Ticari dışa açıklığın doğrudan yabancı sermaye yatırımları üzerindeki etkisi: Türkiye için zaman serisi analizi

Bu çalışmada Türkiye için 1970-2022 dönemi yıllık veriler için, Türkiye'de ticari dışa açıklığın, doğrudan yabancı sermaye yatırımları üzerindeki ilişkilerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda Augmented (Genişletilmiş) Dickey-Fuller (1979, ADF) birim kök testi ve Phillips-Perron (PP) Birim Kök Testi yapılmıştır. Daha sonra değişkenler arasındaki nedensellik testi için Johansen eşbütünleşme analizi yapılmıştır. Ticari dışa açıklık %1 arttığında, doğrudan yabancı yatırımların %4.8 oranında artış göstereceği belirlenmiştir, pozitif yönlü bir ilişki olduğu görülmüştür. Modelde, hata düzeltme teriminin katsayısı negatif ve istatistiksel olarak anlamlıdır, kısa dönemde de pozitif yönlü ilişki elde edilmiştir. Granger nedensellik analizi sonucunda, TDA değişkeni ve DYY arasında tek yönlü nedensellik elde edilmiştir.TDA'nın geçmiş değerleri DYY cari değerini etkilemektedir.

In this study, it is aimed to determine the relations between trade openness in Turkey and foreign direct capital investments for the annual data for the period 1970-2022 for Turkey. For this purpose, Augmented Dickey-Fuller (1979, ADF) unit root test and Phillips-Perron (PP) Unit Root Test were performed. Then, Johansen cointegration analysis was performed to test causality between the variables. It was determined that when trade openness increased by 1%, foreign direct investments would increase by 4.8%, and a positive relationship was observed. In the model, the coefficient of the error correction term is negative and statistically significant, and a positive relationship was obtained in the short term. As a result of Granger causality analysis, one-way causality was obtained between the TDA variable and FDI. Past values ??of TDA affect the current value of FDI.