TR-Dizin İndeksli Yayınlar Koleksiyonu

Bu koleksiyon için kalıcı URI

https://hdl.handle.net/20.500.12428/2112

Listeleniyor 1 - 20 / 6753

Determination of the Effects of Various Spectral Index Combinations on Seasonal Land Use and Land Cover (LULC) Changes Using Random Forest (RF) Classification Case Study: Southeast Marmara Region 2016-2020
(Osman Orhan, 2024) Aşci, Eda; Genç, Levent
The effects of irregular population growth, migration mobility, and vegetation dynamics by humans can lead to changes in Land Use and Land Cover (LULC). Changes in LULC are particularly significant in coastal areas associated with industrial activities. The southeastern Marmara region, which is one of Turkey's industrial coastal areas, is also affected by the surrounding changes. The study area was selected to determine LULC change and classification accuracy using Sentinel-2 vegetation indices combinations. In the study area, the Gemlik-Bursa Northern Interchange Investments Area and TOGG (Turkey's Automobile Initiative Group) factory are located. The study area was determined by creating a 5-km buffer zone from the coast to the mainland covering Armutlu district of Yalova province and Osmangazi, Mudanya, and Gemlik districts of Bursa province. Random Forest (RF) classification technique was applied both to the original bands and to 21 new band combinations that are derived from Sentinel-2 multispectral satellite imagery for 3 seasons in 2016 and 2020. The new band combinations used for classification were created by adding the normalized vegetation indices, the original bands and the bands obtained from the simple ratio formula. In 2016, the highest accuracy results for the winter, spring, and summer seasons were observed for the OI12 (82.93%), ORF (84.44%), and ORF (84.67%) indices, while in 2020 were observed for the OI5 (85.89%), ORF (84.75%), and OI6 (84.63%) indices. In Southeast Marmara, investment decisions taken at national level have led to population growth in the region. Although it was observed that there was no significant change in classification accuracy with the addition of spectral features to the original bands such as NDVI and SR, we believe that future testing of the data with different statistical and machine learning methods provide higher accuracy. © Author(s) 2024.
Toxicity Evaluation of Statin Group Drugs Using in Silico Methods
(Sakarya University, 2024) Berber, Ahmet Ali; Öztürk, Sinem; Ömeroğlu, Murat
Cardiovascular diseases (CVDs) remain a leading cause of mortality in modern society, with factors such as sedentary lifestyles, unhealthy diets, and obesity contributing to their increasing prevalence. The widespread use of Statins for lipidlowering therapy in both primary and secondary cardiovascular prevention is anticipated to rise in response to this trend. Given the rapid escalation in the prevalence of Statin usage, it is imperative to understand their toxicological effects on public health. While previous studies have explored various pharmacological effects of statins, comprehensive investigations into their genotoxic and Mutagenic potential are lacking. In this study, we conducted a comprehensive In silico evaluation of Statins using four different toxicological assessment programs, focusing on various genotoxicity, carcinogenicity, Mutagenicity, and Micronucleus formation endpoints. By comparing program outputs with experimental data, we assessed the reliability of In silico Toxicity predictions and discussed the consistency among different platforms. Our findings suggest discrepancies among the predictions of different programs, highlighting the importance of integrating multiple sources of data and methodologies in Toxicity evaluations. Despite inconsistencies, integrating in silico predictions with future in vitro and in vivo studies can contribute to a better understanding of the toxicological properties of statins and ensure their safe usage. This study underscores the necessity of careful evaluation and utilization of multiple data sources in decision-making regarding the toxicological profile of statins. Ultimately, leveraging in silico methods to guide future comprehensive toxicological studies will enhance our understanding of Statins' safety profiles and contribute to public health research. © 2024, Sakarya University Journal of Science. All rights reserved.
Afet Risk Yönetişiminde Paydaş İlişkileri Yönetimi: Birleşmiş Milletler Örneği
(2024) Caymaz, Ebru
Afet riskinin azaltımı, devletlerin bu tür riskleri yönetmek ve entegre bir yönetim modeli geliştirmek üzere kapsamlı bir strateji uygulamada kullandıkları yönetişim modeliyle yakından bağlantılıdır. Bu süreçte paydaş katılımı, acil durumlara ve afetlere yönelik planlamanın önemli bir parçasıdır. Afet yönetimiyle ilgili planlama çerçeveleri ve paydaşlar arasındaki rollerin, sorumlulukların, erişilebilir bilgilerin ve iş birliği fırsatlarının daha iyi anlaşılması, acil durum ve afet yönetimi için daha iyi sonuçlar alınmasını kolaylaştıracağından Sendai Çerçeve Programı’nda da hedeflendiği üzere afet riskinin azaltımı, iklim değişikliği ve Birleşmiş Milletler (BM) sürdürülebilir kalkınma amaçlarına ulaşma sürecinde paydaş ilişkileri kritik öneme sahiptir. Bu çalışmanın amacı; afet yönetiminde aktif olarak görevler üstlenen yerel ve ulusal çapta afet yöneticileri, şehir planlamacıları, sivil toplum kuruluşları, özel sektör temsilcileri ve uluslararası organizasyonlar arasındaki bilgi paylaşımına dayalı paydaş ilişkilerini tanımlamak ve BM’nin öngördüğü hedefler çerçevesinde etkinliğini tartışmaktır.
A Study on the Integration of In Vitro Methods with In Vivo Double Haploid Technique in Maize (Zea mays L.)
(2024) Yüksel, Nur; Kahrıman, Fatih
The in vivo doubled haploid technique in maize breeding significantly reduces the time required for developing homozygous lines, offering advantages in terms of both time and cost. Although this technique enables the development of lines much faster than traditional breeding methods, ongoing research aims to further shorten the development process through alternative approaches. In this context, significant efforts have been devoted to integrating in vitro methods with in vivo doubled haploid technique. This study aimed to investigate the potential of combining in vivo and in vitro techniques for the rapid development of homozygous maize lines. A total of 10 local populations and 3 inducer lines (CIM2GTAIL-P2, ADAIL-1, STOCK-6) were used as experimental material. The study was conducted in two phases under field and laboratory conditions. During the first phase, induction crosses were performed in 2022, and the haploid induction rates of donor genotypes were found to range from 1.29% to 7.12%, as determined using the Navajo marker. In the laboratory phase, immature embryo culture was employed for both direct and indirect regeneration using samples collected 18–20 days after induction crossing. Haploid status of the samples obtained through direct regeneration was confirmed using the Feulgen chromosome staining method. Four of the donor materials (DON3, DON4, DON6, DON7) yielded successful results in tissue culture studies. Explants were taken from immature embryos to CHU medium for callus formation and then these calli were transferred to Murashige and Skoog medium for the formation of somatic embryos. This approach enabled the production of 3 to 6 calluses per immature embryo, depending on the donor genotype. The results of this study indicate that integrating immature embryo culture as an in vitro method into the in vivo doubled haploid technique can offer benefits in terms of both time efficiency and an increased number of developed materials.
EMPIRICAL ANALYSIS of the RELATIONSHIP BETWEEN OIL PRICE and TRADE BALANCE
(2024) Kâhiloğulları, Ahmet
The impact of the oil shocks in the 1970s and the acceleration of globalization since the 1980s have led to the emergence of a vast literature investigating the relationship between the growth in world trade volume and various macroeconomic variables related to oil prices. Due to its significance as a commodity in economic activities, oil prices have remained a closely monitored indicator to this day. The aim of this study is to analyze the relationship between oil prices and trade balance. The study is conducted for a panel consisting of 8 countries (Bangladesh, Brazil, Colombia, India, Mauritius, Pakistan, Turkey, and South Africa) covering the period from 2006 to 2021. The relationships between variables are analyzed using the Fixed Effects Model and the Driscoll-Kraay estimator. The results of the study indicate the presence of weak relationships between oil prices and trade balance in terms of the Fixed Effects Model, while strong relationships are observed when analyzed with the Driscoll-Kraay Estimator. The study also demonstrates strong relationships between GDP, exchange rates, and trade balance in both prediction models.
SAYIŞTAY RAPORLARI BAĞLAMINDA DEVLET ÜNİVERSİTELERİNDE STRATEJİK PLANLAMAYA İLİŞKİN SORUNLARIN ANALİZİ
(2024) Engin, Rıdvan
Yükseköğretim kurumlarında stratejik planlama, tüm dünyada yaşanan toplumsal, siyasi, ekonomik ve kültürel gelişmelerin beraberinde getirdiği yeni şartlara uyum sağlanması ve buna bağlı olarak yükseköğretim hizmetlerinden yararlanan paydaşların ihtiyaç ve beklentilerinin karşılanmasında önemli bir rol üstlenmektedir. Bu nedenle stratejik planlamanın üstlendiği tüm bu işlevleri yerine getirebilmesi için uygulamada karşılaşılan sorunların belirlenmesi ve bunlara yönelik iyileştirmelerin yapılması gerekmektedir. Bu çalışmada Türkiye’de devlet üniversitelerinin stratejik planlama sürecinde karşılaştıkları sorunlar araştırılmıştır. Bu bağlamda 2013-2019 yılları arasında Sayıştay tarafından yayımlanan denetim raporları incelenmiştir. Çalışmada içerik analizi yöntemi kullanılmıştır. Analiz sonucu çoğu üniversitenin stratejik planlarını hazırlayarak kamuoyuna paylaştıkları dolayısıyla mevcudiyet kriterini sağladıkları belirlenmiştir. Buna karşın stratejik planların şekil ve içerik yönünden mevzuata uygun olarak hazırlanması konusunda önemli eksiklikler mevcuttur. Maliyetlendirme ve kaynak tablosunun hazırlanmaması, paydaş görüşlerine yer verilmemesi ve çok sayıda amaç, hedef ve performans göstergesinin belirlenmesi tespit edilen başlıca sorunlar arasında yer almaktadır. Bu doğrultuda T.C. Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığınca kamu idarelerine stratejik planlama sürecinde yol göstermek amacıyla hazırlanan kılavuz ve rehberlerin daha fazla dikkate alınması gerekmektedir. Bununla birlikte stratejik planlama ekibinde yer alan üyelere hizmet içi eğitim verilmeli ve üniversite bünyesinde stratejik planlama alanında uzman akademik personelin bilgi ve birikiminde mutlaka yararlanılmalıdır.
Temalı Kafelerin Atmosferine Yönelik Tripadvisor Yorumlarının İncelenmesi
(2024) Önel, Emre; Özer, Ayşe Nur; Temeloğlu, Erdem
Çalışmanın amacı temalı kafeleri ziyaret eden yerli ve yabancı tüketicilerin Tripadvisor sitesinde yer alan kafeler hakkında atmosferik boyutlarının olumlu-olumsuz yorumlarını belirlemek ve bu yorumlardan yola çıkarak işletmelere öneriler sunmaktır. Bu çalışma nitel araştırma desenlerinden biri olan netnografik desende hazırlanmıştır. Çalışma temalı kafe işleten ya da temalı kafe açmak isteyen işletme sahiplerinin, atmosfer boyutları ile ilgili dikkat etmeleri gereken noktalar açısından önem taşımaktadır. Çalışmanın örneklemini, İstanbul ve Ankara ilinde bulunan aynı zamanda Tripadvisor sitesinde yorumları olan temalı ve konsept kafeler oluşturmaktadır. Araştırma kapsamında İstanbul ve Ankara ilinde yer alan dizi-film, edebiyat, nostalji ve doğa teması kullanılarak faaliyet gösteren 14 temalı kafeye Trivapvisor sitesinde yapılan 1080 yorum incelenmiştir. İncelenen yorumlar yüzde, frekans ve Ki-Kare analiz yöntemi ile analiz edilmiştir. Temalı kafelere yapılan yorumların içeriğinde kullanılan anahtar kelimeler doğrultusunda atmosfer boyutları ile eşleştirilmiştir. Çalışma sonucunda atmosfer boyutlarının tüketicilerin verdikleri kafe puanlarına doğrudan yansıdığı tespit edilmiştir. Tüketicilerin en çok olumlu yorumu ambiyans boyutuna yaptığı gözlemlenmiştir. Temalı kafelere olumsuz yorum olarak gelen gürültü, temizlik ve hijyen, konum, menü tasarımı atmosfer boyutlarının iyileştirilmesi önerilmektedir.
Rus Büyük Güç Bölgeselciliği ve Kolektif Güvenlik Anlaşması Örgütü: Stratejik Araçsallaştırma ve Sınırlılıkları
(2024) Demirtepe, Mustafa Turgut; Omonkulov, Otabek
Büyük Güç Bölgeselciliği kavramı, küresel aktörlerin jeopolitik çıkarlarını güvence altına almak amacıyla bölgesel örgütleri nasıl kullandıklarını analiz etmek için kritik bir çerçeve sunmaktadır. Bu makale, Rusya’nın eski Sovyet devletleri üzerindeki etkisini pekiştirmek için Kolektif Güvenlik Anlaşması Örgütü’nü (KGAÖ) kullanmasına odaklanarak KGAÖ’nün bir bölgesel güvenlik örgütü olarak işlevselliğini irdelemektedir. Başlangıçta güvenlik işbirliğini teşvik etmek için kurulan KGAÖ, giderek Rusya’nın stratejik gündemine hizmet eder hale gelmiş ve üye devletler arası ya da üye devletlerin iç güvenlik krizlerine yönelik müdahalesizlik ya da seçici müdahale politikaları nedeniyle rahatsızlığa neden olmuştur. KGAÖ’nün, üyelerinin farklı güvenlik ihtiyaçlarından ziyade Rusya’nın çıkarlarına öncelik verdiği algısı, üyeleri arasında örgütün kolektif bir güvenlik sağlayıcısı olarak etkinliğinin sorgulanmasına yol açmıştır. Makale, Rusya'nın Büyük Güç Bölgeselciliği bağlamında KGAÖ’yü araçsallaştırmasının örgütün çeşitli güvenlik kaygılarını ele alma kabiliyetini sınırladığı ve nihayetinde örgütün uyumunu ve güvenilirliğini zayıflattığını öne sürmektedir.
Ceviz taneni uygulanmış ağaç türlerinin yüzey parlaklık özellikleri
(2024) Yasar, Sekıp Sadıye; Uzun, Alaattin; Yalınkılıç, Ahmet Cihangir; Yaşar, Mehmet
Günümüzde artan çevresel kaygılar, araştırmacıları daha ekolojik ve sürdürülebilir malzemelere yönlendirmektedir. Bu çalışmada ceviz taneninin ceviz (Juglans regia L.) ve sarıçam (Pinus sylvestris L.) odunlarının yüzey parlaklık özellikleri üzerindeki etkileri araştırılmıştır. Bu amaçla, sarıçam ve ceviz ağacının yüzeylerine fırça kullanılarak ceviz tanen uygulanmış, ardından su bazlı ve poliüretan verniklerin kaplamaları yapılmıştır. Tanen uygulamasının görsel etkisini değerlendirmek için ahşap örneklerin yüzey parlaklığı ölçülmüştür. Liflere dik ve paralel olarak en yüksek parlaklık değeri poliüretan vernikli sarıçam kontrol örneklerinde, liflere dikte en düşük ise su bazlı vernikli ceviz kontrol örneklerinde, paralel de en düşük değer ise tanen + poliüretan vernikli cevizde bulunmuştur. Bulgular, vernik türünün parlaklık değerlerini önemli ölçüde etkilediğini ve ceviz tanen uygulamasının her iki ağaç türünün yüzey parlaklık özellikleri üzerinde gözle görülür bir etkiye sahip olduğunu göstermektedir.
ETNOGRAFİK TURİZM BAĞLAMINDA ÇANAKKALE YÖRESİNDE YAPILAN GELENEKSEL TEKSTİL SERGİLERİNE İLİŞKİN DURUM ANALİZİ
(2024) Ozkan, Çıgdem; Aksoy, Aslı
Etnografik turizm, bir bölgenin etno-kültürel özelliklerinin çeşitli şekillerde turizme kazandırılması, turizm faaliyetlerine dahil edilmesi ve turistlerin etno-kültürel değerleri görme isteğiyle yaptıkları seyahatler olarak tanımlanabilir. Bu çalışmada amaç, geçmişten günümüze Çanakkale ilinde gerçekleştirilen geleneksel tekstil sergilerini araştırmak ve etnografik turizm bağlamında gelişimine yönelik öneriler geliştirmekter. Bu amaca bağlı olarak çalışmada alan araştırması ve açık erişimli kaynaklar incelenerek içerik analizi yapılmıştır. Araştırmada, Çanakkale yöresinde geniş kapsamlı bir Etnografya müzesinin olmadığı, çeşitli özel günler ve etkinliklerde geleneksel tekstillerin sergilendiği ve genellikle süreli sergiler olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Yakın tarihlere kadar yörede bulunan Yenice Türk Evi Özel Etnografya Müzesi sürekli sergi örneği olmasına rağmen günümüzde ziyaretçiye kapalıdır, Biga ilçesinde bulunan Halim Bey Konağı Kent Müzesi halen ziyaretçiye açık olan sürekli sergi örneğidir. İstiklal ve Vatan Şairi Mehmet Akif Ersoy’un çocukluğunun geçtiği Çanakkale Bayramiç’te bulunan ve Bayramiç Belediyesi tarafından aslına uygun olarak yenilenerek, 2016 yılında ziyarete açılan evi, karmaşık sergilere örnek gösterilmektedir.
Sanal Gerçeklik Uygulamalarının Gastronomi Eğitiminde Kullanılmasına İlişkin Deneysel Bir Çalışma (An Experimental Study on The Use of Virtual Reality Applications in Gastronomy Education)
(2025) Ünür, Kağan; Sünnetçioğlu, Serdar
Bu çalışmada ise günümüzün gelişen teknolojilerinden olan ve sanal gerçeklik teknolojisinin gastronomi ve mutfak sanatları bölümlerinde kullanımı ile ilgili öğrencilerin görüşlerinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Bu kapsamda gastronomi ve mutfak sanatları bölümde öğrenim gören öğrencilere sanal gerçeklik gözlüğü ile mutfak uygulamalarını yaptığı bir oyun deneyimletilmiştir. Bu deneyimler sonucunda nitel araştırma yöntemlerinden biri olan görüşme tekniği ile yarı yapılandırılmış sorular katılımcılara yöneltilerek öğrencilerin sanal gerçeklik teknolojilerinin gastronomi ve mutfak sanatları eğitiminde kullanılmasına yönelik cevapları alınmıştır. Katılımcılar yaşadıkları deneyimin olumlu yönleri olarak; eğlenceli, öğrenmeye faydalı, aletleri tanıma fırsatı sağlaması, deneyim kazandırması, tehlikeleri tahmin etmeye faydalı olması, güvenli, ucuz ve tekrarlanabilir şeklinde görüş bildirmişlerdir. Olumsuz yönlerde ise; basit içerik, kötü kesme tekniği, kavrama ve tutma sorunu, hijyen, kalabalık olmaması, baş dönmesi, mide bulantısı ve pahalı gibi tespitlerde bulunmuşlardır. Öğrencilerin deney sonucunda araştırma sorularına verdikleri cevaplara göre, gastronomi eğitiminde sanal gerçeklik oyunlarındaki negatif yönlerin iyileştirilmesi ile birlikte diğer alanlarda olduğu gibi gastronomi eğitimine de entegre edilmesi halinde fayda sağlayabileceği düşünülmektedir.
Çanakkale Troya Müzesi’nden Bir Zeus Büstü
(2025) Yıldırım, Ömer Can
Heykeltraşlık eserleri ile ilgili araştırmalar, antik medeniyetlerin sosyal ve kültürel kimlikleri yanı sıra inanç yapılarına ait ideolojilerinin öğrenilmesini sağlar. Söz konusu özellik belirten kavramların birbirlerinden bağımsız şekilde değerlendirilmesi, irdelenen malzemenin bölgeler arası üslup ve ikonografi temelindeki özdeşlik veya farklılıklarının öğrenilmesi açısından önemli bilimsel kazanımlar sunar. İşleniş kökenlerine dair bilgi sunan bu kazanımlar, şüphesiz yerli veya yerli olmayan heykeltraşlık ürünlerindeki stillerin tespiti için de önemlidir. Bu çerçevede çalışma, Çanakkale Troya Müzesi envanterine kayıtlı mermerden bir büste odaklanmaktadır. Tipolojiye dayalı işleniş, eserin Zeus’u temsil ettiğini tanımlamaktadır. Büst, Zeus’a duyulan saygı ve baskın inanç dışında bir temenninin gerçekleşmesi veya gerçekleşmiş bir dileğe ait şükran duygusunun yansıması olarak kabul edilebilir. Troas bölgesinde bu tipteki bir heykeltraşlık eserinin daha önce tespit edilmemesi yapıtın önemini göstermektedir. Çalışmada, Zeus’un antik Akdeniz medeniyetlerindeki önemine değinilmekte; büstü işlev, teknik ve kültürel yayılım özellikleri gösteren benzer örnekler ile karşılaştırılmakta, büstün yerleştirildiği yer hakkında öneride bulunulmakta, Zeus’a atfedilen bazı yakıştırmalara değinilerek büstün Zeus’un hangi sıfatını temsil edebileceği yorumlanmakta ve muhtemel bir tarihleme önerisinde bulunulmaktadır.
Türkiye’deki Yabancıların Çalışma Hayatına ve Sosyal Güvenlik Sistemine Etkileri
(2024) Yılmaz, Leyla; Uğur, Suat
Türkiye Cumhuriyeti’nin demografik yapısı; şehirleşme, teknolojik değişimler, ekonomik koşullar, iç ve dış göçler vb. unsurlardan etkilenmektedir. Nüfusun doğal değişimi olan doğum ve ölüm istatistiklerine de etki eden göçler sosyal devlet politikaları üzerinde de değişiklikler yapmaktadır. Devletin yabancılar için üstlendiği sorumluluklar sosyal güvenlik sisteminin sürdürülebilirliğini olumsuz yönde etkilemektedir. Literatür taraması ve veri incelemeleri yapılan bu çalışmada başta Suriyeli yabancılar olmak üzere yabancıların Türk çalışma hayatına ve sosyal güvenlik politikalarına etkisi incelenmektedir. Bu kapsamda ülkeye giriş yapan yabancıların teknolojik imkânlardan da yararlanarak kayıt altına alınması ve kayıt dışı istihdamlarının engellenmesi önerilmekte ve yabancılarla ilgili karşılaşılabilecek sorunlar için çözüm önerileri sunulmaktadır.
Physiological and Biochemical Effects of Thermo-Priming on Wheat (Triticum aestivum L.) under Drought and Heat Stresses
(2024) Yıldız, Müge Teker; Günay, Eda; Acar, Okan
Seed priming is a physical method for increasing the stress tolerance of crops against stressful environmental conditions. Drought and high temperatures are important environmental factors that limit the growth and grain yield of wheat. The aim of our study is to determine the physiological (germination rate, root and shoot length, specific leaf area (SLA), relative water content (RWC), biomass, total chlorophyll amount (SPAD)), and biochemical (protein amount, hydrogen peroxide (H2O2) amount, catalase activity (CAT), ascorbate peroxidase activity (APX), glutathione reductase activity (GR)) changes that occur with thermo-priming in wheat seeds under drought stress (D) and heat stress (H). Our results showed that shoot lengths were drastically reduced with D, H, and HD compared to root lengths. Besides, combined stress protected RWC by 6.8% with 60 min thermo-priming compared to other stress treatments. Chlorophyll content decreased dramatically with D and H, while thermo-priming wasn’t limited to that decrease. In addition, SLA was decreased with all stress treatments, while it healed only with 60 min thermo-priming (HDT60) by 12%. H2O2 was increased with drought stress, while reduced with all heat stress treatments. Among them, HDT60 was found to be more effective than the others. GR activities were increased with thermo-priming by 14-18%, with D and H by 5%. Additionally, GR activity was increased with 30 min thermo-priming (HDT30) in HD treatment by 5.8%, while only with HD by 3.2%. Consequently, HDT60 seemed to effectively on biochemical parameters in wheat seedlings against drought and heat stresses.
Restoranlarda İmaj, Hizmet Kalitesi ve Müşteri Vatandaşlık Davranışının Nostaljik Yiyecekler Açısından İncelenmesi (Examination of Image, Service Quality and Customer Citizenshıp Behavior in Restaurants in Terms of Nostalgic Food)
(2025) Üzüm, Şeyma Nur; Temeloğlu, Erdem
Bireylerin yaşam boyunca tükettikleri yiyecekler biyolojik ihtiyacı karşılamanın ötesinde sembolik anlamlar da yansıtmaktadır. Tüketilen her yiyecek geçmişi, bugünü ve geleceği yansıtacak somut hatıralar bırakmaktadır (Abarca ve Colby, 2016, s. 2-7). Nostaljik yiyecekler, bireylerin yaşamlarında belirli yer ve zaman ile bağdaştırılan yiyeceklerdir (Locher, Yoels, Maurer ve Ells, 2005, s. 280). Nostaljik yiyeceklerin, yiyecek içecek işletmelerinde servis edilmesi sonucu tüketicilerin işletmeye yönelik hizmet kalitesi ve imaj algıları ile müşteri vatandaşlık davranışları üzerindeki etkinin belirlenebilmesi bu araştırmanın amacıdır. Bununla birlikte, hizmet kalitesi, müşteri vatandaşlık davranışı ve restoran imajı ile nostaljik yiyecekler arasındaki ilişkinin incelenmesi de araştırma kapsamı dahilindedir. Çalışmanın evrenini, Çanakkale ilinde yaşayan ve lokantalarda sık tüketim sağlayan 18 yaşından büyük bireyler oluşturmaktadır. Bu kapsamda kolayda örnekleme yöntemi ile ulaşılan 404 katılımcıdan anket aracılığıyla veri toplanmış ve bu verilere yüzde ve frekans ve korelasyon analizi uygulanmıştır. Yapılan analizler sonucunda, nostaljik olarak adlandırdıkları yiyeceklerin bireylere geçmişi hatırlattıkları saptanmıştır. Bununla birlikte nostaljik yiyeceklerin, hizmet kalitesinin, restoran imajının ve müşteri vatandaşlık davranışının birbirleri arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişki olduğu saptanmıştır.
Kripto Varlık Özelinde Üniversite Öğrencilerinin Blok Zincir Teknolojisi Bilgi Düzeylerinin İncelenmesi
(2024) Demir, Ümit; Uğurlu, Bora; Ataç, Sezgin
İnternet ve bilişim teknolojileri araçlarında meydana gelen gelişimler gelişmeler birçok alan ve işkolunun yeniden düzenlenmesine hem olanak sağlamış hem de zorunlu kılmıştır. Blok zinciri kavramı ülkemizde kripto varlıklar ile bilinirliği artan bir kavram olsa bile bilgi güvenliğinin esas olduğu dağıtık yapıda birçok sektörde gelişme potansiyeli bulunmaktadır. Bu nedenle blok zincir kavramının farklı alanlarda kullanımına yönelik bilgi yeterliliğinin önemli olduğu düşünülmektedir. Bu kapsamda gerçekleştirilen bu çalışma ile 344 lisans ve önlisans öğrencinin katılımı ile üniversite öğrencilerinin kripto para özelinde blok zinciri teknolojisine yönelik bilgi düzeylerini belirlenmesi amaçlanmıştır. Elde edilen veriler ışığında öğrencilerin çoğunun blok zinciri konusunda az ya da hiç bilgi sahibi olmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Fakat öğrenciler kripto varlıklara yatırım düzeylerinin yüksek olduğu görülmüştür. Ayrıca öğrencilerini kripto varlıklara yatırım konusunda olumlu algılara sahip oldukları ve yatırım sürecinde sosyal çevre ve medya ortamlarının da etkisinin büyük olduğu çalışma sonucunda elde edilen önemli bulgulardandır. Elde edilen veriler ışığında tüm eğitim kademelerinde finansal okuryazarlık ve lisans seviyesinde blok zincir eğitimlerinin verilmesine yönelik öneriler getirilmiştir.
Sınıf Eğitimi ve Okul Öncesi Eğitimi Öğretmen Adaylarının Çevre Eğitimi Tutumlarının İncelenmesi
(2024) Özgeçen, Özge; Şahin, Çavuş
Bu çalışmanın amacı, bilimsel faaliyetlerde bulunan öğretmen adaylarının fen etkinliklerinde çevre eğitimi tutum düzeylerini araştırmaktır. Araştırma evrenini, 2021-2022 akademik yılı Bahar Dönemi boyunca Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Eğitim Fakültesi oluştururken, örneklemi ise; Sınıf Eğitimi ve Okul Öncesi Eğitim Bölümü'nde öğrenim gören 460 öğretmen adayı oluşturmaktadır. Bu çalışma için nicel bir araştırma yaklaşımı kullanılmıştır. Araştırma verileri, Artun ve Özsevçek (2013) tarafından oluşturulan “Çevre Eğitimi Tutum Ölçeği” kullanılarak toplanmıştır. Bu çalışmada kullanılan 27 maddelik tutum ölçeği için KR-20 güvenilirlik katsayısı .89 olarak belirlenmiştir. Araştırma verileri SPSS paket programı ile analiz edilmiştir. Elde edilen bulgulara göre; öğretmen adaylarının çevre eğitimi tutumlarına bakıldığında, cinsiyet, çevre eğitimi ile ilgili bir projede yer alma durumu ve çevre sorunlarına yönelik çözüm önerileri geliştirmek isteme değişkenleri ile çevre eğitimi tutumları arasında anlamlı farklılık olduğu sonuçlarına ulaşılmıştır. Bu sonuçlar, çevre eğitimi süreçlerinde cinsiyet ve çevresel katılım gibi faktörlerin tutumları etkileyen önemli etkenler olduğunu göstermektedir.
Kur’ân’a Göre Âhiretteki Sorgunun Mahiyeti
(2024) Kılıç, Hasan
Âhiret hayatına ilişkin yapılan tasvirler Kur’ân’da en yoğun şekilde işlenen konular arasında yer almaktadır. Bunun en temel sebebi, âhiret inancı ve hesap verme bilincini insanın zihin ve gönlüne yerleştirerek davranışlarının olumlu yönde değişimini sağlayabilmektir. Ayrıca birçok farklı olay ve hadisenin yaşandığı âhiretin çeşitli aşamaları hakkında muhatapları bilgilendirmek de bu sebepler arasında yer almaktadır. İnsanın yaptıklarının hesabını vermek üzere sorguya çekileceği süreç âhiretin önemli aşamalarından biri olarak ön plana çıkmaktadır. Sorgu âhiretin en temel esaslarından biri olmasına rağmen bazı âyetlerde bu gerçekle çelişecek şekilde günahkâr ve suçluların sorguya çekilmeyeceğine, onların konuşmasına, özür beyanında bulunmasına müsaade edilmeyeceğine dair çeşitli bilgilere rastlanmaktadır. Âyetler arasındaki bu müşkillik genellikle âhiret gününün çok uzun bir zaman dilimini içeren farklı aşamalardan oluştuğu, bu aşamaların bazılarında sorgu yapılacağı, bazılarında ise sorgunun olmayacağı şeklindeki teoriyle izale edilmiştir. Ancak Kur’ân’da kıyamet-âhiret süreçlerinin sistemli bir aşama ve sıralama çerçevesinde anlatma gibi bir gayenin bulunmaması önerilen çözüm yöntemini yetersiz hale getirmektedir. Âyetlerin bağlamı ve konuyla ilgili rivayet malzemesi birlikte değerlendirildiğinde çelişki arz eden hususların her biri esasında âhiret hayatının korkunç ahvaline yönelik farklı anlam çağrışımları yapmaktadır. Buna göre sorguya çekme, işledikleri kötü söz ve eylemler sebebiyle suçlu ve günahkârların kusurlarını, hatalarını ortaya dökerek onları rezil etme ve aşağılama amacına matuftur. Sorguyu nefyeden ifadeler ise azabı hak eden kimselere kesinlikle merhamet edilmeyeceğini, onlar için özür ve mazerette bulunma müddeti kadar bile süre verilmeden cehenneme atılacakları uyarı ve ikazını içermektedir. Sorgunun azarlama ve kınama eylemine dayalı psikolojik bir azap vasıtası olması sebebiyle bu incitici muameleye maruz kalacak grup olarak müşrikler ön plana çıkmakla beraber bazı âyetlerde müminlerin hatta peygamber ve meleklerin sorguya çekileceğine işaret edilmektedir. Bu bakımdan çalışma konuyla ilgili müşkillik arz eden hususları açıklığa kavuşturma, sorgunun işlenen ameller hakkında bilgi sahibi olmaktan ziyade kötü amel sahiplerinin psikolojik şiddete maruz kalacağı bir aşamaya tekabül ettiğini vurgulama amacı taşımaktadır. Bunun için ilk olarak sorgu süreci ve bu süreçle çelişen âyet ifadelerinin genel bir değerlendirmesi yapılarak âhiretteki sorgunun günahkârlara yönelik uyarı ve tehdit anlamı içerdiği belirtilecektir. Ardından Kur’ân’da sorgulanacak hususlar muhatap kitleyi gözeten bir tasnif doğrultusunda incelenecektir. Bu sayede sorgu konusu yapılacak söz ve eylemlerin benzerlikleri, ortak noktaları tespit edileceği gibi peygamber ve melekler için bu sürecin taşıdığı anlama ilişkin belirli bir kanaate ulaşılacaktır. Son olarak ise cennete girecek müminlerin sorgulanıp sorgulanmayacakları veya bu süreç sırasında müşriklerden farklı olarak güzel muamelelerle karşılaşacaklarına dair Mâverdî (öl. 450/1058) kaynaklı bilgi malzemesi, sorgunun mahiyet ve kapsamı çerçevesinde tartışmaya açılacaktır. Araştırmanın kapsamı Kur’ân’daki âhiretteki sorguyla ilişkili âyet ifadelerinin tahlil ve analiz edilmesiyle sınırlı olmakla birlikte çalışmada bu sürece işaret eden başka âyetler de inceleme konusu yapılacaktır. Yöntem olarak tahlilî metot izlenerek, Kur’ân’daki ifadelerin anlamını tespit etmede âyetin bulunduğu bağlam ve konu bütünlüğü hareket noktası olacaktır. Ayrıca Hz. Peygamber’in hadisleri başta olmak üzere konuyla ilgili rivayet malzemesi gerek doğru anlamı belirlemede gerekse varılan neticenin tutarlılığını tespit etmede daima göz önünde tutulacaktır.
Mobilya Sektörü Çalışanlarında Güvenlik İkliminin Belirlenmesi
(2024) Cabuk, Yildiz; Murat, Murat; Askın, Aysın
Etkili bir güvenlik yönetimi kazalar ve hastalıklar ortaya çıkmadan tehlikelerin belirlenmesini, gerekli önlemlerin alınmasını ve insan faktörüne dikkat edilmesini kapsar. Bunun tespit edilmesinin bir yöntemi de güvenlik iklimi ya da güvenlik kültürü gibi göstergeler aracılığı ile güvenliğin ölçülmesidir. Çalışma ortamlarında güvenlik bilincinin eksik olması doğrudan ve dolaylı maliyetler olarak birçok kayba neden olmaktadır. İş kazalarının çoğunluğunun çalışandan kaynaklı olarak gerçekleştiği bilinmektedir. Bu çalışma mobilya sektörü çalışanlarında güvenlik ikliminin belirlenmesi amacıyla gerçekleştirilmiştir. Çalışmanın evrenini Bursa ili İnegöl ilçesinde yer alan mobilya işletmeleri oluşturmaktadır. Çalışma verilerinin elde edilmesinde, çalışanların güvenlik ikliminin belirlenmesi ve değerlendirilmesi için kullanılan Nordic Güvenlik İklimi Anketi (NOSACQ-50) kullanılmıştır. Anket çalışmayı kabul eden 6 adet mobilya fabrikası çalışanlarına uygulanmış (105 anket) ve SPSS istatistiksel 20,0 paket programı kullanılarak değerlendirilmiştir. Çalışma sonucunda kadın çalışanlarda güvenlik hassasiyetinin yüksek olduğu, orta yaş grubu çalışanlarda güvenlik önceliği konusunun ve riski kabul etmeme durumunun önemli olduğu, eğitim durumuna göre ilkokul mezunlarının gelişmelere açık olduğu tespit edilmiştir.
YEMEK SUNUMUNDA KULLANILAN YEREL MOTİFLİ TABAKLARIN TÜKETİCİ LEZZET ALGISINA ETKİSİ
(2024) Karahan, Emrecan; Sünnetçioğlu, Serdar
Mevcut çalışmayla motifli tabakların tüketicilerin lezzet algısı üzerindeki etkisinin araştırılması amaçlanmıştır. Bunun yanı sıra tabaklarda kullanılan motiflerin yöredeki unsurlardan tercih edilmesiyle bu durumun katılımcıların otantiklik algısına etkisinin tespiti amaçlanmıştır. Çalışma kapsamında lezzet algısı ve otantiklik kavramları ele alınarak açıklanmıştır. Çalışma Çanakkale’nin Gökçeada ilçesini ziyaret eden turistlerle gerçekleştirilmiştir. Çalışmada karma yöntem kullanılmış veriler eş zamanlı olarak elde edilmiştir. Çalışmaya 60 kişi katılım göstermiş olup 30 kişi ile motifli diğer 30 kişi ile de motifsiz tabak üzerinden tadım gerçekleştirilmiştir. Bulgular ele alındığında yerel motifli tabakların tüketici lezzet algısı üzerinde olumlu etkisi olduğu görülmektedir. Katılımcıların motifli tabaktaki sunumun tadını motifsiz tabağa göre daha çok beğenmişlerdir. Katılımcıların motifli tabak üzerinden gerçekleştirilen sunumu, motifsiz tabak grubundaki katılımcılara göre görsel açıdan daha iştah açıcı, lezzetli ve çekici buldukları görülmektedir. Çalışmanın bulguları otantiklik açısından ele alındığında, yerel motifli tabakların tüketicilerin lezzet algıları üzerinde olumlu etkisi olduğu, katılımcıların motifli tabaklarda gerçekleştirilen sunumu motifsiz tabağa oranla daha otantik algıladıkları görülmüştür. Motifli tabak grubundaki katılımcıların %96,6’sı sunumu otantik olarak değerlendirirken, motifsiz tabak grubundaki katılımcıların %100’ü sunumu otantik bulmadıklarını ifade etmişlerdir. Bununla birlikte motifli tabak grubundaki katılımcıların %100’ü deneyimlerini otantik bir deneyim olarak ifade ederken, motifsiz tabak grubundaki katılımcıların %83,4’ü deneyimlerini otantik olarak tanımlamadıklarını belirtmişlerdir.

Güncel Gönderiler