Yazar "Bosdan, Korhan" seçeneğine göre listele
Listeleniyor 1 - 2 / 2
Sayfa Başına Sonuç
Sıralama seçenekleri
Öğe Çanakkale Sakız ve Tahirova Koyun İşletmelerinde Verimli Ömür, Ayıklama Oranı ve Ayıklama Nedenleri(2023) Bosdan, Korhan; Tölü, Cemil; Savaş, TürkerKoyunculukta verimli ömür (VÖ) ve ayıklama oranı (AO) işletme ekonomisinde etkilidir. Bu çalışmada Sakız ve Tahirova işletmelerinde verimli ömür tahmin edilmiş ve sürüden ayıklama nedenleri belirlenmiştir. Çalışmada “Halk Elinde Küçükbaş Hayvan Islahı Ülkesel Projesi” kapsamında Çanakkale’de yürütülen projelerin beşer yıllık verilerinden yararlanılmıştır. Sakız koyunları için sırasıyla ilk kuzulama yaşı 619.6 gün ve kuzulama aralığı 368.4 gün olurken, Tahirova koyunları için sırasıyla 490.2 gün ve 377 gün olarak belirlenmiştir. Sakız işletmelerinde ortalama AO %17.6, VÖ 5.68 yıl, ömür boyu doğum sayısı (DS) 4.95 olarak bulunurken, Tahirova işletmeleri için aynı değerler %20.6, 4.85 yıl ve 4.40 olarak gerçekleşmiştir. Bir ve iki yaşında ilk doğumunu yapan Sakız genotipi karşılaştırıldığında, ikinci ve üçüncü doğumlarında sürüde kalma oranları sırasıyla %76 ile %68 ve ile %77 %59 olarak bulunmuştur (P=0.9670; P=0.1234). Aynı değerler Tahirova genotipinde %79 ile %71 ve %73 ile %59 olarak gerçekleşmiştir (P=0.1455; P=0.0125). Zorunlu ayıklama nedenleri yaşlılık (%27), diş sorunları (%25) ve meme sorunları (%19), isteğe bağlı ayıklama nedenleri ise düşük döl verimi (%15), düşük süt verimi (%11) ve davranış problemi (%3) şeklinde sıralanmaktadır. Bir koyunun yabani hayvan saldırısı nedeniyle ölme olasılığı Sakız genotipinde Tahirova genotipine göre 3.54 kat daha yüksek iken (P=0.0493); süt verimi nedeniyle sürüden çıkarılma olasılığı %77 (P=0.0051) ve döl verim düşüklüğü nedeniyle %82 (P=0.0012), daha düşüktür. Sakız koyunu işletmelerindeki düşük AO ancak üretim maliyetlerinin düşük olduğu üretim sistemlerinde gerçekleşebilir. İlk doğumunu bir yaşında ve iki yaşında yapan koyunların üçüncü doğumda sürüde kalma oranları arasındaki farklılık Tahirova koyunu işletmelerinde ilk yaşında doğuranlar lehine olmak üzere daha belirgindir. Yabani hayvan saldırısı sonucu hayvan kaybı çalışmada dikkat çeken diğer bir noktayı oluşturmuştur.Öğe Çanakkale sakız ve tahirova koyunlarında ayıklama oranı ve nedenleri üzerine bir araştırma(Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, 2019) Bosdan, Korhan; Savaş, TürkerKoyunculuk faaliyetlerinde en büyük gelir kuzudan elde edilmektedir. Sürü ömrünün uzaması ile anaçlardan daha fazla verim elde edilebilir. Bu çalışmada Çanakkale bölgesinde yetiştiriciliği yapılan Sakız ve Tahirova koyunlarında ilkine kuzulama yaşı, ayıklama oranından yararlanarak sürü ömrünün tahmin edilmesi ve bir anket çalışması ile sürüden çıkarma nedenlerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu kapsamda Çanakkale ilinde yürütülmekte olan "Halk Elinde Küçükbaş Hayvan Islahı Projesi" alt projelerinden Sakız ve Tahirova ırkında kayda alınan veriler kullanılarak hayvanların 5 yıllık sürüde kalma oranları tespit edilmiştir. Sakız sürülerinde yıllık %0 ile %56 arasında değişen ayıklama oranının beş yıllık ortalaması %17,6 olarak gerçekleşmiştir. Ayıklama oranından yararlanarak Sakız koyunlarında sürü ömrü 5,68 yıl, sürüde gerçekleştirdiği doğum sayısı 4,95 olarak hesaplanmıştır. İlkine kuzulama yaşı Sakız toklularında ortalama 619,6 gün olarak hesaplanmıştır. Tahirova sürülerinde yıllık %2,8 ile %56 arasında değişen ayıklama oranı tespit edilmiş; beş yıllık ortalama ayıklama oranı ise %20,6 olarak gerçekleşmiştir. Tahirova koyunlarında sürü ömrü 4,85 yıl, ortalama doğum sayısı 4,40 ve ilkine kuzulama yaşı 490,2 gün olarak hesaplanmıştır. Sakız ve Tahirova koyunları için başlıca mortalite sebepleri enterotoksemi (%17), diğer hastalıklar (%16), yabani hayvan saldırısı (%13) ve yem vurması (%12) olarak sıralanmıştır. Sürülerde ayıklamanın %71'nin zorunlu sebeplerden, %29'unun isteğe bağlı olarak gerçekleştiği tespit edilmiştir. Sakız sürülerinde süt verim düşüklüğü sebebiyle ayıklama Tahirova sürülerine göre %77 oranında daha düşüktür (P=0,0051). Aynı şekilde döl verim düşüklüğünde bu değer %82'dir (P=0,0012). Tahirova ırkı koyun yetiştiren işletmelerin ayıklamayı verim özelliklerine dikkat ederek gerçekleştirdiği söylenebilir. Anahtar sözcükler: Sakız Koyunu, Tahirova Koyunu, Sürü Ömrü, Ayıklama Oranı, İlkine Kuzulama Yaşı
