Kur'an-ı Kerim'in örnek toplum tasviri

Abstract

İlahi vahiy zincirinin son halkası olan Kur'an-ı Kerim, hitap ettiği kitle itibariyle tüm insanlığa gönderilmiş son semavî kitaptır. Onun ilkeleri tüm çağları kapsayan ve her çağdaki problemlere çözüm üreten evrensel nitelikli ilkelerdir. Kur'an sadece inanç, ibadet ve ahlâk konularıyla ilgilenip insanın manevi açıdan gelişmesini temin etmekle kalmamış, aynı zamanda onun gündelik hayatının hemen her yönüyle de ilgilenmiştir. Bu yönüyle Kur'an sadece nazil olduğu döneme ve topluma değil, kıyamete kadar bütün dönemlerde bütün toplumlara hitap etmektedir. Dolayısıyla Kur'an'ın hem fert hem de toplum bağlamında ortaya koymuş olduğu bütün hükümleri de evrenseldir. İşte böyle hükümleri muhtevi olan Kur'an-ı Kerim'in nihaî amacı, insanlığın hidayeti ve iki cihan saadetidir. Böyle bir saadete ulaşabilmenin tek yolu ise Kur'an'ın ortaya koyduğu kaide ve temel fikirlerin pratik olarak tatbikinden geçecektir. Zaten Allah Teâlâ, emir ve yasaklarını, insanın nasıl bir yaşantıya, nasıl bir kulluk bilincine sahip olması gerektiğini bu son vahiyle bildirmiş, bütün bunları da yine son Nebi'nin (sav.) uygulamaları ile öğretmiştir. Çalışma giriş ve sonuç dâhil toplam beş bölümden meydana gelmektedir. İlk olarak toplum kelimesinin kavramsal çerçevesi ortaya konulmaya çalışılırken Kur'an'a göre insan ve toplum konusu ele alınmış ve Kur'an'da toplumla ilgili kavramlar incelenmiştir. Kur'an'ın temel gayesi, büyük çoğunluğu dejenere olmuş vaziyetteki toplumu, Allah'tan başka varlıklara uluhiyet izafe edilen şirk yapısından kurtarıp sağlam bir inanç yapısına, yani tevhid akidesine kavuşturmaktır. Bu yüzden Kur'an'ın öncelikle imânî ve ahlâki erdemlere ağırlık vererek, muhataplarını tedricî bir süreçte nasıl cehalet batağından çıkarıp münevver, ahlâklı ve örnek bir toplum konumuna getirişi işlenmiştir. Üçüncü bölümde çalışmamıza temel teşkil etmesi açısından Cahiliye toplumu, sosyal hayatı ve Cahiliye asabiyeti üzerinden durulmuş, Cahiliye toplumundaki kötü gelenek ve alışkanlıkların bertaraf edilmesi ve ahlâki erdemlerin inançlı gönüllere yerleştirilmesi noktasında Kur'an'ın metodu incelenmiştir. Ayrıca Cahiliye toplumunun eski inanç, anlayış ve uygulamaları üzerindeki değişiklikler esnasında insanların nasıl tavır takındıklarından, ne tür reaksiyon gösterdiklerinden ve Cahiliye zihniyeti karşısında Hz. Peygamber'in mücadelesinin nasıl olduğundan bahsedilmiştir. Kur'an'ın, örnek toplumu inşa etmede meydana getirdiği yenilikleri ve gerçekleştirdiği değişim ve dönüşümü, Cahiliye toplumundan medeni bir topluma geçişte Kur'an'nın etkisi ve bakış açısı ortaya konulmaya çalışılmıştır. Çalışmamızın ana konusunu oluşturması sebebiyle dördüncü bölümde Kur'an'ın ortaya koyduğu toplum modelinden ve onun tasvir ettiği örnek toplumun özelliklerinden bahsedilmiş ve toplumsal ahlâki ilkeler ana başlıklar halinde ele alınıp incelenmiştir. Konuyla ilgili çağımızdan önce kaleme alınmış eserler de incelenirken, onların günümüz açısından da değerlendirmeleri yapılmaya çalışılmıştır. Böylelikle bugünün Müslüman'ının hem ferdî hem içtimaî sorunlarına İslamî açıdan nasıl çözümler getirilebilir, Kur'an ve sünnet çerçevesinde nasıl örnek bir toplum oluşturulabilir sorusu da cevaplanmaya çalışılmıştır.

The Qur'an, the last link in the chain of divine revelation, is the last heavenly book sent to all humanity in terms of its audience. Its principles are universal principles that cover all ages and produce solitions to problems in every age. The Qur'an not only deals with the issues of belief, worship and morality and ensures the spiritual development of man, but also deals with almost every aspect of his daily life. In this respect, the Qur'an addresses not only the period and society in which it was revealed, but also all societies in all periods until the Day of Judgment. Therefore, all the provisions of the Qur'an in the context of both the individual and society are also universal. The ultimate purpose of the Qur'an, which contains such provisions, is the guidance of humanity and the happiness of both worlds. The only way to achieve such bliss is through the practical application of the rules and basic ideas of the Qur'an. In fact, Allah Almighty revealed His orders and prohibitions, what kind of life a person should have and what kind of consciousness of servitude he should have with this last revelation, and he taught them all through the all through the practies of the last Prophet. The study consists of a total of five chapters, including introduction and conclusion. First of all, while trying to reveal the conceptual framework of the word society, the subject of human and society according to the Qur'an was discussed and the concepts related to society in the Qur'an were examined. The main purpose of the Qur'an is to save the society, the majority of which has degenerated, from the structure of polytheism, in which divinity is attributed to beings other than Allah, and to bring them to a solid belief structure, namely the creed of tawhid. For this reason, the Qur'an's emphasis on faith and moral virtues and how it gradually brought its interlocutors out of the swamp of ignorance and brought them to the position of an enlightened, moral and exemplary society has been studied. In the third chapter, the society of ignorance, its social life and ignorance are emphasized in order to form the basis of our study, and the method of the Qur'an is examined in terms of eliminating the bad traditions and habits in the ignorant society and placing the moral virtues in the faithful hearts. In addition, how people behaved during the changes on the old beliefs, understanding and practies of the ignorance society, what kind of reaction they they showed, and the Prophet against the ignorance mentality. It is mentioned how the struggle of the Prophet was. The innovations that the Qur'an has brought abaut in building an exemplary society, the change and transformation it has made, the influence and perspective of the Qur'an in the transition from the ignorant society to a civilized society have been tried to be revealed. Since it constitutes the main subject of our study, in the fourth chapter, the society model revealed by the Qur'an and the characteristics of the exemplary society it describes are mentioned and social moral princiğles are discussed and examined under the main headings. While examining the works written before our age on the subject, it has been tried to evaluate them in terms of today. Thus, the question of how İslamic solutions can be brought to both individual and social problems of today's Muslims and how an exemplary society ban be created within the framework of the Qur'an and Sunnah has also been tried to be answered.