PROPOLİSİN İZOLE SIÇAN KALBİNDE MİYOKARDİYAL İSKEMİ-REPERFÜZYON HASARINA ETKİSİ Effect of Propolis on Myocardial Ischemia-Reperfusion Injury in Isolated Rat Heart

Amaç: Açık kalp cerrahisi esnasında oluşan miyokardiyal iskemi ve reperfüzyon hasarının, vitamin E gibi antioksidanlar tarafından azaltılabildiği gösterilmiştir. Bir arı ürünü olan propolis, antioksidan ve immünstimülan etkileri ile bilinir. Bu çalışmada oral propolis uygulamasının antioksidan mekanizmalar üzerinden miyokardiyal iskemi ve reperfüzyon hasarına etkileri araştırılmıştır. Gereç ve Yöntemler: 32 adet sıçan propolis (grup P), vitamin E (grup E), kontrol (grup K) ve sham (grup S) gruplarına eşit olarak dağıtıldı. Oral propolis ve vitamin E sırasıyla grup P ve E’deki deneklere 21 gün süre ile gavaj yolu ile uygulandı. Deney günü Langendorff düzeneğine asılan sıçan kalplerinde 30 dakikalık perfüzyonla stabilizasyon sağlandı. Akabinde grup P, E ve K’ye kardiyoplejik solüsyon verildi, grup S’ye verilmedi. Ardından 45 dk iskemi ve 30 dk reperfüzyon uygulandı. Deney süresince sol ventrikül ve aort basınçları kaydedildi. Koroner perfüzyon atık sıvısından iskemi öncesi ve sonrasında alınan örneklerde laktat dehidrogenaz, kreatinin kinaz, kreatinin kinaz-miyokard bandı ve troponin I, total antioksidan durum, total oksidan durum, toplam tiyol, doğal tiyol ve disülfit düzeyleri ölçüldü. Oksidatif stres indeksi, doğal tiyol/toplam tiyol oranı, disülfit/doğal tiyol oranı ve disülfit/toplam tiyol oranı hesaplandı. Bulgular: Grup P’de iskemi öncesi aort basıncı diğer gruplara kıyasla anlamlı düzeyde düşük (p=0,046), iskemi sonrası sol ventrikül sistolik ve türetilmiş basınçları ise diğer gruplara kıyasla anlamlı yüksekti (sırasıyla p=0,018 ve p=0,011). Grup E ve K’de antioksidan kapasite anlamlı düzeyde yüksekken oksidatif stres düşük bulunmuştur. Grup P ve E’de toplam tiyol ve disülfit düzeyleri anlamlı düzeyde düşük olduğu belirlenmiştir. Gruplar arasında iskemi öncesi ve sonrası periyotlarda laktat dehidrogenaz, kreatinin kinaz, kreatinin kinaz- miyokard bandı ve troponin I ölçümleri arasında istatiksel bir fark bulunmamıştır. Sonuç: Doğal tiyol yüksekliği ve disülfit düşüklüğü miyokardiyal iskemide daha az ventrikül hasarı ile ilişkilidir. Propolis kullanımı disülfit düzeyinde azalmaya, aort basıncında düşmeye ve iskemi sonrası sol ventrikül basıncında artışa yol açar. Ancak uzun süreli oral propolis kullanımı miyokardın antioksidan kapasitesini arttırmaz ve kardiyoplejik arreste bağlı akut iskemide miyokard hasarının azaltılmasına anlamlı katkıda bulunmaz.