojik performanslarını artırmada önemli bir rol oynayacağı sonucunu ortaya koymaktadır.
Jeotermal elektrik üretiminde hidrojen sülfürün fenton reaktifi kullanılarak uzaklaştırılması
(Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, 2025) Koçuşağı, Bekir Sıddık; Arslanoğlu, Hasan
Bu çalışma, atık su arıtımında yaygın olarak kullanılan Fenton reaktifinin gaz halindeki hidrojen sülfürün uzaklaştırılmasındaki etkinliğini incelemektedir. Hidrojen sülfür, endüstriyel ve evsel atık suların arıtılmasında yaygın olarak bulunan zararlı bir gazdır ve çevresel etkileri nedeniyle önemli bir sorundur. Fenton reaktifi, hidrojen peroksit ve demir(II) tuzunun bir araya gelmesiyle oluşan ve hidroksil radikalleri üreten bir kimyasal karışımdır. Bu radikaller, hidrojen sülfür gibi koku ve toksisiteye neden olan bileşikleri okside ederek etkisiz hale getirebilir. Bu çalışma, farklı Fenton reaktifi konsantrasyonlarının, pH seviyelerinin ve reaksiyon sürelerinin gaz halindeki hidrojen sülfürün uzaklaştırılmasındaki etkisini belirlemek için deneysel olarak yürütülmüştür. Elde edilen sonuçlar, Fenton reaktifinin hidrojen sülfür gideriminde etkili bir yöntem olduğunu göstermektedir. Bu araştırma, atık su arıtımı alanında Fenton reaktifinin potansiyelini ve uygulama olanaklarını daha iyi anlamamıza yardımcı olabilir.
Güney yarım küreden seçilmiş algol türü örten çift sistemlerin fotometrik ve tayfsal analizi
(Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, 2025) Bolat, Aslı; Sürgit, Derya
Bu yüksek lisans tez çalışmasında, Güney yarımküre gökyüzünden seçilen, Algol türü çift yıldız GH Eri ve GT Eri'nin fotometrik ve tayfsal gözlem veri analizi sunulmuştur. GH Eri ve GT Eri çift sistemlerinin tayfsal gözlemleri, 2012-2013 ve 2022 gözlem sezonu içerisinde Güney Afrika Astromi Gözlemevi'nde (South Africa Astronomical Observatory, SAAO), 1,9 m Cassegrain teleskobu ve buna bağlı SITe ve SpUpNIC CCD kamera ile slit (grating) tayf çekeri kullanılarak yapılmıştır. GH Eri ve GT Eri çift sistemlerinin fotometrik analizi için TESS (Transiting Exoplanet Survey Satellite) verileri kullanılmıştır. Seçilen sistemlerin tayfsal gözlem verilerinin indirgenmesi ve baş bileşenin dikine hız eğrisinin elde edilmesinde IRAF yazılımı içinde yer alan paketler kullanılmıştır. GH Eri ve GT Eri'nin fotometrik veri analizinde Wilson-Devinney yöntemi kullanılmıştır. Çift sistemlerin fotometrik ve tayfsal veri analiz sonuçları birleştirilerek çift sistemlerin mutlak parametreleri belirlenmiş ve evrim durumları yorumlanmıştır. Bu tez çalışmasıyla GH Eri ve GT Eri çift sistemlerinin ilk tayfsal ve fotometrik analiz çalışması yapılarak mutlak parametreleri ilk kez literatüre kazandırılmıştır.

Güncel Gönderiler