Güney yarım küreden seçilmiş algol türü örten çift sistemlerin fotometrik ve tayfsal analizi

Bu yüksek lisans tez çalışmasında, Güney yarımküre gökyüzünden seçilen, Algol türü çift yıldız GH Eri ve GT Eri'nin fotometrik ve tayfsal gözlem veri analizi sunulmuştur. GH Eri ve GT Eri çift sistemlerinin tayfsal gözlemleri, 2012-2013 ve 2022 gözlem sezonu içerisinde Güney Afrika Astromi Gözlemevi'nde (South Africa Astronomical Observatory, SAAO), 1,9 m Cassegrain teleskobu ve buna bağlı SITe ve SpUpNIC CCD kamera ile slit (grating) tayf çekeri kullanılarak yapılmıştır. GH Eri ve GT Eri çift sistemlerinin fotometrik analizi için TESS (Transiting Exoplanet Survey Satellite) verileri kullanılmıştır. Seçilen sistemlerin tayfsal gözlem verilerinin indirgenmesi ve baş bileşenin dikine hız eğrisinin elde edilmesinde IRAF yazılımı içinde yer alan paketler kullanılmıştır. GH Eri ve GT Eri'nin fotometrik veri analizinde Wilson-Devinney yöntemi kullanılmıştır. Çift sistemlerin fotometrik ve tayfsal veri analiz sonuçları birleştirilerek çift sistemlerin mutlak parametreleri belirlenmiş ve evrim durumları yorumlanmıştır. Bu tez çalışmasıyla GH Eri ve GT Eri çift sistemlerinin ilk tayfsal ve fotometrik analiz çalışması yapılarak mutlak parametreleri ilk kez literatüre kazandırılmıştır.

This master's thesis presents the photometric and spectroscopic observational data analysis of the Algol-type binary stars GH Eri and GT Eri, selected from the southern hemisphere sky. The spectroscopic observations of the GH Eri and GT Eri binary systems were conducted during the 2012–2013 and 2022 observing seasons at the South African Astronomical Observatory (SAAO), using a 1,9 m Cassegrain telescope equipped with SITe and SpUpNIC CCD cameras and a slit (grating) spectrograph. The photometric analysis of GH Eri and GT Eri was performed using data from the Transiting Exoplanet Survey Satellite (TESS). The reduction of the spectroscopic observational data and the derivation of the radial velocity curve for the primary component were carried out using packages within the IRAF software. The photometric data analysis of GH Eri and GT Eri was performed using the Wilson-Devinney method. By integrating the results of the photometric and spectroscopic data analyses, the absolute parameters of the binary systems were determined, and their evolutionary states were interpreted. The thesis represents the first spectrocopic and photometric study of GH Eri and GT Eri binary systems, providing their absolute parameters to the literature fort he first time.