Sağlık okuryazarlığı ve gebelik; kırsalda kadınlar üzerine bir araştırma

Bireylerin sağlık bilgisine erişim ihtiyaçları her zaman bulunurken önemli olan elde edilen sağlık bilgisinin doğru anlaşılması ve doğru uygulanmasıdır. Özellikle kadınların gebelik sürecinde sağlık bilgisini doğru kullanması hem anne sağlığı hem bebek sağlığı açısından kritik bir öneme sahiptir. Bu nedenle sağlık okuryazarlığı kavramı sağlıklı toplumlar ve sağlıklı nesiller için önem arz etmektedir. Bu bağlamda yürütülen bu araştırma Çanakkale ilinde kırsal alanda yaşamını sürdüren kadınların sağlık okuryazarlığı seviyelerini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Örneklem belirlenirken GPower güç analizi yönteminden yararlanılmış ve sayı 116 olarak hesaplanmıştır. Veri toplama sürecinde 303 katılımcıya ulaşılmış ve örneklem genişletilmiştir. Veriler Çanakkale Mehmet Akif Ersoy Devlet Hastanesine başvuran ve kırsal alanda yaşayan gebelerden toplanmıştır. Veri toplama aracı olarak kişisel bilgi formu ve Türkiye Sağlık Okuryazarlığı Ölçeği kullanılmıştır. Elde edilen verilerin analizinde SPSS 25 programı kullanılmıştır. Çalışma sonucunda katılımcıların sağlık okuryazarlığı düzeyleri incelendiğinde 173'ü (%57,10) yetersiz sağlık okuryazarlığı, 82'si (%27,10) sorunlu-sınırlı sağlık okuryazarlığı, 35'i (%11,60) yeterli sağlık okuryazarlığı, 13'ü (%4,30) mükemmel sağlık okuryazarlığı seviyesine sahip olduğu belirlenmiştir. Katılımcıların sağlık okuryazarlığı seviyesinin yaş, eğitim durumu, sosyal güvence varlığı, aile tipi, çalışma durumu, gebelik isteme durumu, düzenli gebelik kontrollerine gitme, gebelik sürecinde eğitim alma, sağlık okuryazarlığı kavramını duyma, yaşadığı yer, gelir durumu, gebelik haftası, doğum sayısı, sağlık probleminde takındıkları tavır durumuna göre istatistiksel olarak anlamlı farklılık gösterdiği belirlenmiştir. v Katılımcıların gebe kalma şekli ile sağlık okuryazarlığı seviyeleri arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılık bulunmadığı kayıt altına alınmıştır.

The need for individuals to access health information is ever-present, but the critical factor lies in accurately understanding and appropriately applying the acquired health information. This is particularly significant during pregnancy, as the correct utilization of health information by women is crucial for both maternal and infant health. Therefore, the concept of health literacy holds great importance for healthy societies and future generations. In this context, the present study was conducted to determine the health literacy levels of women living in rural areas of Çanakkale Province. The sample size was calculated as 116 using the GPower power analysis method. During the data collection process, 303 participants were reached, expanding the sample size. Data were collected from pregnant women residing in rural areas and visiting Çanakkale Mehmet Akif Ersoy State Hospital. A personal information form and the Turkish Health Literacy Scale were used as data collection tools. The data were analyzed using the SPSS 25 software. The results revealed that, among the participants, 173 (57.10%) had inadequate health literacy, 82 (27.10%) had problematiclimited health literacy, 35 (11.60%) had sufficient health literacy, and 13 (4.30%) had excellent health literacy. It has been determined that participants' health literacy levels show statistically significant differences based on age, education level, presence of social security, family type, employment status, desire for pregnancy, regular prenatal check-ups, receiving education during pregnancy, awareness of the concept of health literacy, place of residence, income level, gestational week, number of births, and their attitude towards health problems. However, no statistically significant difference was recorded between the method of conception and health literacy levels.