Türkiye'nin İsrail siyaseti: Yapısal, analitik ve dönemsel bir inceleme (2001-2016)

Türkiye'nin İsrail siyaseti, uzun yıllardır üzerinde çokça tartışılan bir konu başlığıdır. İki ülke ilişkilerinin kötüleşmesine sebep olarak AK Parti'nin İslamcı kökleri ve bu doğrultuda uyguladığı Filistin yanlısı politikalar gösterilmektedir. Bir diğer argüman ise Türkiye'deki sivil-asker ilişkilerinde yaşanan dönüşümün iki ülke ilişkilerinde kötüleşmeye sebep olduğu yönündedir. Bir diğer iddia ise Amerikan hegemonyasının iki ülke ilişkilerinde belirleyici olduğudur. Fakat bu çalışmanın da iddia ettiği üzere, söz konusu argümanların geçerlilik düzeyleri oldukça tartışmalıdır. Bu çalışma, Türkiye'nin İsrail siyasetini akademik bir takım araçlarla donanmış bir çerçevede işlemektedir. Bu bağlamda, Türkiye'nin İsrail siyaseti öncelikle analiz düzeylerine indirgenerek, belirgin bir kavrama kolaylığı sağlanmaktadır. Uluslararası, bölgesel ve ulusal düzeylerdeki gelişmeler, Türkiye'nin İsrail siyasetini anlamayı kolaylaştıracaktır. Ayrıca güç dengelerindeki dönüşümler, Türkiye'nin İsrail siyasetini belirlemede önemli bir girdi olarak gözükmektedir. Bu açıdan bakıldığında, ABD'nin düşüşü ve Rus etkisinin artışı, Türkiye'nin tavrını belirlemede önemli rollere sahiptirler. Yapısal bir çerçeve içerisinde, Türkiye'nin karşılaştığı tehditleri dengeleyebilmek adına İsrail'le yakınlaştığını iddia eden bu çalışma, literatürdeki hâkim anlatının aksine, kimlik temelli politik tercihlerin önemsizliğine de vurgu yapmaktadır. Ayrıca Türkiye'nin İsrail siyaseti kapsamında 2001-2016 periyodunu üç ayrı alt-dönemselleştirmeyle tasnif etmektedir.

Turkey's Israel policy has been a hot topic in Turkey and Israel both for a long time. First, the AK Party governments have been blamed for the deterioration in relations of two countries due to its Islamist roots and practises with fully backing Palestinian cause. In another perspective, the civil-military relations and its changing nature in Turkey was a common understanding of the Turkey's Israel policy. Thirdly, in according to some academics and commentators, the American pressure to both countries has been a catalyzor in relations of both. However, as this study claims, the value of abovementioned arguements are so disputable. This study explores the Turkey's Israel policy in a framework that constructed with academic tools. First, Turkey's Israel policy was put into the levels of analysis framework. International, regional and national levels are very helpful to understand the nature of the Turkish policy clearly. Secondly, the change in the power balances of global politics would be a point of view to understand the Turkish reactions. Accordingly, we need to analyze the demise of US and the incline of the Russian influence in both three levels. Moreover, in a structural framework, this study claims that Turkey's rapproachment towards Israel are determined by the balancing of threats instead of identity-based explanations used through the related literature. Further, the 2001-2016 period of Turkey's Israel policy is classified by three sub-periodizations.