Karşılıklı bağımlılık ekseninde soğuk savaş sonrası Çin-Hindistan ilişkileri

1970'lerde Robert O. Keohane ve Joseph S. Nye'nin oluşturduğu "Karşılıklı Bağımlılık Teorisi" (Interdependence), Soğuk Savaş şartlarının ortadan kalkması ve küreselleşmenin etkisiyle sistemde meydana gelen gelişmelerin bir sonucu olarak güncel uluslararası sistemi analiz etmek ve uluslararası ilişkileri anlamak için başvurulan en kapsamlı ve açıklayıcı teorilerden biridir. Karşılıklı bağımlılık teorisi, günümüzde uluslararası sistemin baskın aktörü olan devletlerin birbirleriyle olan ilişkilerini ve etkileşimlerini analiz etmesinin yanında uluslararası örgütlerin, uluslararası hükümet dışı kuruluşların ve çok uluslu şirketlerin sistem üzerindeki etkilerini de ele almaktadır. Ancak çalışmada üzerinde durulan temel aktörler iki devlet (Çin ve Hindistan) olduğu için, tez karşılıklı bağımlılığın devletler arasında oluşan ilişkilerdeki etkisine odaklanacaktır. Hindistan ve Çin arasında bazı sorunlu alanlar olmasına rağmen birbirileri ile olan ilişkilerinin özellikle son yıllarda giderek geliştiği ve ekonomik ve siyasal ilişkilerinin karşılıklı bağımlılık düzeyine doğru evrildiği görülmektedir. Öte yandan, bu bağımlılık olgusunun, iki ülke arasında simetrik olmayıp asimetrik bir nitelikte olduğu da vurgulanmalıdır. Diğer bir deyişle Hindistan'ın Çin'e olan bağımlılığı, Çin'in Hindistan'a olan bağımlılığından daha fazladır. Karşılıklı bağımlılığın ekonomiden siyasal alana yayılması da (spill over effect) uluslararası ilişkilerde karşılan bir durumdur. Çin ve Hindistan arasındaki gerilimli ilişkilerin ekonomideki artan bağımlılık ilişkileri neticesinde yerini olumlu ilişkilere bırakması ve bu durumun Soğuk Savaş sonrasında siyasal ilişkilerde de olumlu yansımalarının olması bunun önemli bir örneğidir. Bu bağlamda çalışmada karşılık bağımlılık teorisi kapsamında Hindistan ve Çin'in Soğuk Savaş sonrasında geliştirdikleri ekonomik temelli işbirliklerinin diğer alanlara olumlu yönde etki ederek siyasal işbirliklerine doğru evrilmesi durumu incelenmektedir.

The Interdependence Theory put forward by Robert O. Keohane and Joseph S. Nye in the 1970s, is one of the most comprehensive and explanatory theories to comprehend international relations and to analyze the current international system thanks to the influence of new developments occurred as a consequence of the end of Cold War and globalization. The interdependence theory analyzes the relations and interactions of the states, which are the dominant actors of the international system, as well as the influence of international organizations, international non-governmental organizations, and multinational corporations on the international system. However, since the main actors in the study are two states (China and India), the thesis will focus on the influence of the interdependence on relations between the states. Although there are some problematic issues between two countries, relations between China and India seem to be increasingly developing in the recent years and to some extent to transform into interdependence. On the other hand, it is also emphasized that this phenomenon of dependency is not qualified as symmetrical between two countries, its nature is asymmetric and it is quite obvious that India is more dependent on China. The extension of interdependence from economy to the political area is (spill over effect) a circumstance which is encountered frequently in international relations. The post-Cold War relations between China and India are one of significant examples of this situation. In this context, the thesis deals with the effects of economic relations between China and India on political area in the post-Cold War era in the framework of interdependence theory.