Acil Yardım ve Afet Yönetimi Bölümü öğrencilerinin meslek seçimi ve kariyer yöneliminin toplumsal cinsiyet rolleriyle ilişkisi

Abstract

Bu araştırmada, Acil Yardım ve Afet Yönetimi Bölümü öğrencilerinin, mesleği seçmelerinde ve kariyer yöneliminde toplumsal cinsiyet rolleriyle aralarındaki ilişki incelenmek amaçlanmıştır. Bu amaca yönelik öncelikle toplumsal cinsiyet ve meslek seçimi ile ilgili kavramsal çerçeve oluşturulmaya çalışılmıştır. Araştırma sürecinde Türkiye genelindeki 10 üniversitedeki Acil Yardım ve Afet Yönetimi Bölümü öğrencilerinden oluşan 414 öğrenci bu çalışmaya gönüllü olarak sosyal ağlar üzerinden dahil edilmiştir. Çalışmanın verileri araştırmacının hazırlamış olduğu "Sosyo-Demografik Bilgi Formu", Gökcan'ın (2018) uyarladığı ve 17 maddeli "Meslek Seçiminde Toplumsal Cinsiyetin Rolü Ölçeği", Millar ve Shevlin'in (2007) geliştirdiği Aysan ve Siyez'in (2011) uyarladığı 20 maddeli "Kariyer Denetim Odağı Ölçeği" ve Esen, Öztürk ve Siyez'in (2018) uyarladığı 25 maddeli "Toplumsal Cinsiyet Algısı Ölçeği" ile Mart – Aralık 2021 tarihleri arasında toplanmıştır. Çalışmada AYAY Bölümü öğrencileri ile meslek seçiminde toplumsal cinsiyet rolleri arasında anlamlı bir farklılık bulunmuştur. Kadın öğrencilerin erkek öğrencilere oranla daha eşitlikçi yaklaşım sergiledikleri gözlenmiştir. Öğrencilerin anne eğitim seviyelerine göre toplumsal cinsiyet kalıp yargılarına bakış açılarının değişim gösterdiği gözlenmektedir. Baba eğitim düzeyinin etkisi saptanmamıştır. Bir diğer çalışma olan kariyer denetim odağı ile sınıf düzeyleri arasında anlamlı farklılık bulunmuştur. 1. sınıftaki öğrencilerin puanının 3. sınıftaki öğrencilerin çok kariyer odaklı aldıkları yüksek puan üzerinden yordanabilir. Sınıf seviyeleri arttıkça toplumsal cinsiyete bakış açıları da geleneksel boyuta yönelmiştir. AYAY öğrencilerinin toplumsal cinsiyet rolleri, kariyer denetim odağı ve toplumsal cinsiyet algılarına göre meslek kararları ile orta düzeyde ilişki bulunmuştur.

This study aimed to explore the relationship between Emergency Aid and Disaster Management Department students and their gender roles in choosing a profession and career orientation. Initially, attempts were undertaken to establish a conceptual framework relating to gender and career choice to achieve this objective. A total of 414 students in Emergency and Disaster Management Departments registered in 10 different universities across Turkey participated voluntarily in the study through social networks. The following questionnaires were employed to collect study data between March and December 2021: 'Socio-Demographic Information Identification Form' prepared by the researcher, the 17-item 'The Gender Scale in Profession Selection' adapted by Gökcan (2018), the 20-item 'Career Locus of Control Scale' developed by Millar and Shevlin (2007) and adapted by Aysan and Siyez (2011), and 25-item 'Gender Perception Scale' designed by Esen, Öztürk, and Siyez's (2018). In the study, a significant difference was found between the students of EADM Department and gender roles in choosing a profession. It was observed that female students displayed a more egalitarian approach than male students. It is observed that the students' perspectives on gender stereotypes vary according to their mother's education level. The effect of father's education level was not determined. Another study found a significant difference between career locus of control and grade levels. The score of the students in the 1st year can be predicted by the high score of the students in the 3rd year, which is very career-oriented. As the grade levels increased, the perspectives on gender also tended towards the traditional dimension. According to EADM students gender roles, career locus of control and gender perceptions, a moderate relationship was found with their career decisions.