Belediyelerin Mali Saydamlığını Belirleyen Faktörlere İlişkin Bir Literatür Taraması

Abstract

Birçok demokratik ülkede bilgi edinme özgürlüğünün anayasa ve kanunlar tarafından güvence altına alınması ve bunun yanı sıra yerinden yönetim, yerel demokrasi ve katılımcılık ilkelerinin önem kazanması, yerel düzeyde mali saydamlığın gerekliliğini ortaya koymuştur. Ayrıca bilgi ve iletişim teknolojisi alanındaki gelişmeler bilgisayar ve internet kullanımını önemli ölçüde artırmış ve vatandaşların belediyelerin faaliyetlerine ilişkin mali bilgi ve belgelere erişimi daha kolay hale gelmiştir. Böylece belediyelerin mekan ve zaman sınırlaması olmaksızın nispeten düşük maliyetle mali bilgi ve belgeleri kamuoyu ile paylaşabilmesi mümkün olmuştur. Sonuçta teknolojinin etkisiyle birlikte geleneksel saydamlık biçimleri büyük ölçüde değişime uğramış ve belediyelerin mali saydamlığının sağlanmasında internet ve bilgisayar gibi araçlar önem kazanmıştır. Günümüzde belediyelerin mali saydamlığı genellikle kurumsal web sitelerinde yer alan mali bilgi ve belgelerle sağlanmaya çalışılmaktadır. Ampirik çalışmalarda genel olarak belediyelerin web sitesi aracılığıyla yayımladıkları mali bilgi ve belgeler analiz edilmektedir. Bu çalışmalarda mali bilgi ve belgelerin kamuoyuna açıklanma durumu bir diğer ifadeyle mali saydamlık düzeyi belirlenmekte ve belediyelerin mali saydamlığını etkileyen faktörler araştırılmaktadır. Bu çalışmada belediyelerin mali saydamlığını belirleyen faktörlere ilişkin literatür taraması yapılmıştır. Literatür taraması sonucunda sosyo-demografik faktörler (nüfus büyüklüğü, yaş, cinsiyet, eğitim, gelir düzeyi, internet kullanımı, kentsel aidiyet, konut sahibi olma ve ikamet süresi), ekonomik-mali faktörler (bütçe açığı, borçlanma, kaynak miktarı, öz gelirlerin büyüklüğü, yolsuzluk algısı, işsizlik seviyesi ve kişi başına düşen gelir) ve siyasal faktörlerin (siyasi rekabet, siyasal süreçlere katılma, belediye başkanının profili ve art arda seçilme durumu) belediyelerin mali saydamlık düzeyini etkilediği tespit edilmiştir.

The fact that the freedom of information is guaranteed by the constitution and laws in many democratic countries, as well as the importance of decentralization, local democracy and participation has revealed the necessity of fiscal transparency at the local level. In addition, developments in the field of information and communication technology have increased the use of computers and internet significantly and it has become easier for citizens to access fiscal information and reports regarding the activities of municipalities. Thus it has become possible for municipalities tos hare fiscal information and reports with the public at relatively low cost without space and time limitations. As a result, with the effect of technology, traditional forms of transparency have changed to a great extent and tools such as internet and computers have gained importance in ensuring the fiscal transparency of municipalities. Nowadays the fiscal transparency of the municipalities is generally tried to be ensured with fiscal information and reports on corporate websites. In empirical studies, fiscal information and reports published by the municipalities through their websites are analyzed in general. In these studies, the status of public disclosure of fiscal information and reports, in other words, the level of fiscal transparency is determined and the factors effecting the fiscal transparency of municipalities are investigated. In this study, a literatüre review was made the factors regarding that determine the fiscal transparency of municipalities. As a result of the literatüre review, in has been determined that socio-demgraphic factors (population size, age, gender, education, income level, internet usage, urban belonging, become a homeowner and residence time), economic-fiscal factors (budget deficit, borrowing, amount of resources, size fo own revenues) and political factors (political competition, political engagement, the mayor’s profile and reelection) effect the level of fiscal transparency of municipalities.