Paranın Yansızlığı Hipotezinin Test Edilmesi: Türkiye İçin Ekonometrik Bir Analiz

Abstract

Paranın yansızlığı hipotezi, para arzındaki bir değişimin, reel GSYİH üzerinde hiçbir etkisi olmaksızın, sadece fiyatlar gibi ekonomideki nominal değişkenleri etkilediği fikrine dayanmaktadır. Bu makale, paranın yansızlığı hipotezini Türkiye ekonomisi için 1998:Q1-2021:Q3 verilerini kullanarak araştırmaktadır. Değişkenlerin bütünleşme derecesini belirlemek için PP, ADF ve KPSS dahil olmak üzere geleneksel birim kök testleri kullanılmakta; ancak bu yöntemlerde değişkenlerdeki yapısal kırılma dikkate alınmadığından, yapısal kırılmayı içeren Zivot-Andrews yöntemi de uygulanmaktadır. Model değişkenleri arasında eşbütünleşme olması durumunda paranın tarafsızlığı testi etkin olmamaktadır. Bu nedenle, yapısal kırılmayı dikkate alarak eşbütünleşmeyi araştıran Gregory-Hansen testi uygulanmıştır. Gregory-Hansen eşbütünleşme testi, Türkiye’de para arzı ile reel gelir arasında uzun dönemli bir ilişkinin var olduğunu göstererek yüzde 5 anlamlılık düzeyinde reddedilmiştir. Kanıtlar, para arzı (M2)'nin reel GSYİH'ye göre tarafsız olmadığını ve bunun klasik ve neoklasik ekonomi ile tutarsız olduğunu göstermektedir.

The neutrality of money hypothesis is based on the idea that a change in the supply of money affects only nominal variables in the economy such as prices, with no effect on real GDP. This paper investigates the money neutrality hypothesis for the Turkey by using the data of 1998:Q1-2021:Q3. Conventional unit root tests, including PP, ADF, and KPSS, are applied to determine the order of integration of variables; however, since the structural break in variables is not considered in these methods, Zivot-Andrews method is also applied to take it into account. Neutrality of money testing is not efficient in the case of cointegration between model variables. Thus, the Gregory-Hansen test, which investigates cointegration considering the structural break, is applied. The Gregory-Hansen test for cointegration is rejected at 5 per cent significance level, indicating that long run relationship exists between money supply and real income, in Turkey. The evidence suggests that money supply (M2) are not neutral with respect to real GDP, showing that it is inconsistent with the classical and neoclassical economics.