Yükseköğretim öğrencilerinin işlevsel yazma becerilerinin geliştirilmesine yönelik bir eylem araştırması

Abstract

Bireylerin üniversitelere gitme sebeplerine bakıldığında ilk sırada herhangi bir devlet kurumunda ya da özel kurum ve kuruluşlarda iş sahibi olabilmek amacı yer almaktadır. Her yıl ülkemizin farklı yerlerinden binlerce öğrenci bu amacına ulaşabilmek için üniversitelere girmektedir. Bu öğrencilerin günlük ve meslek hayatlarında onlara katkı sağlayacak olan işlevsel yazma türlerinden resmi yazışma türlerini iyi bir şekilde bilmeleri gerekmektedir. Bu amaçla hangi bölüm olursa olsun her üniversite öğrencisi Türk Dili dersi görmekte ve bu dersin ikinci döneminde resmi yazışma türleri konusunu alarak öğrenimini devam ettirmektedir. Resmi yazışmalara bakıldığında birçok türünün olduğu ancak insanların günlük ve meslek hayatlarında en çok dilekçe, öz geçmiş, tutanak, karar ve raporla karşılaştıkları görülmektedir. Kaynaklarda bu türlerle ilgili teorik bilgilere ve etkinliklerle yapılan uygulamalı çalışmalara çok az yer verilmiştir. Bu nedenle çalışmamızda yükseköğretim öğrencilerinin, işlevsel yazma türlerinden olan resmi yazışma türlerinin öğretimi ile ilgili ihtiyaç durumları tespit edilmiş ve bu ihtiyaçlar doğrultusunda farklı etkinlikler hazırlanarak derslerde uygulanması yoluyla yazma becerilerinin geliştirilmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın yöntemi, eylem araştırması şeklinde desenlenmiştir. Araştırmaya Meslek Yüksekokulunda öğrenim gören 30 öğrenci katılmıştır. Uygulama öncesinde bu türlerin öğretimine yönelik öğrencilerin ihtiyaç durumları okutman ve öğrenci görüşleri ile uygulama öncesi yapılan yazılı anlatım çalışmalarından hareketle tespit edilmiş ve öğrenci ihtiyaçlarına yönelik etkinlikler hazırlanarak derslerde uygulanmıştır. Uygulama, 15 Mayıs ile 12 Haziran tarihleri arasında 5 haftalık (10 saat) sürede yapılmıştır. Bu 5 haftalık süre boyunca dersler araştırmacı tarafından anlatılmış, her derse bir uzman kişi davet edilmiş ve ders sonunda öğrenci ve uzmanlara açık uçlu sorulardan oluşan formlar dağıtılarak onlardan o dersi değerlendirmeleri istenmiştir. Ayrıca araştırmacı da uygulama sürecinin her aşamasını araştırmacı günlüğünde detaylı olarak anlatmıştır. Bununla birlikte her uygulama sonucunda öğrencilerle örnek yazılı anlatım çalışmaları yapılmıştır. Çalışmada, görüşme (öğrenci, okutman), günlük (öğrenci, araştırmacı), gözlem (uzman okutmanların ders değerlendirmesi) ve öğrenci yazma çalışmalarından elde edilen veriler içerik analizine tabi tutulmuştur. Araştırmanın verileri analiz edildiğinde öğrenci yazılı anlatım çalışmalarında resmi yazışma türlerinde öğrencilerin birçok eksiklikleri tespit edilmiştir. Öğrencilerin genel olarak sayfa düzeni ve içerik (başlık, tarih, ad-soyad ve imza, konu metni) bölümlerinde sorun yaşadıkları görülmüştür. Gerçekleştirilen etkinliklerle öğrenciler, hangi türün nasıl yazılması gerektiğini uygulamalı olarak kavramış, kendilerine olan özgüvenleri artmış ve derslere olan tutumları açısından olumlu yönde etkilenmişlerdir. Bu türlerin öğrencilere etkinliklerle uygulamalı olarak anlatılmasının öğrenmedeki kalıcılığı artırdığı gibi derslerin de daha eğlenceli olduğu araştırmacı ve uzmanlar tarafından gözlemlenmiştir.

When people’s aims of studying in universities are examined, getting a job in any state-owned company or private firms by graduating from any department of university takes place on the top. Every year, thousands of students from different regions of our country get into universities to reach this goal. It is needed that these students should have a good knowledge about official correspondence forms which would make contributions to their daily and professional life. Within this object, regardless of the departments, each university student is instructed with Turkish Language Course and continues his education by taking the subject of official correspondence forms in second term of this course. Examining official correspondences, it has been evaluated that it has many types; however, in their daily and professional life people principally come across with petition, resume, proceeding, decision and report. In literature, there are small amount of theoretical knowledge regarding these types and practices that executed via workshops. Therefore in this study, it was aimed to develop vocational college students’ writing skills by means of need analysis which concerns the teaching of official correspondence that is one type of functional writing. The research method was designed as action research. Thirty students studying vocational college participated in research. In pre-application phase, students’ requirements related with teaching of these types were identified by means of instructors’, learners’ opinions and work out applications done pre-intervention and activities oriented to student requirements were applied in lessons. Application was carried out in five weeks (10 hours) period between 15 May and 12 June. In this five weeks period lessons were lectured by researcher; an expert was invited to each lesson and after lessons by handing out open ended question forms to experts and students, evaluation of that lesson was asked for. Additionally, researcher mentioned about each part of application process in his research journal. Moreover, sample written work outs were studied with students after each application. In research, data which obtained from interview (instructor, student), journal (researcher, student), observation (experts’ lesson evaluation) and student work outs were subjected to content analysis. When research data analyzed lots of student writing work out and official correspondence deficiencies were confirmed. In generally it has been cleared that students have trouble with page layout and content sections (title, date, name-surname and signature, subject text). Thanks to the realisation of activities students have apprehended practically how to write any form, self confidence has improved and their attitudes towards the lessons have been affected positively. Lecturing on these forms to students based on applied activities both has improved permanent learning and made lessons more enjoyable has been observed by the experts.