Âlûsî’nin Rûhu’l-Maânî’sinde işârî tefsir

Ebû’s-Senâ Şihabüddin Mahmud el-Âlûsî, XIX. yüzyılın önde gelen müfessirlerindendir. Onun en meşhur eseri, “Rûhu’l-Maânî fî Tefsîri’l-Kur’âni’l-Azîm ve’s-Seb’i’l-Mesânî” adındaki tefsiridir. Âlûsî, tefsirinde, birçok konu yanında, tasavvuf ehlince itimat edilen işârî tefsire de kısmen yer vermiştir. Âlûsî’nin bu eseri, selef ile halefin görüşlerinin buluştuğu, ibare ile işaretin bütünleştiği bir tefsirdir. Âlûsî, Kur’an’ın zâhirini kabul etmeyen bâtınîleri reddettiği gibi, bir kısım sûfilerin Ehl-i Sünnet akaidini inciten ifratkâr sözlerini de makul ve makbul bulmamıştır. Bu makale ile Âlûsî’nin tefsirdeki işârî tefsirini dikkatlere sunmaya çalışacağız.

Ebû’s-Senâ Şihabüddin Mahmud al-Alusi (1217-1270/1802-1854) was one of the 19. century's leading exegetists. al-Alusi next to the interpretation of issues that must be present in a tafsir, gave place to tafsir al-isharah on which the sufis rely. This work of Alusi is the one that the predecessor and the successor views met, and the one al-ibarah and al-isharah integrated. Âlûsî did not find reasonable and acceptable both the Bâtini views that refuse the apparent (zâhir) meaning of the Qur'an and some of the Sufis' words that go against Ahl al-Sunnah beliefs. In this article, we try to take into consideration isharah tafsir, not the direction of riwayah and dirayah, in Alusi's work.