Çocukluk çağı obezitesinin demir eksikliğine etkisi ve hepsidin, leptin, interlökin-6 ile ilişkisi

Amaç: Obezitenin son yıllarda demir eksikliği ile ilişkisi gösterilmiştir. Bunun nedeni olarak adipoz doku kaynaklı oluşan kronik inflamasyonun neden olduğu düşünülmüştür. İnflamasyonla hepsidin artışı çesitli çalışmalarda gösterilmiştir. Çalışmamızda, obezite ve demir eksikliği arasındaki ilişki, obezitede hepsidin ve leptinin demir homeostazında yeri ve obezitede oluşan inflamasyonun saptanıp demir parametrelerine etkisinin gösterilmesi amaçlanmıştır.Yöntem: Elli dört obez (vücut kitle indeksi (VKİ)>95p) ve 51 normal kiloda (VKİ: 5p-95p) olan 5-16 yaş arası çocuklarda yapılan bir olgu kontrol çalışmasıdır. İki grupta demir, total demir bağlama kapasitesi (TDBK), ferritin, tam kan sayımı, transferrin saturasyon indeksi (TSİ), interlökin-6 (IL-6), C- reaktif protein (CRP), leptin ve hepsidin çalışıldı. Bulgular: Obez grup kontrol grubuyla karşılaştırıldığında, azalmış serum demir (p=0,004), hemoglobin (Hb) (p=0,010), TSİ (p=0,001) düzeyi, artmış hepsidin (p=0,001), TDBK (p=0,041), leptin (p=0,001), CRP (p=0,001) düzeyleri bulundu. Obez grubunda Hb düzeyleri 18 (%33,3) olguda düşük saptanırken, bunların 8 (%14,8)'inde demir eksikliği anemisi (DEA) ile uyumlu parametreler saptanmıştır. Beş (%9,2) olgu ise kronik hastalık anemisi kabul edilmiştir. Obez grubunda DEA saptananların sayısı istatistiksel olarak anlamlı derecede yüksek saptanmıştır (p=0,032). Hasta grubu Hb düzeyine göre karşılaştırıldığında, anemisi olan olguların VKİ'nin artmış (p=0,001), hepsidin (p=0,008) ve ferritin (p=0,006) düzeylerinin ise azalmış olduğu saptanmıştır. Sonuç: Çalışmamızda, demir eksikliği ile obezite birbiriyle ilişkili bulundu. Demir eksikliği nedeni olarak hepsidinin etkisi gösterildi. Obezite, inflamasyon ve eritropoez arasındaki ilişkiyi anlamaya yönelik olarak yapılacak her çalışma, obez hastalarda demir eksikliği ortaya çıkmasını engellemek için nütrisyonel ve/veya farmakolojik terapiler geliştirilmesine katkı sağlayacaktır.