Bir medcezir manzarası: Türkiye'de laiklik (1928-1948)

Bu makale, Türkiye Cumhuriyeti'nin kurulma aşaması ile başlayan Laiklik fikriyatının, 1937 yılında son şeklini alan Laiklik Devrimi'ne dönüşmesi ve Atatürk'ün vefatı sonrası algılanışı üzerinde durmaktadır. Nitekim bu algılanışta içsel olarak çok partili hayata geçişin, dışsal olarak ise Soğuk Savaş ortamının büyük etkisi olduğu görülmektedir. Bu iki ana etken ekseninde, henüz on yıl kadar yetersiz bir zamanın geçmesine rağmen, devrimlerin yerleştiği iyimserliği gösterilmiştir. Özellikle 194O'lı yıllarda Laiklik, 1928-1938 yılları ile kıyasladığımızda, seçim-iktidar sorunu, dış gelişmeler-ekonomik buhran gibi temel etkenlerin aktarımıyla durağanlaşmış, hatta gerilemiştir. Çağdaşlaşma amacının en önemli dayanağı olan Laiklik devrimi, ulusal gereklerin doğurduğu anlayıştan, evrensel anlayışa yönelerek iç dinamiklerini yitirmiş, pasifleşmiştir'. Mustafa Kemal Atatürk'ün deyimi ile \"Türk milleti ve bir de milletler tarihinin bin bir facia ve ızdırap kaydeden yapraklarından çıkardığımız netice\"lerle yapılan Türk Devrimleri, özellikle Laiklik, Atatürk'ün ölümünden kısa bir süre sonra tahrip edilmeye başlanmış; ardından siyasi arena \"Din Oyunu Aktörleri\"ne açılmıştır.