Umurbey Ovası'nın ekolojik risk analizi ve coğrafya öğretmenlerinin ekolojik riskler konusunda görüşlerinin incelenmesi

Abstract

Bu çalışma Umurbey Ovası'nın ekolojik risk analizi ve Çanakkale ilinde görev yapmakta olan Coğrafya öğretmenlerinin ekolojik riskler konusunda görüşlerinin incelenmesini amaçlamıştır. Umurbey Ovası'nın ekolojik risk seviyelerini belirlemek için Umurbey Ovası tarım topraklarından (13) toprak numunesi, Umurbey Çayı (7), Umurbey Lagün Gölü (12)'nden sediment numunesi ve Umurbey havzasından (4) ana kaya örnekleri toplanmıştır. Çanakkale ilinde görev yapan Coğrafya öğretmenlerinin ekolojik riskler konusunda görüşlerinin belirlenmesi için nitel araştırma yöntemlerinden yapılandırılmış görüşme formu uygulanmıştır. Umurbey Ovasında antropojenik etki belirlenebilmesi için Zenginleşme Faktörü (EF), Kontaminasyon Faktörü (CF), Jeoakümülasyon İndeksi (Igeo), Potansiyel Ekolojik Risk İndeksi (PER), Spearman Korelasyon Analizi, Temel Bileşenler Analizi ve Cluster analizi yapılmıştır. Umurbey Ovası'nın ekolojik risk analizi sonucunda bölgenin metal seviyelerinin yüksek seviyede ve toksik olduğu saptanmıştır. Umurbey ovasının ekolojik risk analizi sonucunda Umurbey Çayı sedimentlerinin Cd, Cu, Zn ve Hg metalleri ile kirlendiği ve Cd ve Hg metalerinin önemli potansiyel ekolojik risk seviyesinde olduğu belirlenmiştir. Umurbey Lagün gölü sedimentlerinin Cu, Cd, Ni, Cr metalleri ile kirlendiği ve Cd metalinin yüksek ekolojik risk seviyesinde olduğu bulunmuştur. Umurbey Ovası tarım topraklarının Cu, Ni ve Cr metalleri ile kirlendiği ve Cu ve Cd metallerinin önemli potansiyel ekolojik risk seviyesinde olduğu saptanmıştır. Coğrafya öğretmenlerinin ekolojik riskler konusunda görüşleri incelendiğinde; Coğrafya öğretmenlerinin ağır metaller konusunda görüşlerinin yeterli düzeyde olmadığı, orta öğretim coğrafya ders kitaplarının ağır metal kirliliği konusunda yetersiz olduğu, ders süreci içerisinde ağır metal kirliliğine kısmen değinebildikleri ve üniversite eğitimleri boyunca çevre kirliliği konusunda yeterli eğitimi almadıkları saptanmıştır.

In this study, it is aimed to analyze the ecological risk analysis of Umurbey plain and the views of Geography teachers working in Çanakkale on ecological risks. The agricultural soil sample from the Umurbey Plain (13), sediments of the Umurbey Stream (7), the Umurbey Lagoon Lake (12) where collected in order to determine the ecological risk of Umurbey plain. One of the qualitative study approaches used to determine the views of geography teachers working in Çanakkale on ecological concerns was applied structured interview form. Enrichment Factor (EF), Contamination Factor (CF), Geoaccumulation Index (Igeo), Potential Ecological Risk Index (PER), Spearman Correlation Analysis, Principal Compenant Analysis, and Cluster analysis were used to determine the anthropogenic effect in the Umurbey plain. Umurbey Plain's metal levels were determined to be high and harmful in as a result of the region's ecological risk analysis. As a consequence of the ecological risk analysis of the Umurbey plain, it was determined that the sediments of the Umurbey Stream were polluted with Cd, Cu, Zn and Hg metals and that the Cd and Hg metals were at a significant potential ecological risk level. In Umurbey lagoon sediments, metal pollution was caused by cd, cu, zn and hg and Cd was found at a high ecological risk level. Of agricultural soils of the Umurbey Plain was polluted with Cu, Ni and Cr metals and Cu and Cd metals are at an important potential ecological risk level. When the views of geography teachers on ecological risks are examined; level of opinion of geography teachers on heavy metals was determined to be insufficient, intermediate education geography class books on heavy metal pollution were insufficient. They only mentioned heavy metal pollution in passing during the course process, and they did not receive adequate environmental pollution training during their university education.