Film Karakterleri İncelemelerinde Psikanalizin Bir Yöntem Olarak Kullanımı: Sibel Filmi Örneği

Avusturyalı nörolog Sigmund Freud psikiyatri literatürüne önemli bir kuram olarak psikanalizi kazandırmış, öznenin yetişkinlik dönemindeki sorunlu eylemlerinin kaynaklarını dönemine göre oldukça sıra dışı bir şekilde açıklamaya çalışmıştır. Bu çalışma sıra dışı, nevrotik karakterler içeren filmlerin çözümlenmesinde bir metod olarak psikanaliz kavramlarının, öykü evrenindeki nevrotik davranışların kökenini açıklamak için kullanılan en kapsamlı psikolojik çözümleme aracı olduğunu ortaya koymayı amaçlamaktadır. Bu bağlamda 2018 yılında çekilen Sibel filminin ana karakteri olan Sibel’in psikanalitik olarak çözümlemesi yapılmıştır. Sibel karakterinin dilsizlik üzerinden ötekileştirilme süreci, sergilediği nevrotik davranışlarının patolojik kaynakları; filminin öykü evreninde Lacancı terminolojide neye tekabül ettiği, psikanalizin yukarıda ifade edilen temel kavramları ile açıklanmaya çalışılmıştır. Sibel gibi nevrotik olarak sorunlu bir karakterin ilk nesne kaybı, narsistik fantezi ile gerçekleştirdiği kristalize hal, simgeselin içine dahil olamayışın kendisini sürüklediği nevrozlar bütününe bakıldığında, ciddi fiksasyonlara kaynaklık eden bir bilinçdışı örüntüsü ile karşılaşılmıştır. Çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden betimsel analiz yöntemi ile psikanalitik yöntem birarada kullanılmıştır. Bu çalışma ile psikanalizin nevrotik özellikler gösteren film karakterleri açısından bir değerlendirme yöntemi olarak kullanılması, felsefi bir yaklaşım olmanın ötesinde film karakterlerinin kendisinin bizzat analizan olduğu, film eleştirmeninin de bir analist olarak kendisini konumlandırmasını sağlayan tüm unsurları içerdiği görülmüştür.

Austrian neurologist Sigmund Freud introduced psychoanalysis as an important theory to the psychiatry literature and tried to explain the sources of the subject's problematic actions in adulthood in a rather unusual way for his time. This study aims to demonstrate that the concepts of psychoanalysis as a method for analysing films with unusual, neurotic characters is the most comprehensive psychological analysis tool used to explain the origin of neurotic behaviours in the story universe. In this context, a psychoanalytical analysis of Sibel, the main character of the film Sibel, shot in 2018, was made. The process of marginalisation of the character Sibel through mute, the pathological sources of her neurotic behaviours and what they correspond to in Lacanian terminology in the narrative universe of the film are tried to be explained with the above-mentioned basic concepts of psychoanalysis. The crystallised state Sibel realised with narcissistic fantasy, and the whole of the neuroses she was dragged into by not being able to be included in the symbolic, an unconscious pattern that is the source of serious fixations was encountered. In the study, descriptive analysis method, one of the qualitative research methods, and psychoanalytic method were used together. With this study, it has been seen that the use of psychoanalysis as an evaluation method in terms of film characters with neurotic characteristics, beyond being a philosophical approach, includes all the elements that enable the film characters themselves to be analysed and the film critic to position himself as an analyst.