Türkiye'de CDS primleri ile finansal göstergeler arasındaki ilişki: Zaman serisi analizi

Abstract

Son dönemlerde finansal piyasalarda oldukça dikkat çeken ve piyasaların yorumlanması noktasında önem arz eden CDS (kredi temerrüt takası) primleri yatırımcıların karar süreçlerinde etkili rol oynayan bir göstergedir. Ülkelere yönelik risk algısının göstergesi olarak kabul edilen CDS primlerini etkileyen finansal göstergelerin belirlenmesi ekonomilerin finansal koşulları hakkında bilgi sahibi olmamızı sağlamaktadır. Bu durum CDS primleri ile finansal göstergeler arasındaki ilişkiyi inceleyen çalışmaların önem kazanmasına neden olmuştur. Çalışmada Türkiye CDS primleri ile finansal göstergeler arasındaki ilişki (01.2012-02.2022) dönemine ait aylık veriler kullanılarak Zaman Serisi Analizi yöntemiyle açıklanmaktadır. Verilerden CDS primleri ve BİST30 değişkeninin verileri investing'den, bankacılık sektörü sermaye yeterlilik rasyosu verileri ise BDDK veri tabanından alınmıştır. Kullanılan değişkenler arasında uzun dönemli bir ilişki mevcuttur. Eş bütünleşme tahmincisi fmolsa göre ele alınan bağımsız değişkenler bankacılık sektörü sermaye yeterlilik rasyosu ve BİST30 ile bağımlı değişken CDS'yi istatistiksel olarak pozitif ve anlamlı olarak etkilemektedir. Bankacılık sektörü sermaye yeterlilik rasyosu ile CDS arasında ve BİST30 ile CDS arasında pozitif istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki tespit edilmiştir. SYR değişkeninde meydana gelen 1 birimlik artış CDS üzerinde 46.53 birimlik pozitif bir etki yaratmıştır. BİST30 değişkeni üzerinde meydana gelen 5 birimlik artış CDS üzerinde 0.15 birimlik pozitif bir etki yaratmıştır. Nedensellik analizine göre SYR değişkeninin %5 anlamlılık düzeyinde CDS değişkeninin nedeni olduğu belirlenmiştir. BİST 30 değişkeninin %5 anlamlılık düzeyinde CDS değişkeninin nedeni olduğu belirlenmiştir. Bu sonuçlardan yola çıkarak, SYR'den CDS'ye doğru tek yönlü bir nedensellik ilişkisi tespit edilmiştir. BİST 30 değişkeninden CDS'ye doğru tek yönlü bir nedensellik tespit edilmiştir.

CDS (credit default swap) premiums, which have attracted a lot of attention in the financial markets recently and are important in the interpretation of the markets, are an indicator that plays an effective role in the decision processes of investors. Determining the financial indicators affecting CDS premiums, which are accepted as indicators of risk perception for countries, enables us to have information about the financial conditions of economies. This situation has led to the importance of studies examining the relationship between CDS premiums and financial indicators. In the study, the relationship between Turkey CDS premiums and financial indicators is explained with the Time Series Analysis method using monthly data for the period (01.2012-02.2022). Among the data, CDS premiums and BIST 30 variable data are taken from investing, banking sector capital adequacy ratio data is taken from BDDK database. There is a long-term relationship between the variables used. According to the cointegration estimator fmols, the Independent variables considered, affect the banking sector capital adequacy ratio and BIST30 and the dependent variable CDS statistically positively and significantly. A positive statistically significant relationship was found between the banking sector capital adequacy ratio and CDS, and between BIST 30 and CDS. A 1-unit increase in the SYR variable has a positive effect of 46.53 units on CDS. An increase of 5 units on the BIST 30 variable has a positive effect of 0.15 units on CDS. According to the causality analysis, it was determined that the SYR variable was the cause of the CDS variable at the 5% significance level. It was determined that the BIST 30 variable was the cause of the CDS variable at the 5% significance level. Based on these results, a unidirectional causality relationship from SYR to CDS was determined. A unidirectional causality was found from BIST 30 variable to CDS.