TÜBİTAK çocuk kitaplarının eleştirel düşünme becerileri açısından incelenmesi

Bu çalışma, TÜBİTAK tarafından yayınlanan kitaplardan seçilen çocuk kitaplarının, eleştirel düşünme becerilerine uygunluğu açısından incelenmesi amacıyla yapılmıştır. Araştırmada TÜBİTAK tarafından yedi ve sekiz yaş grubu çocuklar için yayımlanmış 20 kitap esas alınmıştır. İncelenen kitapların adları TÜBİTAK'ın resmi satış sitesinden (https://esatis.tubitak.gov.tr/) alınmıştır. Kitaplar seçilirken konuların farklı olmasına dikkat edilmiştir. Araştırma verilerini toplamak için, TÜBİTAK tarafından yayımlanan çocuk kitaplarının sanal satış mağazası ziyaret edilmiş ve çocuklara yönelik satışta olan çocuk kitaplarının tespiti yapılmıştır. Verilerin toplanması için nitel içerik çözümlemesi içinde yer alan veri toplama tekniklerinden "doküman incelemesi" tekniği kullanılmıştır. TÜBİTAK'ın resmi satış sayfasından belirlenen çocuk kitapları tek tek okunmuş, eleştirel düşünme becerilerine uygunluğu incelenmiştir. Araştırmada "TÜBİTAK Çocuk Kitaplarının Eleştirel Düşünme Becerilerini karşılama durumu nedir?" sorusuna yanıt aranmıştır. TÜBİTAK Çocuk Kitapları Eleştirel Düşünme Becerileri açısından değerlendirilirken "sağlıyor, kısmen sağlıyor, sağlamıyor, geçerli değil" olmak üzere dört kritere bağlı kalınmıştır. Araştırma sonucunda yorumlama becerisini oluşturan sınıflandırma, önemini çözme ve anlamını aydınlatma becerileri açısından bakıldığında 20 TÜBİTAK çocuk kitabının sekizinin 'sınıflandırma' alt becerisini desteklediği anlaşılmıştır. 'Önemini çözme' ve 'anlamını aydınlatma' alt becerileri için ise 20 TÜBİTAK çocuk kitabının tamamının bu açıdan kriteri sağladığı görülmüştür. Analiz becerisini oluşturan fikirleri gözden geçirme, argümanları ortaya çıkarma ve argümanları analiz etme becerileri açısından bakıldığında 20 TÜBİTAK çocuk kitabının tamamının 'fikirleri gözden geçirme' alt becerisini desteklediği anlaşılmıştır. 'Argümanları ortaya çıkarma' ve 'argümanları analiz etme' alt becerileri için ise 20 TÜBİTAK çocuk kitabının tamamının bu açıdan kriteri kısmen sağladığı görülmüştür. Değerlendirme becerisini oluşturan iddiaları değerlendirme, argümanları değerlendirme becerileri açısından bakıldığında 20 TÜBİTAK çocuk kitabının tamamının 'iddiaları değerlendirme' alt becerisini desteklediği anlaşılmıştır. 'Argümanları değerlendirme' alt becerisi için ise 20 TÜBİTAK çocuk kitabının tamamının bu açıdan kriteri kısmen sağladığı görülmüştür. Çıkarım Yapma becerisini oluşturan kanıttan kuşkulanma, alternatifleri değerlendirme, sonuçlar çıkarma becerileri açısından bakıldığında 20 TÜBİTAK çocuk kitabının sekizinin 'kanıttan kuşkulanma' alt becerisini desteklediği anlaşılmıştır. 'Alternatifleri değerlendirme' ve 'sonuçlar çıkarma' alt becerileri için ise 20 TÜBİTAK çocuk kitabının tamamının bu açıdan kriteri sağladığı görülmüştür. Dolayısıyla; TÜBİTAK çocuk kitapları eleştirel düşünme becerilerine göre incelendiğinde; çocuk kitaplarının yorumlama, analiz, değerlendirme ve çıkarım yapma alt becerilerine yer vererek eleştirel düşünme becerilerine hitap eden bir yapıda olduğu görülmüştür.

This study was conducted to examine children's books selected from the books published by TUBITAK in terms of their suitability for critical thinking skills. The study was based on 20 books published by TUBITAK for children aged seven and eight. The titles of the books examined were taken from the official sales website of TUBITAK (https://esatis.tubitak.gov.tr/). While selecting the books, care was taken to ensure that the subjects were different. In order to collect the research data, the virtual sales store of children's books published by TUBITAK was visited and the children's books on sale for children were identified. The "document analysis" technique, one of the data collection techniques within qualitative content analysis, was used to collect the data. The children's books identified from TUBITAK's official sales page were read one by one and their suitability for critical thinking skills was examined. In the research, an answer to the question "What is the status of TÜBİTAK Children's Books in meeting Critical Thinking Skills?" was sought. While evaluating TUBITAK Children's Books in terms of Critical Thinking Skills, four criteria were adhered to: "provides, partially provides, does not provide, does not apply". As a result of the research, it was found that eight of the 20 TUBITAK children's books supported the sub-skill of 'classification' in terms of the skills of classification, decoding significance and elucidating meaning, which constitute the interpretation skill. For the sub-skills of 'decoding the significance' and 'illuminating the meaning', it was seen that all 20 TUBITAK children's books met the criteria in this respect. In terms of the skills of reviewing ideas, eliciting arguments and analyzing arguments, which constitute the analysis skill, it was understood that all 20 TUBITAK children's books supported the sub-skill of 'reviewing ideas'. For the sub-skills of 'eliciting arguments' and 'analyzing arguments', it was seen that all 20 TUBITAK children's books partially met the criteria in this respect. In terms of the skills of evaluating claims and evaluating arguments, which constitute the evaluation skill, it was understood that all 20 TUBITAK children's books supported the sub-skill of 'evaluating claims'. For the 'evaluating arguments' sub-skill, it was observed that all 20 TUBITAK children's books partially met the criteria in this respect. In terms of the skills of doubting evidence, evaluating alternatives, and drawing conclusions, it was found that eight of the 20 TUBITAK children's books supported the sub-skill of 'doubting evidence'. For the sub-skills of 'evaluating alternatives' and 'drawing conclusions', it was seen that all 20 TUBITAK children's books met the criteria in this respect. Therefore, when TUBITAK children's books were examined according to critical thinking skills, it was seen that children's books have a structure that addresses critical thinking skills by including the sub-skills of interpretation, analysis, evaluation and inference.