Denizli ili kent merkezindeki yer yüzeyi sıcaklıklarının değişiminin landsat uydu görüntüleri kullanılarak çok zamanlı incelenmesi

Abstract

Bu çalışmada, uzaktan algılama yöntemleri kullanılarak Denizli İli kent merkezinde 1984-2021 yılları ağustos aylarına ait toplamda 30 adet Landsat uydu görüntüsü üzerinden Yer Yüzey Sıcaklıklarının (YYS) gelişimi gözlenmiştir. Üretilen YYS değerleri, çalışma alanı içerisinde yer alan meteoroloji istasyonu tarafından kaydedilmiş saatlik hava sıcaklık verileriyle ilişkilendirilmiştir. YYS değerlerinin arazi örtüsü ve kullanımı ile ilişkisi Normalize Fark Yapılaşma İndisi (NDBI) ve Normalize Fark Bitki Örtüsü İndisi (NDVI) aracılığıyla incelenmiştir. Ele alınan her tarih için kent gelişimi alansal olarak gözlenmiştir. Çalışma neticesinde YYS-NDBI ilişkisinin pozitif korelasyon, YYS-NDVI ilişkisininse negatif korelasyon gösterdiği belirlenmiştir. Bu ilişkiler ve üretilen YYS, NDBI, NDVI haritalarının incelenmesi sonucu; kent merkezinde yapılaşma alanlarının artış gösterdiği, tarım arazileri ve yeşil alanların yapılaşma alanlarına dönüştüğü ve sonuç olarak yüzey sıcaklıklarında artış görüldüğü belirlenmiştir. YYS değerleri ve meteoroloji istasyon değerleri birlikte incelendiğinde, çalışma alanındaki sıcaklıkların artış eğiliminde olduğu görülmektedir. Ortalama YYS değerlerinin 1984 yılından 2021 yılına gelindiğinde 4,5°C artış gösterdiği ve bu esnada kent merkezinin yaklaşık 80km2 genişlediği belirlenmiştir.

In this study, the development of Land Surface Temperatures (LST) was observed on a total of 30 Landsat satellite images belonging to August 1984-2021 in Denizli city center using remote sensing methods. The LST values produced were associated with the hourly air temperature data recorded by the meteorology station located in the study area. The relationship of the LST values with the land cover and use was examined using the Normalized Difference Built-up Index (NDBI) and the Normalized Difference Vegetation Index (NDVI). Urban development has been observed spatially for each of the dates discussed. As a result of the study, it was determined that the LST-NDBI relationship showed a positive correlation and the LST-NDVI relationship showed a negative correlation. As a result of examining these relations and the produced LST, NDBI, NDVI maps; It has been determined that the residential areas in the city center have increased, agricultural lands and green areas have turned into residential areas, and as a result, there has been an increase in surface temperatures. When LST values and meteorology station values are examined together, it is seen that the temperatures in the study area tend to increase. It was determined that the average LST values increased by 4,5°C from 1984 to 2021, and the city center expanded by approximately 80km2 during this time.