Der Beyan-ı Sergüzeşt-i İmam-ı Hüseyin: İnceleme-metin-dizin

Basit Öğe Kaydı
dc.contributor.advisorÖnler, Zafer
dc.contributor.authorDeğirmenci, Zühre
dc.date.accessioned2025-01-27T06:16:45Z
dc.date.available2025-01-27T06:16:45Z
dc.date.issued2009
dc.departmentÇOMÜ, Enstitüler, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
dc.descriptionSosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Edebiyatı Bölümü, Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı, Türk Dili Bilim Dalı
dc.description.abstractÜzerinde çalıştığımız Der Bey?n-ı İm?m-ı ?üseyin adlı yazma elli altı yaprak ve beş bölümden oluşmaktadır. Bir maktel özelliği gösteren eser Yezid ve Hz. Hüseyin arasında geçen mücadeleyi anlatır. Eserin yazılış tarihi ile ilgili herhangi bir bilgi elde edilememiştir. Metnin sözvarlığı , olay ağırlıklı bir metin olduğu için, eylemler açısından zengindir. Ayrıca metinde deyim örnekleri de belirlenmiştir. Yazma eserde özel adlar da çoğunluktadır. Metindeki sözcüklerin çoğunluğunu Türkçe sözcükler oluşturmuştur.Giriş bölümünde, tez konusu olarak ele alınan yazmanın ayrıntılı tanıtımı yapılmaya çalışılmıştır. Yazma metninin nerede, hangi kayıt numarasıyla yer aldığı, biçim özellikleri ve bölümleri hakkında bilgi verilmiştir.Dil incelemesi yazım, ses bilgisi ve yapı bilgisi olmak üzere üç başlık altında verilmiştir. Yazım bölümünde ünlü ve ünsüz harflerin yazım özelliklerine bakılarak metnin imlasında bir tutarsızlık olup olmadığı belirlenmeye çalışılmıştır. Genel olarak yazımda bir tutarsızlık görülmemiştir.Ses bilgisi bölümünde Türkçenin diğer dillerden ayrılmasında önemli bir özellik olarak karşımıza çıkan dudak uyumunun metindeki pek çok sözcükte olmadığı görülmüştür. Ötümlüleşme konusunda ise bir tutarlılık olmadığı belirlenmiştir. ?t? sesinin özellikle ön seste ötümsüz özelliğini koruduğu tespit edilmiştir. Bunun yanında son ses ??? pek çok örnekte ötümlüleşmiştir.Yapı bilgisi incelemesinde Türkiye Türkçesinden ayrılan bir farklılık görülmemiştir. Ad durum ekleri Türkiye Türkçesiyle aynı kullanım özelliğine sahiptir. Tasviri eylemlerden yaklaşma dışındaki eylemlerin (yeterlilik, süreklilik, tezlik) örnekleri belirlenmiştir. Bilinen geçmiş zaman, geniş zaman, gelecek zaman ve dilek-şart , emir, istek kiplerinin çekimleri belirlenmiştir. Metnin dilbilgisel dizini oluşturulmuş ve sözcüklerin anlamı metin bağlamında verilmeye çalışılmıştır. Özel adlar için ayrı bir dizin oluşturulmuştur.
dc.description.abstractWe study on the manuscript, Der beyan-ı İmam-ı Hüseyin, which consists of 56 sheets and 5 chapters. The work having ?maktel? characteristics tells about the struggle between Yezid and Hz. Hüseyin.No information was reached as to when the work was written. The text is rich in verbs as it includes narrations of events. Further, there are many examples of idioms and proper names.The introduction part presents a detailed description of the manuscript. Information as to where the manuscript is kept and what the number of registry as well as morphologic features and its chapters.Linguistic analysis is presented in 3 parts: orthography, phonology, and morphology. Orthographic analysis deals with whether there is inconsistency in the spelling of the text considering the orthographic features of the vowels and consonants and no inconsistency was found. Phonologic analysis discusses the labial harmony, which distinguishes Turkish from other languages and no labial harmony was found in many words in the text. There were also no consistency in vocalisation. It was also observed that ?t? sound remained voiceless in initial phoneme. In addition, final phoneme ?k? remained voiced in many examples.Syntactic analysis revealed no significant difference from modern Turkish. Case suffixes are used in the same way as Modern Turkish. Many compound verbs but approximative verb were found in the form of durative, verb of haste and potential verb. It was observed that reported past was used as imperfect. The conjugations of simple past tense , simple present tense, simple future tense as well as subjunctive, conditional, imperative moods were also found.In the grammatical index, word groups were given only under the first word and proper names were indexed.
dc.identifier.endpage276
dc.identifier.startpage1
dc.identifier.urihttps://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=UPP_Zu9isEmWGFXFCBYasQBv2on0DNt_wNFpYe2G8PK_JvdECs-qHhMhQVsAD6xd
dc.identifier.urihttps://hdl.handle.net/20.500.12428/12087
dc.identifier.yoktezid235171
dc.language.isotr
dc.publisherÇanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi
dc.relation.publicationcategoryTez
dc.rightsinfo:eu-repo/semantics/openAccess
dc.snmzKA_Tez_20250125
dc.subjectTürk Dili ve Edebiyatı
dc.subjectTurkish Language and Literature
dc.titleDer Beyan-ı Sergüzeşt-i İmam-ı Hüseyin: İnceleme-metin-dizin
dc.title.alternativeDer Beyan-ı Sergüzeşt-i İmam-ı Hüseyin: Grammar-text-index
dc.typeMaster Thesis

Dosyalar

Koleksiyon

Sosyal Bilimler Enstitüsü Tez Koleksiyonu