Koyunlarda melatonin uygulamasının aşım davranışları, bazı üreme performansı ve hormonlarına etkisi

Abstract

Bu çalışmada, aşım sezonu öncesi uygulanan melatonin implantının Tahirova koyunlarında melatonin, östrojen ve progesteron hormon seviyeleri, eşeysel davranışlar ve bazı üreme performansına etkisi belirlenmiştir. Çalışmada 1-4 yaşları arasında 60 baş Tahirova ırkı koyun ve 1-2 yaşlı 6 baş koç kullanılmıştır. 26 Haziran'da koyun (18 mg doz/koyun) ve koçların (54 mg doz/koyun) yarısına melatonin implantı (Regülin®) uygulanmıştır. 1 Ağustos'ta koç katımı ile kızgınlıkları tespit edilen koyunlar bireysel bölmelere alınarak elde aşım yöntemiyle çiftleştirmeleri gerçekleştirilmiştir. Elde aşım sırasında koyunlarda koklama, koçun skrotumuna dokunma, koçun etrafında dönme, koça dönüp bakma ve kuyruk sallama davranış sıklığı alınırken, koça ait olan eşeysel davranışlarda kaydedilmiştir. Ayrıca gözlemlerde 1 dakikalık aralıklarla etkileşimin olup olmadığı, koyunların eşeysel etkileşim oranı, toplam eşeysel etkileşim sıklığı, eşeysel etkileşim başına düşen süre ve toplam eşeysel etkileşim süresi belirlenmiştir. Çalışmada başlangıç, 21., 42., 63., 94. ve 129. günlerde kan alımı yapılmıştır. Kan serum örneklerinde Elisa yöntemi ile hormon analizleri ile yapılmıştır. Çalışmada 63. günde melatonin hormon konsantrasyonu uygulama grubunda kontrol grubundan daha yüksek olmuştur (P=0,0476). Eşeysel davranışlar kontrol ve uygulama gruplarında benzer gerçekleşmiştir (P>0,05). Koyun eşeysel etkileşim oranı kontrol grubuna göre uygulama grubunda önemli ölçüde artırmıştır (P=0,0045). Kuzu verimi gruplarda benzer olurken, koç katımı ile ilk kızgınlık arası süre, gebe kalma süresi ve doğurma süresi uygulama grubunda kontrol grubundan daha kısa gerçekleşmiştir (P≤0,05). Sonuçta, Tahirova ırkı koyunlarında aşım sezonu öncesi melatonin implantı uygulaması 63. günde melatonin hormon konsantrasyonunda önemli ölçüde artış sağlamış, kızgınlık gösterme, gebe kalma ve doğurma sürelerini ise önemli düzeyde kısaltmıştır.

In this study, the effects of the melatonin implant applied before the breeding season on sexual behavior, melatonin, estrogen and progesterone hormone levels and some reproductive performances were determined in Tahirova sheep. In the study, 60 Tahirova dairy sheep between the ages of 1-4 and 6 head rams the ages of 1-2 were used. In half of the ewes (18 mg dose/ewe) and rams (54 mg dose/ram) were administered melatonin implant (Regülin®) on June 26. On 1 August, the ewes whose oestrus was detected with the addition of a ram was taken to individual paddocks, and their mating was carried out using the method of hand-mating. While the frequency of sniffing, touching of ram's scrotum, turn of the ram, looking back to ram, and tail wagging were taken during the hand-mating, sexual behaviors of the ram were also recorded. Besides, it was determined whether there was an interaction at 1-minute intervals, the sexual interaction rate of the sheep, the total frequency of sexual interaction, the time per sexual interaction and the total sexual interaction time in the observations. The blood was taken regularly on initial, 21st day, 42nd day, 63rd day, 94th day, 129th day for hormone analysis. The hormonal analyzes were performed using the Elisa method in blood serum samples. The melatonin hormone concentration was higher in the treatment group than in the control group on the 63rd day (P=0.0476). Sexual behaviors were similar in the control and treatment groups (P>0.05). Sheep sexual interaction rate increased significantly in the treatment group compared to the control group (P=0.0045). While lamb yield was similar in the groups, the duration from ram introduction to first oestrus, conception and lambing were shorter in the treatment group than in the control group (P≤0.05). In conclusion, the melatonin implant applied before the breeding season significantly increased melatonin hormone concentrations on the 63rd days, and shortened the periods of oestrus, conception and lambing significantly in Tahirova dairy sheep breed.