Yazar "Karaca, Burcu" seçeneğine göre listele
Listeleniyor 1 - 2 / 2
Sayfa Başına Sonuç
Sıralama seçenekleri
Öğe Sanayileşme-Enerji Tüketimi ve Büyümenin Co2 Emisyonu Üzerindeki Etkisi: Türkiye İçin ARDL Sınır Testi Yaklaşımı(Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, 2023) Karaca, Burcu; Çımat, AliGünümüzde çevre kirliliği tüm dünyada olumsuz etkiler yaratmaktadır. Özellikle sanayileşme ve enerji tüketimindeki artış karbon salınım artışına neden olmaktadır. Bir ülkede sanayileşmenin fazla olması o ülkenin ekonomik açıdan iyi olduğunu gösterse de çevresel açıdan olumsuz sonuçlar vermektedir. Bu çalışmada Türkiye’deki CO2 emisyonu (kişi başına metrik ton) üzerinde, kişi başı enerji tüketimi (kg Petrol Eşdeğeri), sanayileşme ve kişi başı gayri safi yurt içi hâsıla değişkenlerinin etkisinin olup olmadığı incelenmiştir. Bu doğrultuda değişkenlerin 1960-2015 dönemine ait yıllık sonuçları ele alınarak ARDL Sınır Testi yaklaşımı ile analiz edilmiştir. Elde edilen analiz sonucuna göre uzun dönemde değişkenler arasında bir ilişki tespit edilmiştir. Sanayileşme ve enerji tüketimi değişkenlerinin pozitif işaretli ve istatistiksel açıdan anlamlı olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Yani uzun dönemde sanayileşme ve enerji tüketiminin CO2 emisyonu artışına etki yaparak çevresel kaliteyi olumsuz yönde etkilemektedir. Kişi başına gelir değişkeni ile CO2 emisyonu değişkeni arasındaki ilişki negatif işaretli ve istatistiksel olarak anlamsız bulunmuştur. Yani uzun dönemde kişi başına gelir karbon salınımı üzerinde olumlu bir etkiye sahiptir. Bazı ülkelerin kişi başı gelirinin başka ülkelerin gelirlerine göre daha yüksek olması yeşil kaynaklara yatırım yapmalarına, verimli ulaşım sistemleri kullanmalarına ve çevre dostu politikalar benimsemelerine imkân vermektedir. Böylece geliri yüksek ülkeler daha düşük CO2 emisyonuna sahip olur. Diğer taraftan düşük gelir seviyelerine sahip ülkelerde düşük karbon salınımları elde edilebilir. Bunun nedeni bu ülkelerin enerji tüketimi ve üretim faaliyetleri daha düşük seviyelerde olmasıyla ilgilidir. Bundan dolayı iki değişken arasındaki ilişkiyi karmaşık ve çok yönlü olarak ele almak daha doğru olacaktır. Sonuç olarak elde edilen analiz sonucuna göre kişi başı gayri safi yurt içi hâsılanın artışının karbon salınımını azalttığı, kişi başı enerji tüketimi ve sanayileşme değişkenlerin ise karbon salınımını arttırarak çevresel bozulmalara ve temiz hava azalışına neden olduğu görülmektedir. Elde edilen sonuç doğrultusunda sanayileşmenin olumlu etkilerinden faydalanırken çevrenin olumsuz etkilenmemesi için gerekli olan çevre ile dost politikaların desteklenmesi ve mevcut olanların tekrar gözden geçirilmesi gerekmektedir. Enerji verimliliği artırıcı uygulamalar faaliyete geçirilmeli ve üretim sürecinde fosil yakıt kullanılması yerine temiz üretim tekniklerine geçilmelidir. Atıkları üretime tekrar dâhil ederek yeniden kullanılması sağlanmalıdır. Kalite seviyesi yüksek maliyeti düşük sanayileşmeye yönlendirecek politikalar faaliyete geçirilmelidir.Öğe Sanayileşme-Enerji Tüketimi ve Büyümenin Co2 Emisyonu Üzerindeki Etkisi: Türkiye için ARDL Sınır Testi Yaklaşımı(Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, 2023) Karaca, Burcu; Çımat, AliGünümüzde çevre kirliliği tüm dünyada olumsuz etkiler yaratmaktadır. Özellikle sanayileşme ve enerji tüketimindeki artış karbon emisyonunun yani hava kirliliğinin artmasına neden olmaktadır. Bir ülkede sanayileşmenin fazla olması o ülkenin sosyo-ekonomik bakımdan iyi olduğunu gösterse de çevresel açıdan olumsuz sonuçlar vermektedir. Çalışmada Türkiye’de CO2 emisyonu (kişi başına metrik ton) üzerinde , kişi başı enerji tüketimi (kg Petrol Eşdeğeri), sanayileşme ve kişi başı gayri safi yurt içi hasıla değişkenlerinin etkisi olup olmadığını 1960-2015 dönemine ait yıllık verileri kullanılarak ARDL Sınır Testi yaklaşımıyla analiz edilmiştir. Elde edilen ARDL sınır testi analiz sonucuna göre uzun dönemde değişkenler arasında uzun dönemli bir ilişki tespit edilmiştir. Sanayileşme ve enerji tüketimi değişkenlerinin pozitif işaretli ve istatistiksel açıdan anlamlı olduğuna ulaşılmıştır. Yani uzun dönemde sanayileşme ve enerji tüketiminin karbondioksit emisyonunu artırarak çevresel kaliteyi olumsuz yönde etkilediği sonucuna ulaşılmıştır.. Kişi başına gdp değişkeni teorik olarak beklentileri karşılamasına rağmen istatistiksel olarak anlamlı bulunmamıştır. Sonuç olarak kişi başı gdp artışı CO2 emisyonunu azalttığı gösterirken, kişi başı enerji tüketimi ve sanayileşme değişkenlerinin artışı CO2 emisyonunun artmasına etki ederek çevresel bozulmalara ve temiz havanın azalmasını neden olmaktadır. Elde edilen sonuç doğrultusunda sanayileşmenin olumlu etkilerinden faydalanırken çevrenin olumsuz etkilenmemesi için gerekli olan çevre ile dost politikaların desteklenmesi ve mevcut olanların tekrar gözden geçirilmesi gerekmektedir. Enerji verimliliği artırıcı uygulamalar faaliyete geçirilmeli ve üretim sürecinde fosil yakıt kullanılması yerine temiz üretim tekniklerine geçilmelidir. Atıkları üretime tekrar dahil ederek yeniden kullanılması sağlanmalıdır. Kalite seviyesi yüksek maliyeti düşük sanayileşmeye yönlendirecek politikalar faaliyete geçirilmelidir.
