Çanakkale Boğazı'nda nütrient ve klorofil-a düzeylerinde meydana gelen aylık değişimler
Tarih
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Erişim Hakkı
Özet
Bu çalışmada Mart 2001 ve Mart 2002 döneminde, Çanakkale Boğazı Yat Limanı girişi yüzey deniz suyunun fizikokimyasal parametreleri ile ilişkili olarak inorganik nutrient $(NO_{^-2}+NO_{^-3}, PO_{^-3_4} ve SiO_4)$ ve klorofil-a miktarlarının aylık değişimleri incelenmiştir. Çanakkale Boğazı yüzey deniz suyunda ayrıca sıcaklık, tuzluluk, pH, iletkenlik, ÇO (Çözünmüş Oksijen), Ç0%, ORP (oksidasyon indirgenme potansiyeli) ve TDS (Total çözünmüş anyon ve katyonlar) değerleri de ölçülmüştür. Nitrit+nitrat $(NO_{^-2+NO_{^-3})$ düzeyinde Kasım (1.606 $mu$ M), Ocak (2.320 $mu$ M) ve Mart (1.3003 $mu$ M) aylarında oluşan pikler, fosfat $(PO^{-3}_4)$ düzeyinde Haziran (0.700 $mu$ M), Ekim (0.400 $mu$ M) ve Ocak (0.500 $mu$ M) aylarında oluşmuştur. Diğer nutrient düzeylerinde olduğu gibi, silikat $(SiO_4)$ düzeyinde de Mart (3.70 $mu$ M), Ekim (4.40 $mu$ M) ve Ocak (4.45 $mu$ M) aylarında olmak üzere üç ayrı pik oluşmuştur. Şubat 2002 dönemi hariç (1.503 $mu$ M), $SiO_4$ hiçbir zaman 2.500 $mu$ M konsantrasyon değerinin altına düşmemiştir. Fitoplankton aktivitesinin bir göstergesi olan Klorofil-a pigmenti yılda üç farklı pik oluşturmuştur. Bunlar, Temmuz döneminde en büyük olan pik (3.3431 $mu g l^{-1}$) , Ocak ayındaki küçük olan ikinci pik (1.7543 $mu g l^{-1}$) ve Mayıs ayında daha küçük olan üçüncü piktir (1.0757 $mu g l^{-1}$). Veri grupları arasında yapılan korelasyonlarda, tuzluluk ile sıcaklık arasında (r= -0.8587), DO ile sıcaklık arasında (r= -0.5177) ve TDS ile sıcaklık arasında (r= -0.8532) önemli düzeylerde negatif korelasyonlar görülmüştür. Bununla birlikte, tuzluluk ve iletkenlik arasında (r= 0.5374) ve tuzluluk ile TDS arasında (r= 0.9863) ise önemli pozitif korelasyon görülmüştür. Nutrient konsantrasyonları ile diğer fizikokimyasal parametreler ve klorofil-a arasında önemli bir korelasyonun olmadığı tespit edilmiştir. Yapılan çalışmada sadece $SiO_4$ ve $P0^3_4$ arasında önemli bir korelasyonun olduğu görülmüştür (r= 0.5190). Elde edilen fizikokimyasal, inorganik nutrient ve klorofil-a ölçüm sonuçlarının Çanakkale Boğazı'nda mevcut iki yönlü akıntı sisteminden önemli derecede etkilendiğini göstermektedir. Ayrıca, diğer önemli bir özelliğin $NO_2+NO_3$ konsantrasyonlarındaki değişiminin yıl içinde 10-15 kata kadar yükselebilmesidir. $PO^3_4$ ve SiO_4 konsantrasyonlarında ise bu denli bir değişim görülmemiştir.