Kadın Çalışanların Yaşadığı Cam Tavan Sendromunun Örgütsel Bağlılık Üzerindeki Etkileri: Bankacılık Sektörü Örneği

Abstract

Cam tavan sendromu, kadınların kariyerlerinde belirli bir noktadan sonra üst düzey yönetim pozisyonlarına yükselmelerini engelleyen görünmez engelleri ifade eder ve genellikle kurumsal kültür, önyargılar ve cinsiyetçi liderlik beklentileri gibi faktörlerden kaynaklanır (Eagly ve Carli, 2007: 63-71). Bu sendrom, kadınların kariyer ilerlemesini zorlaştırarak, onların örgütsel bağlılık düzeylerini de düşürmektedir. Örgütsel bağlılık ise, çalışanların işlerine ve çalıştıkları kuruma olan duygusal, normatif ve devamlılık bağlılıklarını ifade eder (Meyer ve Allen, 1991: 61-89). Kadınların işgücüne katılımı, ekonomik kalkınma ve toplumsal refah açısından büyük önem taşır. Ancak Türkiye’de kadınların iş gücüne katılım oranı, gelişmiş ülkelerin gerisinde kalmaktadır. 2022 verilerine göre, Türkiye'de kadınların iş gücüne katılım oranı %32 iken, erkeklerin iş gücüne katılım oranı %68 olarak kaydedilmiştir. Bu düşük katılım oranı, Türkiye'nin OECD ülkeleri arasında en düşük sıralamalarda yer almasına neden olmakta ve toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin derinleşmesine yol açmaktadır (UNFPA, 2022: 2). Bu çalışmanın temel amacı, kadınların işyerinde karşılaştıkları engellerin iş tatminleri ve bağlılıkları üzerindeki etkilerini incelemektir. Kadınların işgücüne katılımını artırmak ve çalışma hayatında karşılaştıkları engelleri aşmak için bu sorunların kapsamlı bir şekilde ele alınması gerekmektedir. Özellikle bankacılık sektöründe kadınların karşılaştıkları cam tavan sendromu kaynaklı sorunları ve bu sorunların örgütsel bağlılık üzerindeki etkilerini inceleyerek, bu alandaki bilgi boşluğunu doldurmayı amaçlamaktadır.

The glass ceiling syndrome refers to the invisible barriers that prevent women from advancing to senior management positions at certain points in their careers, often stemming from factors such as organizational culture, biases, and gender-based leadership expectations (Eagly ve Carli, 2007: 63-71). This syndrome hinders women's career progression, thereby reducing their levels of organizational commitment. Organizational commitment refers to the emotional, normative, and continuance commitment that employees have towards their jobs and the organizations they work for (Meyer ve Allen, 1991: 61-89). Women's participation in the workforce is of great importance for economic development and social welfare. However, the labor force participation rate of women in Turkey lags behind that of developed countries. According to 2022 data, the labor force participation rate for women in Turkey is 32%, while it is 68% for men. This low participation rate places Turkey among the lowest ranked OECD countries and contributes to the deepening of gender inequality (UNFPA, 2022: 2). The primary aim of this study is to examine the impact of the barriers women face in the workplace on their job satisfaction and commitment. To increase women's participation in the workforce and overcome the obstacles they encounter in their professional lives, it is essential to address these issues comprehensively. By examining the problems caused by the glass ceiling syndrome that women face in the banking sector and their effects on organizational commitment, this study aims to fill the knowledge gap in this area. The research part of the study was designed with qualitative research methods. In this context, a case study design was used to determine the situation. The research data was obtained as a result of interviews with five female participants working in the banking sector, and the study was analyzed with descriptive analysis within the framework of predetermined themes. In the light of the findings, it was concluded that the perceptions and experiences of female employees in the banking sector regarding the glass ceiling syndrome damage their organizational commitment