Yeşilkurt Helicoverpa armigera Hubner (Lepidoptera: Noctuidae)'nın mücadelesinde entomopatojen nematodların kullanım olanakları

Yeşilkurt polifag bir zararlı olup, domateste önemli zararlara neden olmaktadır. Türkiye topraklarından daha önce elde edilen entomopatojen nematodlardan (EPN), 2 farklı Steinernema türü, 4 farklı Steinernema feltiae izolatı ve 4 farklı Heterorhabditis bacteriophora izolatının Helicoverpa armigera larvaları üzerindeki etkinliği 3 farklı uygulama yoğunluğunda 25 °C'de araştırılmıştır. EPN uygulamasından 72 saat sonra H. armigera larvaları kontrol edilerek ölüm oranları belirlenmiştir. Laboratuvar denemelerinde, S. feltiae (113 nolu izolat) 10 IJ yoğunluğunda H. armigera larvalarına karşı infektivitesi en düşük, S. feltiae (155 nolu izolat) ise en yüksek izolat olarak belirlenmiştir. S. feltiae (113 nolu izolat)'nin 50 ve 100 IJ nematod uygulamasında larvalarda meydana getirdiği ölüm oranı % 91.65 iken, diğer izolatların larvalardaki ölüm oranları % 100 olarak belirlenmiştir. Düşük yoğunlukta S. carpocapsae'nin, H. armigera larvalarında meydana getirdiği ölüm oranı % 62.45, 50 ve 100 IJ uygulamasında ölüm oranı % 100 olmuştur. S. affine'nin 10 IJ uygulamasında larvalarda % 83.3, 50 ve 100 IJ uygulamasında sırası ile % 95.83 ve 100 ölüm meydana getirmiştir. H. bacteriophora izolatlarından 10 IJ uygulamasında, H. bacteriophora (17 nolu izolat) H. armigera larvalarında düşük ölüm (% 83.33) meydana getirmiştir. H. bacteriophora (13 nolu izolat) tüm yoğunluklarında yeşilkurt larvalarında % 100 ölüm meydana getirmiştir. Saksı denemelerinde, EPN'ler plate denemelerine oranla daha düşük oranlarda etkinlik göstermişlerdir. S. affine'nin 100 IJ kullanılması ise larvalarda % 100 ölüme neden olmuştur. Çalışmada elde edilen sonuçlar entomopatojen nematodların H. armigera'ya karşı mücadelede kullanılabilme potansiyelleri olduğunu ancak daha detaylı çalışmaların yapılmasına ihtiyaç olduğunu ortaya koymuştur.

Helicoverpa armigera is a polyphagous pest, which causes serious damages in tomatoes. The resulting previously from the territory of Turkey of entomopathogenic nematodes (EPNs), the effectiveness of two different Steinernema species, the 4 different isolates of Steinernema feltiae and 4 different isolates of Heterorhabditis bacteriophora on Helicoverpa armigera larvae were tested in three different concentrations (10, 50 and 100 IJs) at 25 °C. After 72 hours, mortalities were recorded by controlling H. armigera larvae. In laboratory trials, S. feltiae (113) infectivity against H. armigera larvae at the 10 IJ density was the lowest, on the other hand S. feltiae (155) was determined as the highest isolates. While S. feltiae (113)'s mortality rate which occurred in the larvae in the application of 50 and 100 IJ nematode was 91.65 %, mortality in larvae of other isolates were identified as 100 %. Mortality of H. armigera larvae at the low density of S. carpocapsae was 62.45 %, mortality was 100 % at 50 and 100 IJ applications. Death of larvae occurred in 10 IJ applications of S. affine at the rate of 83.3 %. On the other hand in 50 and 100 IJ application, death occurred respectively at the rate of 95.83 % and 100. In H. bacteriophora isolates applications of 10 IJ, H. bacteriophora (17) caused low mortality to H. armigera larvae (83.33 %). Mortality in larvae of greenworm, which was caused by H. bacteriophora (13 numbered isolates), was determined as 100 % at all concentration. In pot experiments, EPNs trials have demonstrated efficacy in the plate relative to the lower rate. Using S. affine's 100 IJ resulted in 100 % mortality in larvae. Results obtained at the research proved that entomopathogenic nematodes have the usage potential and can be used at the struggle against the H. armigera; however more detailed study is required.