12 Yaş Öğrencilerine Çevre Dostu Sürdürülebilir Tarımsal Mücadeleye Farkındalık Kazandırılmasında Çanakkale Örneği

Zeytin (Olea europaea L.), hem yağ üretimi hem de sofralık tüketim amacıyla yaygın olarak yetiştirilen, sağlık için önemi ve yüksek ekonomik değeri nedeniyle ilgi çeken ve çok önemli bir besin kaynağıdır. Bu çalışmanın amacı, 12 yaş öğrencilerine zeytin, zeytin sineği ve zeytinyağı hakkında bilgiler verilerek öğrencilerin, sürdürülebilir tarımsal faaliyetlere farkındalık kazandırılması ve tarımsal üretime özendirilmesidir. TÜBİTAK tarafından desteklenen ‘‘Bahçeden soframıza zeytinin serüveni: Çevre dostu sürdürülebilir tarımsal bir dönüşle markalaşan ürünler zeytinyağ fabrikasında uygulamalar’’ alt konulu etkinlik kapsamında 2022 yaz döneminde, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi’nde, 12 yaş öğrencilerin katılımıyla ‘‘Sihirli Dünyalara Açılan Kapılar-Yaz Bilim Kampı-2022’’ gerçekleştirilmiştir. Etkinlikte öğrencilere zeytin ağacının tarihçesi, zeytin ve zeytinyağı üretimi, zeytinin ana zararlısı olan zeytin sineği ve mücadelesi için OLİPE tuzaklarının hazırlanması ile zeytin fidanı dikimi hakkında bilgiler verilmesinin ardından 17 Zeytinyağı Fabrikası’nda zeytinyağı duyusal tadım değerlendirilmesi gerçekleştirilmiştir. Etkinlik sonunda 21 maddeden oluşan bir anket düzenlenmiştir. Ankete, I. grupta 24, II. grupta 24 kişi olmak üzere toplamda 48 öğrenci katılmıştır. Anket sonuçları Microsoft Excel ve SAS JMP istatistik programı ile değerlendirilmiştir. Etkinliğe katılan I. grup öğrencilerinin %91.67’si, II. grup öğrencilerinin ise %95.83’ü zeytinyağının kalitesinin ‘‘tadım testi’’ ile koklayarak ve tadarak anlaşılabileceği görüşüne katıldıklarını belirtmiştir. I. gruptaki öğrencilerin %100’ü, II. gruptaki öğrencilerin ise %95.83’ü zeytinin sofralık ve yağlık çeşitlerinin bulunduğuna ve I. gruptaki öğrencilerin %100’ü, II. gruptaki öğrencilerin %87.50’si zeytin ağaçlarında görülen en önemli tarımsal zararlının zeytin sineği olduğunu belirtmişlerdir. Çalışma sonucunda, erken yaşlarda kazanılan çevre ve tarım bilinci sayesinde sürdürülebilir bir farkındalığın temellerinin atılmasına yarar sağlayacağı düşünülmektedir.

The olive (Olea europaea L.) is a very important food source that is widely cultivated for oil production and table consumption, attracting attention due to its importance for health and high economic value. The aim of the study is to raise awareness of sustainable agricultural activities and to encourage agricultural production by given information to 12-year-old students about olive, olive fly and olive oil. Financially supported by TÜBİTAK within the scope of the sub-theme "The adventure of olives from the garden to our table: Products that become branded with an environmentally friendly sustainable agricultural products, a workshop in the olive oil factory", in summer term of 2022, at Çanakkale Onsekiz Mart University, with the participation of 12-year-old students, "Doors Opened to Magical World-Summer Science Camp-2022'' has been carried out. In the event, students were given information about the history of the olive tree, the production of olive and olive oil, the preparation of OLİPE traps to control the olive fly, which is the main pest of olive fruits, and planting olive nursery plant then an olive oil tasting test was conducted at 17 Olive Oil Factory. At the end of the activity, a questionnaire consisted of 21 items was organized. A total of 48 students participated in the questionnaire, 24 people in group I and 24 people in group II. The results were evaluated with the SAS JMP statistical program. The students of 91.67% of the group I and 95.83% of the group II agreed that the quality of olive oil can be understood by smelling and tasting based on "taste test". The students participated in the event stated that 100% from group I and 95.83% from group II stated that there were table fruit and olive oil varieties of olive, and the students of 100% from group I and 87.50% of group II stated that the most important agricultural pest on olive trees is the olive fly. As a result, this study may provide the awareness to sustainable agriculture and enviroment by recognized sustainable awareness in the early aged.