Öğretmen Adaylarının Dürüst Olmayan Davranışlarla İlgili Görüşlerini Belirlemeye Yönelik Nitel Bir Araştırma

Dürüstlük tüm toplumlarda insan davranışlarına ilişkin aranan bir özelliktir. Dolayısıyla dürüst olmayan insan davranışları hiçbir toplumda kabul görmeyen davranışlardır. Dürüst olamayan davranışlar üç grupta ele alınabilir. Bunlar yalancılık, hırsızlık ve aldatmak olarak sıralanabilir. Dürüst olmayan davranışları açıklamaya yönelik kuramlar ekonomik ve psikolojik temelli olarak iki grupta ele alınabilir. Bu çalışmanın amacı öğretmen adaylarının dürüst olmayan davranışlara ilişkin deneyim ve düşüncelerini belirlemektir. Bu çalışma nitel bir çalışmadır. Nitel çalışmaların doğası gereği, elde edilen sonuçların herhangi bir evrene genellenmesi söz konusu değildir. Bu çalışma için Batı illerimizden birinde yer alan öğretmen yetiştirme kurumunun son sınıfına devam eden 35 öğrencinin dürüst olmayan davranışlara ilişkin yazdıkları komposizyonlarından veriler toplanmıştır. Katılımcı öğretmen adaylarının her birinden araştırmanın amaç ve alt amaçlarına göre üç açık uçlu soruya ilişkin komposizyon yazmaları istenmiştir. Her bir katılımcı öğretmen adayından, cevabını diğer katılımcılardan bağımsız olarak okul dışında hazırlayıp, bir hafta sonra araştırmacıya teslim etmesi istenmiştir. Veriler araştırmanın amaç ve alt amaçlarına uygun olarak analiz edilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre en çok rastlanan dürüst olmayan davranış türlerinin hırsızlık ve yalancılık olduğu görülmektedir. Dürüst olmayan davranışların nedenleri ile ilgili bulgular psikolojik, toplumsal, ekonomik, ailevi ve yönetimsel sorunlar olarak kategorize edilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre dürüst olmayan davranışlara yönelik düzeltici önlemler, telafi edici ve uzun vadeli önlemler olmak üzere iki şekilde kendisini göstermektedir.