Ortaokul Öğrencilerinin Afet Bilgi ve Bilinç Düzeylerinin İncelenmesi

Depremlerin de içerisinde olduğu doğal afetler insanların yaşamlarında her an karşılaşabilecekleri yakıcı ve yıkıcı doğa olaylarıdır. Afetlerin yakıcı ve yıkıcı etkilerinin azaltılabilmesi eğitim verilerek bireylerin afet bilgi ve bilinç düzeylerinin artırılması ile mümkün kılınabilir. Bu araştırmada, ortaokul öğrencilerinin afet bilgi ve bilinç düzeylerinin saptanması ve çeşitli değişkenlere göre incelenmesi amaçlanmaktadır. Araştırma tarama desenindedir. Evreni, Türkiye’nin Güney Marmara Bölgesi’nde (1. derece deprem bölgesinde) yer alan bir ilin merkezinde 2023- 2024 eğitim-öğretim yılında öğrenim görmekte olan 7420 ortaokul öğrencisi oluşturmaktadır. Örneklem, evren içerisinden uygun örnekleme ile belirlenmiş ortaokul kademesindeki tüm sınıf düzeylerinden toplam 840 öğrenciden oluşmaktadır. Veri toplama aracı olarak, sınıf, cinsiyet, afetler ile ilgili bir kurs/seminere katılma durumlarının sorulduğu bir bilgi formu, afet başarı testi ve afet bilinci ölçeği kullanılmıştır. Veri analizinde, betimsel istatistikler yürütülmüş ve verilerin normal dağılım göstermediği saptanmış, parametrik olmayan testler kullanılmıştır. Sonuç olarak, afet bilgi ve afet bilinçlerinin orta düzeyde olduğu görülmüştür. Beşinci sınıfların afet bilgisi diğer sınıf düzeylerinden anlamlı düzeyde farklılaştığı ve daha düşük olduğu saptanmıştır. Afet bilinci ise sınıf düzeyine göre farklılaşmamıştır. Afet bilgisi cinsiyete göre anlamlı farklılık göstermezken, afet bilincinde kadınlar lehine anlamlı farklılık saptanmıştır. Afet ile ilgili kursa/seminere katılanlar lehine afet bilgi düzeyinde anlamlı farklılık saptanırken afet bilinci anlamlı farklılık göstermemiştir.

Natural disasters, including earthquakes, are devastating natural events that people can encounter at any time in their lives. Reducing the devastating and damaging effects of disasters can be made possible by increasing individuals’ disaster knowledge and awareness levels through education. This research aims to investigate the disaster knowledge and awareness levels of secondary school students according to various variables. The research is in survey design. The population consists of 7420 secondary school students studying in the 2023-2024 academic year in the center of a province located in the Southern Marmara Region (1st degree earthquake zone) in Türkiye. The sample consists of 840 secondary school students at all grade levels determined by appropriate sampling from the population. An information form asking about class, gender, taking a course/seminar on disasters, a disaster achievement test and a disaster awareness scale were used as data collection tools. Disaster knowledge of 5th graders differed significantly from other grade levels and was found to be lower. Disaster awareness did not differ according to class level. While disaster knowledge did not differ significantly by gender, a significant difference was found in disaster awareness in favor of women. In addition, the disaster knowledge level of those who took disaster-related courses/seminars was significantly higher than those who did not; however, their disaster awareness did not show a significant difference. © 2025 Afet ve Acil Durum Yonetimi Baskanligi (AFAD). All rights reserved.