Bir Rumeli âyanı: Sirozlu (Serezli) İsmail Bey

Abstract

Köprülü Mehmet Paşa'nın damadı Hacı Siyavuş Paşa'nın soyundan gelen Sirozlu İsmail Bey, diplomasinden anlayan ve siyaseti iyi kullanan, sultana sadakat ve bağlılığı ile öne çıkan Rumeli âyanlarından biridir. Siroz kazası âyanı olabilmek için civardaki diğer âyanlarla güç mücadelelerine girişmiştir. Malikâne usulüyle işletilen mukataaları iltizama alarak vergi tahsildarlığı yapmıştır. Bizzat maiyetindeki askerlerle 1768-1774, 1787-1792 ve 1806-1812 yıllarında Ruslara karşı yapılan savaşlara katılmıştır. Bir dönem "Dağlı" olarak adlandırılan eşkıyaların isyanlarını bastırmaya görevlendirilmiştir. Ayrıca İstanbul'un ve ordunun iaşesinin temini için mubayaacılık görevine getirilmiştir. İstanbul ile taşra arasında bir köprü vazifesi görmüştür. Diğer taraftan 1808 yılında Sened-i İttifak metnini imzalamış ve sultan ile âyanlar arasındaki antlaşmada yer almıştır. Bir kazanın hâkimliğinden zamanla günümüzde üç ülkenin sınırlarında yer alan 22 kazanın idarecisi haline gelmiştir. Arkasında savaşlara katılarak yaptığı askerî ünü ve iltizam sektöründe yer alarak edindiği ekonomik gücü ailesine "Sirozî-Serezli" hanedanı adıyla miras olarak bırakmıştır. Nihayetinde Sirozlu İsmail Bey'den sonra hanedanın başına oğlu Sirozlu Yusuf Paşa geçmiş ve bugün soyları hâlâ devam etmektedir.

Ismail Bey of Serres, who is a descendant of Hacı Siyavuş Pasha, the son-in-law of Köprülü Mehmet Pasha, is one of the Rumelian notables, who understans diplomacy and uses politics well, and stands out with his loyalty and devotion to the sultan. He engaged in power struggles with other notables in the vicinity in order to become the âyan of the Serres kaza. He was a tax collector by taking the mukataas, which were operated by the malikane method, to iltizam. He personally participated in the wars against the Russians in 1768-1774, 1787-1792 and 1806-1812 with the soldiers in his retinue. He was assigned to suppress the revolts of the bandits called "Mountaineers" for a while. In addition, he was appointed as a "mubayaacı" for the supply of Istanbul and the army. It served as a bridge between the Istanbul and countryside. On the other hand, he signed the "Sened-i İttifak" text in 1808 and took part in the treaty between the sultan and notables. From being a judge of one county, he became the administrator of 22 districts located in the borders of three countries today. He left behind his military reputation by participating in the wars and the economic power he gained by taking part in the agricultural sector as a legacy to his family under the name of "Sirozî-Serezli" dynasty. In the end, after Ismail Bey of Serres, his son Yusuf Pasha of Serres became the head of the dynasty and their descendants still continue today.