Yazar "Gez, Ceren Pervin" seçeneğine göre listele

Listeleniyor 1 - 1 / 1
  • Küçük Resim
    Öğe
    Türk mimarisinde selvi ağacı motifi
    (Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, 2022) Gez, Ceren Pervin; Uysal, Zekiye
    Türk Mimarisinde Edirne Muradiye cami ile ilk örneğini gördüğümüz selvi ağacı motifine; hamam, türbe, kütüphane saray, konak, şifahane gibi yapılarda da rastlanmaktadır. Bu motif daha çok cami ve çeşmelerde sıklıkla karşımıza çıkar. Özellikle çeşmeler üzerinde ayna taşlarında yer alır. Bazen yapıların içinde, bazen de dışında tek başına kullanıldığı gibi farklı motiflerle de kullanılarak zengin bir kompozisyon çeşitliliği göstermektedir. Selvi ağacı motifi çini, taş, sıva, ahşap gibi çeşitli malzemeler üzerine uygulanmakla birlikte minyatür, tezhip, halı gibi el sanatları örneklerinde de karşımıza çıkmaktadır. Çini üzerine uygulanan selvi ağacı motiflerinde genellikle sıraltı tekniği kullanılmıştır. Taş üzerine uygulananlar da kabartma ile oyma tekniği, sıva üzerine uygulanan motiflerde kalem işi tekniği ve ahşap üzerinde kalem işi ile çakma tekniği kullanılmıştır. Çalışmamızda Türk mimarisine ait selvi ağacı motifine sahip 49 adet yapı mimari ve süsleme özellikleri de dahil olmak üzere incelenmiştir. Burada selvi ağacı motifleri kendi içerisinde sınıflandırılmış ve alt başlıklar altında ele alınarak, kompozisyonlara ayrılmış ve değerlendirilmiştir. Çalışmada yer alan yapıların tarihlendirmeleri, üslup bilgileri, teknik özellikleri de ele alınmıştır. Tespit ettiğimiz yapılara göre, selvi ağacı, tekli ve çoklu, kandilli, vazolu, madalyonlu, asma yapraklı ve üzüm salkımlı, bahar dallı, palmetli, şemseli kompozisyonlarla birlikte kullanılmıştır. Bu yapılarda yer alan selvi ağaçlarının uç kısmı bazen eğik, bazen düz, bazen de iki yana eğik biçimde karşımıza çıkmaktadır. Bu durum kompozisyonlara göre farklılık göstermektedir. Selvi ağacı motifi, Türk Mimarisinde 15. yüzyıl ve 20. yüzyıllar arasında çeşitli kompozisyonlarla yoğun bir biçimde kullanılmıştır. Kompozisyonlar içerisinde farklı şekillerde karşımıza çıkmaktadır.