Üçüz açık sorunu ve üçüz açık bileşenlerinin ekonomik büyüme üzerine etkisi: Türkiye örneği

Küreselleşen dünyada ülkeler birbirleriyle rekabet içine girmiş, çeşitli hedefler belirlemişlerdir. Ekonomik büyümenin arttırılması özellikle gelişmekte olan ülkeler için önemli bir makroekonomik hedeftir. Bu hedefi gerçekleştirirken ülkelerin izlediği politikalar sonucu çeşitli dengesizlikler ortaya çıkabilmektedir. Örneğin ülkenin ithalata bağımlı bir üretim yapısına sahip olması cari işlemler dengesinde, kamu harcamalarının artması bütçe dengesinde veya faiz oranlarındaki bir değişiklik özel tasarruf-yatırım dengesinde açıkların oluşmasına sebep olabilmektedir. Verilen bu üç açığın birbirini etkilemesi ve aynı dönemde gözlemlenmesi durumu ülkeler için olumlu bir sonuç vermemekte ve üçüz açık sorununu ortaya çıkarabilmektedir. Bu çalışmanın amacı üçüz açık olgusunu teorik ve ampirik olarak incelemek ve üçüz açığı oluşturan bileşenlerin (bütçe dengesi, cari işlemler dengesi ve özel tasarruf-yatırım dengesi) ekonomik büyüme üzerine etkisini ortaya koymaktır. 1980-2012 dönemi verileri ile gerçekleştirilen zaman serisi analizinde elde edilen sonuçlar Türkiye?de üçüz açık sorununun var olduğunu göstermektedir. Aynı dönem için üçüz açık bileşenlerinden bütçe açığının kısa dönemde büyümeyi olumlu, uzun dönemde ise olumsuz yönde etkilediği gözlemlenmiştir. Özel tasarruf-yatırım açığının ekonomik büyümeyi negatif etkilediği, cari açığın ise ekonomik büyüme ile pozitif yönde hareket ettiği sonucuna ulaşılmıştır. Anahtar Kelimeler: Üçüz Açık, Bütçe Dengesi, Cari İşlemler Dengesi, Özel Tasarruf-Yatırım Dengesi, Ekonomik Büyüme

In the globalising world, countries have set various aims while competing against each other. Increasing economic growth is a significant macroeconomic target particularly for developing countries.While achiving this target, as a result of the policies followed by countries, several imbalances might emerge. For instance, the country having the production structure dependent on export might cause deficits in current accounts balance, the increase of public expenditure in budget balance or a change in rates of interest in private saving-investment balance. These three deficits affecting each other and being observed in the same period do not give a positive result and might lead to the issue of triple deficit. The aim of this study is to examine the theoretical and empirical case of triple deficit and elaborate its components? effects (budget balance, current accounts balance and private saving-investment the balance) on economic growth. The results shows that there is a triple deficit problem in Turkey. In the same period, it has been observed that budget deficit, one of components of triple deficit, has had a positive effect on the economic growth in short term, a negative effect in long term. The study concludes that private saving-investment deficit affects economic growth negatively and current account deficit moves positively along economic growth. Key Words: Triple Deficit, Budget Balance, Current Account Balance, Private Saving ? Investment Balance, Economic Growth