Eskişehir Eti Arkeoloji Müzesinde Yer Alan Selçuklu Dönemi’ne Ait Bir Sanduka ve İkonografisi*

Basit Öğe Kaydı
dc.authoridHarman, Mürüvet / 0000-0001-6651-263X
dc.authoridKızılaslan, Mehmet Anıl / 0000-0002-0621-4646
dc.contributor.authorHarman, Mürüvet
dc.contributor.authorKızılaslan, Mehmet Anıl
dc.date.accessioned2025-01-27T18:59:06Z
dc.date.available2025-01-27T18:59:06Z
dc.date.issued2024
dc.departmentÇanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi
dc.descriptionBu çalışma, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimi’nin desteklediği SBA2023-4251 kodlu “Eskişehir Arkeoloji Müzesi’nde Yer Alan Ortaçağ İslami Döneme Ait Figürlü Sandukalar” adlı araştırma projesi sonucunda kaleme alınmıştır.
dc.description.abstractİç Anadolu ve çevresinde görülen Orta Çağ Dönemi’ne ait bezemeli mezar taşları genellikle sanduka, koç, koyun ve at şeklindedir. Bu mezar taşları 12. yüzyıldan itibaren üretilmeye başlanmıştır. Bunların yüzeylerinde daha çok insan, at, aslan, geyik, kuş, dağ keçisi, tavşan ve yılan/ejderha betimlemelerine yer verilmiştir. Söz konusu figürlerin farklı ve kalabalık kompozisyon kurguları ile bir araya getirildiği görülmektedir. Bu özelliğe sahip mezar taşlarından biri de Eskişehir Eti Arkeoloji Müzesinde taş eserler bölümünde sergilenmektedir. A.449-08 (A-161-68) envanter numaralı eserde yan yüzeylerinden birine iki aslan arasında kalan bir geyik ile bir tavşan yerleştirilmiştir. Söz konusu hayvanların hareket hâlinde gösterildiği bu sahne, ilk bakışta bir av/hayvan mücadelesi izlenimi vermektedir. Fakat sahnenin kurgusu ile aslan, geyik ve tavşanın Orta Çağ ve öncesinde yüklendiği manalar göz önüne alındığında farklı bir değerlendirme de mümkün gözükmektedir. Bu çalışmada sanduka üzerindeki sahnenin ikonografik çözümlenmesi yapılmaya çalışılmıştır. Bunun için her bir motifin aynı dönem mezar taşlarındaki kullanımları da göz önüne alınarak sembolizmi ve özellikle ölüm ile bağlantısı irdelenmiştir.
dc.description.abstractDecorated tombstones from the Middle Ages seen in Central Anatolia and its surroundings are generally in the form of sarcophagi, rams, sheep and horses. These tombstones have been produced since the 12th century. On their surfaces, mostly feature depictions of humans, horses, lions, deer, birds, mountain goats, rabbits and snakes/dragons. It is seen that the figures in question are brought together with different and crowded compositional setups. One of the tombstones with this feature is currently exhibited in the stone artifacts section of Eskişehir Eti Archeology Museum. In the work with inventory number A.449-08 (A-161-68), a deer and a rabbit between two lions are placed on one of the side surfaces. This scene, in which the animals in question are shown in motion, gives the impression of a prey/ animal struggle at first glance. However, given the context of the scene and the symbolism of the lion, deer, and rabbit in the Middle Ages and earlier periods, an alternative interpretation appears plausible. In this study, an attempt was made to analyze the iconography of the scene on the sarcophagus. For this purpose, the symbolism of each motif and especially its connection with death were examined, taking into account their use on tombstones of the same period.
dc.description.sponsorshipÇanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, ÇOMÜ; Medieval Islamic Period in Eskişehir Archeology Museum, (SBA-2023-4251)
dc.identifier.doi10.26650/artsanat.2024.22.1443728
dc.identifier.endpage360
dc.identifier.issn2148-3582
dc.identifier.issue22
dc.identifier.scopus2-s2.0-85201900590
dc.identifier.scopusqualityQ2
dc.identifier.startpage335
dc.identifier.trdizinid1273334
dc.identifier.urihttps://doi.org/10.26650/artsanat.2024.22.1443728
dc.identifier.urihttps://search.trdizin.gov.tr/tr/yayin/detay/1273334
dc.identifier.urihttps://hdl.handle.net/20.500.12428/13156
dc.identifier.wosWOS:001471930500010
dc.indekslendigikaynakScopus
dc.indekslendigikaynakTR-Dizin
dc.indekslendigikaynakWeb of Science
dc.language.isoen
dc.publisherİstanbul University Press
dc.relation.ispartofArt-Sanat Dergisi
dc.relation.publicationcategoryMakale - Uluslararası Hakemli Dergi - Kurum Öğretim Elemanı
dc.rightsinfo:eu-repo/semantics/openAccess
dc.snmzKA_Scopus_20250125
dc.subjectfigür
dc.subjectfigure
dc.subjectikonografi
dc.subjecticonography
dc.subjectOrta Çağ
dc.subjectMiddle Age
dc.subjectsanduka
dc.subjectsarcophagus
dc.subjectSeljuk Period
dc.subjectSelçuklu Dönemi
dc.titleEskişehir Eti Arkeoloji Müzesinde Yer Alan Selçuklu Dönemi’ne Ait Bir Sanduka ve İkonografisi*
dc.title.alternativeA Sarcophagus and its Iconography from the Seljuk Period in Eskişehir Eti Archaeological Museum
dc.typeArticle

Dosyalar

Orijinal paket
Listeleniyor 1 - 1 / 1
Küçük Resim
İsim:
Muruvet Harman_Makale.pdf
Boyut:
2.88 MB
Biçim:
Adobe Portable Document Format
İndir

Koleksiyon

Scopus İndeksli Yayınlar Koleksiyonu
Sanat Tarihi Bölümü Koleksiyonu
TR-Dizin İndeksli Yayınlar Koleksiyonu
WoS İndeksli Yayınlar Koleksiyonu
Çanakkale Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu Koleksiyonu