Bilgi güvenliği farkındalığının geliştirilmesinde görev temelli çevrimiçi öğrenme ortamının etkililiği

Abstract

Bu araştırmada, ilköğretim düzeyi ortaokul kademesinde öğrenim gören öğrencilerin bilgi güvenliği farkındalık düzeylerini arttırmaya yönelik görev temelli çevrimiçi öğrenme ortamı geliştirilmesi ve etkililiğinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Aynı zamanda bu araştırmanın diğer amacı ise, öğrencilerin geliştirilen öğrenme ortamına ve sürecine yönelik görüşlerinin belirlenmesidir. Bu bağlamda iki aşamadan oluşan çalışmanın ilk aşamasında alanyazında ortaokul düzeyine uygun bir ölçek yer almadığından dolayı ortaokul düzeyinde öğrenim gören öğrencilerin bilgi güvenliği farkındalığını belirlemeye yönelik bir ölçek geliştirilmiştir. İlk aşamada 410 katılımcı grubuyla Açımlayıcı Faktör Analizi (AFA) yapılmış ve ölçeğin üç alt boyut altında ("çevrimiçi güvenlik farkındalığı", "çevrimiçi merak" ve "siber tehdit farkındalığı") 30 maddeden oluştuğu belirlenmiştir. AFA'nın ardından elde edilen ölçme aracı 265 kişilik katılımcı grubuna uygulanmış ve gerçekleştirilen Doğrulayıcı Faktör Analizi sonucu 3 faktörlü yapı doğrulanmıştır. Ölçeğin tamamı için Cronbach alfa güvenirlik katsayısı ,90; her alt boyut için Cronbach Alfa katsayısı sırasıyla ,94, ,90 ve ,86 olarak hesaplanmıştır. Çalışmanın ikinci aşaması karma araştırma yönteminden açıklayıcı sıralı desen modelinde tasarlanmıştır. Çalışmanın nicel boyutunda, yarı deneysel yöntemden öntest-sontest kontrol gruplu 2X2'lik split plot desen kullanılmıştır. 20'si deney grubu, 20'si kontrol grubu olmak üzere toplam 40 öğrenci ile gerçekleştirilen çalışmada yapılan analizler sonucunda deney ve kontrol grubu öğrencileri üzerinde gerçekleştirilen öntest bilgi güvenlik farkındalık düzeyi puanları kontrol altına alındığında, deney ve kontrol gruplarının düzetilmiş sontest bilgi güvenliği farkındalık düzeyi puanları gruplama ana etkisinin anlamlı bir farklılık gösterdiği sonucuna ulaşılmıştır. Çalışmanın açık uçlu soru formuyla toplanan verilerin içerik analizi teknikleriyle analiz edildiği nitel boyutunda ise, geliştirilen öğrenme ortamının ilgi çekici olduğu, ortamda bulunan yönergelerin anlaşılır şekilde sunulduğu ve kullanım açısından kullanıcı dostu olduğunun yanı sıra görevler sonrası verilen rozet ve sertifikaların öğrencileri olumlu yönde motive ettiği ve öğrencilerin geliştirilen öğrenme ortamını farklı derslerde de kullanmak istedikleri sonucuna ulaşılmıştır. Tüm bu sonuçlar göz önünde bulundurularak görev temelli çevrimiçi öğrenme ortamının öğrencilerinin bilgi güvenliği farkındalık düzeylerini artırmada etkili bir ortam olduğu ve hazırlanan görevlerin etkili görevler olduğu görülmektedir. Çalışmanın sonunda araştırmacılara yönelik önerilerde bulunulmuştur.

In this research, it is aimed to develop a task-based online learning environment to increase the information security awareness levels of students studying at the middle school level of primary education and to determine its effectiveness. Also, the other aim of this research is to determine the opinions of the students about the developed learning environment and process. In this context, in the first stage of the study, a scale suitable for the middle school level has been developed by the researcher since no scale has been developed in the literature to determine the information security awareness of students studying at the middle school level. In the first stage, Exploratory Factor Analysis (EFA) has been conducted with a group of 410 participants and it has been determined that the scale consists of 30 items under three sub-dimensions ("online security awareness", "online curiosity" and "cyber threat awareness"). The measurement tool obtained after the EFA has been applied to a group of 265 participants and the 3-factor structure has been confirmed as a result of the Confirmatory Factor Analysis. The Cronbach's alpha reliability coefficient for the whole scale has been calculated as ,90; Cronbach's Alpha coefficient for each sub-dimension has been calculated as ,94, ,90 and ,86 respectively. The second stage of the study is designed in the explanatory sequential design model from the mixed research method. In the quantitative aspect of the study, a 2X2 split plot design with pretest-posttest control group from the quasi-experimental method is used. As a result of the analysis of the study conducted with a total of 40 students, 20 in the experimental group and 20 in the control group, it is concluded that when the pretest information security awareness level scores of the experimental and control group students are taken under control, the main effect of grouping the adjusted posttest information security awareness level scores of the experimental and control groups shows a significant difference. In the qualitative aspect of the study in which the data collected through open-ended questionnaires analysed with content analysis techniques, it is concluded that the developed learning environment is intriguing, the instructions in the environment are presented in an understandable way and user-friendly in terms of use, as well as the badges and certificates given after the tasks motivate the students positively and the students want to use the developed learning environment in different courses. Considering all these results, it is seen that the task-based online learning environment is an effective environment in increasing students' information security awareness levels and the tasks prepared are effective tasks. At the end of the study, suggestions have been made for researchers.