Zeyd b. Sâbit’in (ö. 45/665) Ferâiz Adlı Eseri ve Ebü’z-Zinâd’ın (ö. 130/748) Şerhi

Kaleme alınan eski hukuk/fıkıh metinlerden biri, Zeyd b. Sâbit’e nisbet edilen Ferâiz adlı eserdir. Pek çok klasik metinde bu esere atıfta bulunulmakta ve Zeyd b. Sâbit’in ferâiz ilmine vukûfiyetinden bahsedilmektedir. Fakat görebildiğimiz kadarıyla fıkıh ilminin tedvin tarihiyle ilgilenen pek çok araştırmacı, bu risâlenin günümüze ulaştığından haberdar değildir. Risalenin ehemmiyetine binaen bu çalışmada, Zeyd b. Sâbit’in Ferâiz adlı eserini, çok erken dönemde Ebü’z-Zinâd tarafından yapılan şerhiyle beraber tahkik etmeye çalışacağız. Böylece sahâbe döneminde kaleme alınan ve tâbiîn neslinden olan biri tarafından şerh edilip günümüze ulaşan en eski hukuk metinlerinden birini müstakil şekilde araştırmacıların istifadesine sunmuş olacağız. [AR] من أوائل الكتابات الفقهية القديمة رسالةُ الفرائض لزيد بن ثابت [ت. 45/665]. والتي تحدث عنها العديد من النصوص الكلاسيكية، وعن تمرس زيد بن ثابت في هذا العلم، لكن على حسب ما توصلتُ إليه فإن كثيرا من الباحثين الذين تحدثوا عن تاريخ تدوين الفقه لم يطلعوا على هذه الرسالة. ولأهمية هذه الرسالة، في هذا البحث سنحاول نشرها مع شرحها لأبي الزناد [ت. 130/748] الذي كتبه في وقت مبكر جدا. وهكذا سنقدم هذه الرسالة مستقلة لاستفادة الباحثين. وهي من أوائل الكتب الفقهية التي وصلتنا لأنها دونت في زمن الصحابة، وشرحت في عصر التابعين.  [EN] One of the old law/fiqh texts is Farāiz which is thought to be written by Zaid ibn Thābit (d. 45/665). In many classic texts it has been refered to this book and it is mentioned that Zaid ibn Thābit's expertising on the ilm al farāiz. But our findings show that many of researchers who study on the history of codificaditon of Islamic law have not seen this book. In this study, because of the importance of the book, we publish Zaid's Farāiz and the comments written in very early period by Abu'z-Zinad (d. 130/748) on it. Thus, Risāla al Farāiz, one of the oldest fiqh texts written in the period of the Sahāba and expounded in the period of the Tābiūn, will be present to the interest of researchers.