TÜRKÇEDE ‘KIRMIZI’ RENK KAVRAMINA İLİŞKİN ADLANDIRMALAR

Günümüz Türkçesinde kırmızı renk kavramı için al, kızıl ve kırmızı olmak üzere üç ad bulunmaktadır. İlk ikisinin Türkçe kökenli olmasına karşılık “kırmızı” sözcüğü Arapça kökenlidir. Bir dilde aynı kavram için birden çok karşılık bulunamayacağı genel ilkesi göz önüne alındığında “al” ve “kızıl” sözcüklerinin eşanlamlı olamayacağı açıktır. “al” sözcüğünün tarihsel dönemlerde “pembe” anlamında olduğu, zaman içinde anlam değişimine uğrayarak “kızıl” sözcüğüyle eşanlamlı görünüm kazandığı anlaşılmaktadır. Bu anlam değişiminde “pamuk” karşılığı olan Farsça “penbe” sözcüğünün renk adı olarak yaygınlaşması etken olmuştur. “kızıl, kırmızı, al” sözcükleri, eşanlamlı görünmekle birlikte anlam değeri açısından farklılık gösterir: “al bayrak, kızıl saçlı, kırmızı kalem” gibi.