Kronik hastalıklı çocuğa sahip ebeveynlerin COVİD-19 pandemi sürecinde korku ve stres düzeyleri ile stresle başa çıkma yöntemlerinin değerlendirilmesi

Amaç: Bu araştırma kronik hastalıklı çocuğa sahip ebeveynlerin COVID-19 pandemi sürecinde korku ve stres düzeyleri ile stresle başa çıkma yöntemlerinin değerlendirilmesi amacıyla yapıldı. Yöntem: Tanımlayıcı olarak yapılan çalışma, Türkiye'nin batısında yer alan bir Üniversite Hastanesinin Çocuk Polikliniği'nde Şubat 2022-Mart 2023 tarihleri arasında gerçekleştirildi. Araştırmaya belirtilen tarihler arasında hastanenin çocuk polikliniğine başvuran ve araştırma grubu seçim kriterlerine uyan kronik hastalıklı çocuğa sahip olan (n=191) ve olmayan (n=199) çocukların ebeveynleri (N=390) dahil edildi. Verilerin toplanmasında çocuk ve ebeveyne ait tanıtıcı özellikleri içeren Anket Formu, COVID-19 Korku Ölçeği (KKÖ), Ebeveyn Stres Endeksi Ölçeği (ESEÖ) ve Stresle Başa Çıkma Yöntemleri Ölçeği (SBÇYÖ) kullanıldı. Verilerin analizinde normal dağılım varsayımının kontrolü için Kurtosis ve Skewness kat sayıları, bağımsız iki grup karşılaştırmasında t-testi, ilişkisel çıkarımlarda pearson kolelasyon analizi kullanıldı. Bulgular: Araştırmaya katılan ebeveynlerin %84,9 'u (n=331) anne, %15.1'i (n=59) babadır. Kronik hastalıklı çocuğa sahip olan ebeveynlerin KKÖ puan ortalaması 21.52±5.07, ESEÖ puan ortalaması 68.27±25.56, SBÇYÖ puan ortalaması 96.97±15.12; kronik hastalığı olmayan çocuğa sahip ebeveynlerin ise KKÖ puan ortalaması 18.10±5.80, ESEÖ puan ortalaması 68.75±23.43, SBÇYÖ puan ortalaması 94.77±15.08 bulundu. Kronik hastalıklı çocuğa sahip ebeveynlerin KKÖ puanı ile ESEÖ toplam puanı arasında istatistiksel olarak anlamlı, düşük düzeyli ve pozitif yönlü (p<0.05); SBÇYÖ puanı ile ESEÖ toplam puanı arasında istatistiksel olarak anlamlı, düşük düzeyli ve negatif yönlü bir ilişki olduğu belirlendi (p<0.05). Sonuç: Sonuç olarak pandemi sürecinde kronik hastalıklı çocuğa sahip ebeveynlerin kronik hastalıklı çocuğa sahip olmayan ebeveynlere oranla COVID-19 korku düzeylerinin daha yüksek olduğu, ancak stres düzeyleri ve stresle başa çıkma yöntemleri ölçek puan ortalamalarının benzer olduğu ve aralarında istatistiksel olarak anlamlı ilişki olmadığı saptanmıştır. Anahtar Kelimeler: COVID-19, Kronik hastalık, Ebeveyn, Korku, Stres, Stresle başa çıkma

Aim: This study was conducted to assess the fear, stress levels, and coping methods of parents with chronically ill children during the COVID-19 pandemic. Methods:Designed as a descriptive study, it was carried out from February 2022 to March 2023 in the Pediatric Clinic of a University Hospital in western Turkey. Parents who visited the pediatric clinic during this period and met the research group's selection criteria were included in the study. This comprised parents of children with chronic diseases (n=191) and without chronic diseases (n=199), totaling 390 participants. A survey form, including descriptive characteristics of the child and the parent, the COVID-19 Fear Scale (CFS), the Parental Stress Index Scale (PSIS), and the Stress Coping Methods Scale (SCMS), was used for data collection. In the data analysis, Kurtosis and Skewness coefficients were utilized to verify the assumption of normal distribution. The t-test was applied for comparing two independent groups, and Pearson correlation analysis for relational inferences. Results:Of the participating parents, 84.9% (n=331) were mothers and 15.1% (n=59) fathers. The average CFS score for parents of chronically ill children was found to be 21.52±5.07, PSIS average score 68.27±25.56, and SCMS average score 96.97±15.12. For parents of children without chronic diseases, the CFS average score was 18.10±5.80, PSIS average score 68.75±23.43, and SCMS average score 94.77±15.08. It was determined that there was a statistically significant, albeit low-level, positive correlation between the CFS score and the PSIS total score for parents of chronically ill children (p<0.05). Additionally, a significant, low-level, and negative correlation was found between the SCMS score and the PSIS total score (p<0.05). Conclusions: In conclusion, parents of chronically ill children exhibited higher levels of COVID-19 fear during the pandemic compared to parents of children without chronic diseases. However, their stress levels and average scores on the stress coping methods scale were similar, and no statistically significant relationship was found between them. Keywords:COVID-19, Chronic disease, Parent, Fear, Stress, Coping with stress