Arapça'da Mezîd Fiiller ve Kur'ân-ı Kerîm'deki Kullanımları: Son On Beş Cüz

Arap dili cümle yapısında fiiller son derece önemlidir. Fiiller kendi arasında bazı özellikleri açısından sınıflandırılırlar. Bu çalışmada biçim bakımından mücerred ve mezîd olarak ikiye ayrılan fiil türlerinden mezîd fiiller konusu incelenmiştir. Mezîd fiiller, kelimede lafzî değişiklik oluşturmasının yanı sıra cümledeki kullanımına bağlı olarak fiile anlam bakımından da etki etmektedir. Çalışma, sarf ilminde kalıplaşmış on beş mezîd fiil bâbı üzerinden işlenmiştir. Konu, Arap diline kaynaklık eden en sağlam kaynak olan Kur'ân-ı Kerîm'in son on beş cüzü esas alınarak açıklanmıştır. Araştırma giriş, iki bölüm ve sonuçtan oluşmaktadır. Giriş bölümünde tezin konusu, amacı, yöntemi ve yararlanılan kaynaklar hakkında kısaca bilgi verildikten sonra konuyla ilgili kavramsal çerçeve sunulmuştur. Birinci bölümde Arap dilinde fiil, fiilin özellikleri, sınıflandırılması ve mezîd fiiller konusu üzerinde durulmuştur. İkinci bölümde ise Kur'ân-ı Kerîm'de mezîd fiillerin kullanımı ve değerlendirilmesi başlığı altında ilk olarak Kur'ân-ı Kerîm'in son on beş cüzünde tespit edilen mezîd fiiller tablolar halinde verilmiş ikinci olarak da bâbların anlamlara olan etkisi üzerinde durulmuştur. Daha sonra ise bu çalışmayla ulaşılan sonuçlara ve önerilere yer verilmiştir.

Verbs are very important in the sentence structure of the Arabic language and they are classified in terms of certain features. The classification in terms of the verb form leads to two groups: mücerred verbs and mezîd verbs. In this study, mezîd (added) verbs are investigated. A mezîd verb affects the meaning of the verb depending on its usage while creating a literal change in the corresponding word. The study is carried out on fifteen bâbs mezîd verbs in the literature. The subject is explained on the basis of the last fifteen chapters of the Qur'an, the most solid source of the Arabic language. The study consists of two chapters and a conclusion. In the introduction, a conceptual framework is presented after giving brief information about the subject of the thesis, its aim, methodology and the references. In the first chapter, features of the verbs in the Arabic language, their classification and mezîd verbs are explained. In the second chapter, the mezîd verbs which were found in the last fifteen chapters of the Qur'an are shown in tables and the effect of the bâbs on the meaning is explained. Then, the results and suggestions reached by this study are given.