Cumhuriyet Dönemi Türk edebiyatında ruh hastalıkları

İnsan hayatında önemi yadsınamayacak bir yere sahip olan ruh hastalıkları, konusunu hayattan alan edebiyatın içinde de yer etmistir. Kimi zaman direkt bir durumu ortaya koymak için kimi zamansa anlatıya simgesel bir derinlik katabilmek için yazarlar ruh hastalıklarından yararlanmıslardır. Bu durum ise edebiyatın gerek kurgu, anlatım, biçim ve üslubunu gerekse dilini değistirmis, konuları zaman zaman farklılastırırken zaman zamansa varolan konuların islenisinin yönünü etkilemistir. Tanzimat, Servet-i Fünun ve Milli Edebiyatta zaman zaman islenen ruh hastalıkları, Cumhuriyet döneminden sonra, daha çok da 1960 sonrası eserlerimizde hem arayıs gereksinimiyle hem de dönemin toplumsal ikileminin bireye yansıması sonucunda, birey içinde bir ikilem yaratmasıyla edebiyatın konusu olmustur. 1960 sonrası edebiyatımız birçok yönden farklılıklar gösterirken aynı zamanda ruh hastalıklarının edebi esere girmesiyle bu hastalıklar da farklı sekillerde, değisik unsurlardan yararlanılarak kullanılmıslardır. 1960 sonrası Türk romanı üzerine yaptığımız bu arastırmada yaklasık otuz romanda öne çıkan ruh hastalıklarını sizofreni, takıntı, cinsel sapmalar, yeme bozuklukları, kleptomani ve bunalım olmak üzere altı baslık altında toplayabiliriz. Eserlerde islenen bu ruh hastalıkları, Sebnem ?sigüzel'in Sarmasık'ında sizofreninin, Erhan Bener'in Böcek'inde takıntının islenisi gibi romanın olay örgüsünün temelini ve kurgusunu olusturmakta; Hasan Ali Toptas'ın Bin Hüzünlü Haz, Uykuların Doğusu; Gökçen Yılmaztürk'ün Aralık Roman; Hüseyin Kıran'ın Resul; Mine Söğüt'ün Bes Sevim Apartmanı'nda yazım tekniğini olusturmakta; Attila ?lhan'ın Fena Halde Leman'ında cinselliğin, Aydilge Sarp'ın Bulimia Sokağı'nda olduğu gibi yalnızca popülist bir unsur olarak; Ahmet Altan'ın Aldatmak adlı romanında olduğu gibi olayı sonlandırmak ve sonuca bağlamak için kullanılırken Ölmeye Yatmak ve ?ntihar romanlarında olduğu gibi kisinin psikolojisini verme yoluyla toplumsal durumu yansıtmak için, Karanlığın Günü, Unutma Bahçesi ve Tekillesme romanlarında ise akıl hastanelerinin simgesel kullanımıyla toplumu ve toplumun içinde bulunduğu durumu anlatma bağlamında; kimi zamansa Araf ve Mahrem'de olduğu gibi yalnızca yardımcı bir öğe olarak kullanılmıs ve anlama derinlik katmıslardır.

Mental diseases that have a great importance in human life, also have taken place in literature that got its source from life. Authors used mental diseases sometimes in order to put forward a direct situation sometimes in order to create a symbolic profounditiy. This situation changed both the construction, description format and the style and the speech of the literature it also differentiated the topics and affected the way of the topics that they are studied. In this study our aim is to determine these topics in our own literature and study why and how they are mentioned. The mental diseases that are mentioned in Tanzimat, Servet-i Fünun and Milli Literature period have been the topics of our literature after Republic period and after 1960 literature as a result of the need of search the reflectionof the community?s dilemmo to the individual. The important mental diseases mentioned in our study of the literature written 1960?s are schizophrenia, obsession, perversion, eating disorders, cleptomania and depression. In our literature after 1960 there are a lot of differentiations in most ways. At the same time as these mental diseases used in literature, they were applied in different ways by taking their different element. These mental diseases that are mentioned in the literature, like in Sebnem ?sigüzel?s Sarmasık is used schizophrenia and Erhan Bener?s Böcek is used obsession, formed the basis of the construction of events; like in Hasan Ali Toptas?s Bin Hüzünlü Haz, Uykularun Doğusu, Gökçen Yılmaztürk?s Aralık Roman, Hüseyin Kıran?s Resul, Mine Söğüt?s Bes Sevim Apartmanı is used to being technique of spelling; like in Aydilge Sarp?s Bulimia Sokağı only form an popularist factor; like in Ahmet Altan?s Aldatmak is used to end and finish the event; like in Adalet Ağaoğlu?s Ölmeye Yatmak and Kaan Arslanoğlu?s ?ntihar reflects the situation of the community by giving the phscology of the person; like in Leyla Erbil?s Karanlığın Günü, Erhan Bener?s Tekillesme, Latife Tekin?s Unutma Bahçesi reflects the community and the condition of the community by the symbolic usage of mental diseases hospital; like in Araf and Mahrem sometimes used as an auxilary factor and added projoundity to the description.