Çanakkale Sakız ve Tahirova Koyun İşletmelerinde Verimli Ömür, Ayıklama Oranı ve Ayıklama Nedenleri

dc.contributor.authorBosdan, Korhan
dc.contributor.authorTölü, Cemil
dc.contributor.authorSavaş, Türker
dc.date.accessioned2025-01-27T19:20:58Z
dc.date.available2025-01-27T19:20:58Z
dc.date.issued2023
dc.departmentÇanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi
dc.description.abstractKoyunculukta verimli ömür (VÖ) ve ayıklama oranı (AO) işletme ekonomisinde etkilidir. Bu çalışmada Sakız ve Tahirova işletmelerinde verimli ömür tahmin edilmiş ve sürüden ayıklama nedenleri belirlenmiştir. Çalışmada “Halk Elinde Küçükbaş Hayvan Islahı Ülkesel Projesi” kapsamında Çanakkale’de yürütülen projelerin beşer yıllık verilerinden yararlanılmıştır. Sakız koyunları için sırasıyla ilk kuzulama yaşı 619.6 gün ve kuzulama aralığı 368.4 gün olurken, Tahirova koyunları için sırasıyla 490.2 gün ve 377 gün olarak belirlenmiştir. Sakız işletmelerinde ortalama AO %17.6, VÖ 5.68 yıl, ömür boyu doğum sayısı (DS) 4.95 olarak bulunurken, Tahirova işletmeleri için aynı değerler %20.6, 4.85 yıl ve 4.40 olarak gerçekleşmiştir. Bir ve iki yaşında ilk doğumunu yapan Sakız genotipi karşılaştırıldığında, ikinci ve üçüncü doğumlarında sürüde kalma oranları sırasıyla %76 ile %68 ve ile %77 %59 olarak bulunmuştur (P=0.9670; P=0.1234). Aynı değerler Tahirova genotipinde %79 ile %71 ve %73 ile %59 olarak gerçekleşmiştir (P=0.1455; P=0.0125). Zorunlu ayıklama nedenleri yaşlılık (%27), diş sorunları (%25) ve meme sorunları (%19), isteğe bağlı ayıklama nedenleri ise düşük döl verimi (%15), düşük süt verimi (%11) ve davranış problemi (%3) şeklinde sıralanmaktadır. Bir koyunun yabani hayvan saldırısı nedeniyle ölme olasılığı Sakız genotipinde Tahirova genotipine göre 3.54 kat daha yüksek iken (P=0.0493); süt verimi nedeniyle sürüden çıkarılma olasılığı %77 (P=0.0051) ve döl verim düşüklüğü nedeniyle %82 (P=0.0012), daha düşüktür. Sakız koyunu işletmelerindeki düşük AO ancak üretim maliyetlerinin düşük olduğu üretim sistemlerinde gerçekleşebilir. İlk doğumunu bir yaşında ve iki yaşında yapan koyunların üçüncü doğumda sürüde kalma oranları arasındaki farklılık Tahirova koyunu işletmelerinde ilk yaşında doğuranlar lehine olmak üzere daha belirgindir. Yabani hayvan saldırısı sonucu hayvan kaybı çalışmada dikkat çeken diğer bir noktayı oluşturmuştur.
dc.identifier.doi10.18016/ksutarimdoga.vi.1106752
dc.identifier.endpage691
dc.identifier.issn2619-9149
dc.identifier.issue3
dc.identifier.startpage680
dc.identifier.trdizinid1179446
dc.identifier.urihttps://doi.org/10.18016/ksutarimdoga.vi.1106752
dc.identifier.urihttps://search.trdizin.gov.tr/tr/yayin/detay/1179446
dc.identifier.urihttps://hdl.handle.net/20.500.12428/15085
dc.identifier.volume26
dc.indekslendigikaynakTR-Dizin
dc.language.isotr
dc.relation.ispartofKahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Tarım ve Doğa Dergisi
dc.relation.publicationcategoryMakale - Ulusal Hakemli Dergi - Kurum Öğretim Elemanı
dc.rightsinfo:eu-repo/semantics/openAccess
dc.snmzKA_TRD_20250125
dc.subjectTarımsal Ekonomi ve Politika
dc.subjectZiraat Mühendisliği
dc.subjectVeterinerlik
dc.subjectBitki Bilimleri
dc.subjectZiraat
dc.subjectToprak Bilimi
dc.titleÇanakkale Sakız ve Tahirova Koyun İşletmelerinde Verimli Ömür, Ayıklama Oranı ve Ayıklama Nedenleri
dc.typeArticle

Dosyalar