Toplumsal cinsiyet bağlamında göçmen kadınların Türkiye işgücü piyasasındaki yeri: Çanakkale örneği

Abstract

Tarihsel süreçte toplumsal dönüşümlere de sebep olan göç olgusu çeşitli alanlarda farklı çalışmalara konu olmuştur. Kadının göç sürecindeki konumu giderek görünür olmuş ve göçün toplumsal cinsiyet bağlamında ele alınması gereklilik halini almıştır. Toplumda kadına ve erkeğe yüklenen rollerin faklı olması; göç sürecinde ve sonrasında da erkek ve kadın göçmen bireylerin farklı olarak değerlendirilmesine yol açmaktadır. Erkeklerle özdeşleşen ve genellikle ekonomik sebeplere dayanan göç hareketleri zamanla kadınların bireysel isteklerinin erkeklere paralellik göstermesi ile kadınlar arasında da görülen bir olgu olmuştur. Kadın ve erkek göçün bir parçası olmasına rağmen göç sürecinde karşılaştıkları sorunlar kadınların toplumsal cinsiyet normları sebebi ile erkeklere nazaran daha fazla zorlukla karşılaşmasını beraberinde getirmiştir. Kadınların göç esnasında ve göç edilen yerde karşılaştıkları sorunlar eril bakış açısının izlerini taşımaktadır. Bu nedenledir ki göçmen kadınlar göç ettikleri yerde kadın ve göçmen olmaları sebebi ile en temel hakları olan çalışma hakkından mahrum kalmakta ve işgücü piyasasının bir parçası olmaları güçleşmektedir. Türkiye'de ataerkil yapının varlığını sürdürdüğü ve kadına olan bakış açısının toplumsal baskıları taşıdığı söylenebilmektedir. Türkiye'de ataerkil yapının varlığı işgücü piyasasında hem yerli, hem göçmen kadınları farklı boyutlarda etkilemektedir. Göçmen kadınlar uyrukları yönünden iş güvencesi, eşit olmayan ücret gibi sorunlar ile karşılaşmakla birlikte topluma uyumlaşma sürecinde de zorluklar yaşamaktadır. Toplumsal cinsiyet normları ile bu duruma yaklaşıldığında erkek ve kadına yüklenen sorumluluklar ve karşılaşılan sorunların neler olduğunun ortaya koyması çalışmanın amacını oluşturmaktadır. Kadınlar genel düzen içerisinde bir ayrımcılığa maruz kalmakla birlikte göç sürecinde ne gibi sorunlar ile karşılaştığı ve bu sorunları aşmak için ne gibi çözüm yolları aradıkları çalışmanın uygulama bölümünde analiz edilmiştir. Genellikle eril bakış açısıyla düşünülen göç olgusunun kadın bakış açısıyla işgücünde uğradıkları ayrımcılık, ücret sorunu ve cinsiyet temelli taciz sorunları ortaya konularak bunlara yönelik çözümler sunulmaya çalışılmıştır. Çalışmanın birinci bölümü 'Giriş' bölümüdür. Bu bölümde çalışmanın konusu, problemi, amacı ve kullanılan yöntem kısaca açıklanmıştır. İkinci bölümünde toplumsal cinsiyet kavramı ve ilgili kuramlar ele alınmıştır. Üçüncü bölümde göç kavramı ve toplumsal cinsiyet ile ilişkisi irdelenmiş. Bu bağlamda göçmen kadınların durumu toplumsal cinsiyet kapsamında incelenmiş ve işgücü piyasasındaki yerleri araştırılarak karşılaştıkları problemler açıklanmıştır. Dördüncü bölümde Türkiye işgücü piyasasında göçmen kadınların yeri açıklanmış ve uygulama kısmına yer verilmiştir.

The phenomenon of migration, which has also caused social transformations in the historical process, has been the subject of different studies in various fields. The position of women in the migration process has become increasingly visible and it has become a necessity to deal with migration in the context of gender. The different roles attributed to men and women in society; It leads to different evaluation of male and female immigrant individuals during and after the migration process. Migration movements, which are identified with men and generally based on economic reasons, have become a phenomenon seen among women as the individual wishes of women show parallelism with men. Although women and men are a part of migration, the problems they face in the migration process have brought women to face more difficulties than men due to gender norms. The problems that women face during migration and in the place of migration bear the traces of the masculine point of view. For this reason, immigrant women are deprived of their most basic right to work, as they are women and immigrants in the place they migrated, and it becomes difficult for them to be a part of the labor market. It can be said that the patriarchal structure continues to exist in Turkey and the perspective towards women carries social pressures. The existence of patriarchal structure in Turkey affects both domestic and immigrant women in different dimensions in the labor market. While migrant women face problems such as job security and unequal pay in terms of their nationality, they also experience difficulties in the process of integration into society. When approaching this situation with gender norms, the aim of the study is to reveal the responsibilities imposed on men and women and the problems encountered. Although women are exposed to discrimination in the general order, what kind of problems they encounter during the migration process and what solutions they seek to overcome these problems are analyzed in the application section of the study. Discrimination in the workforce, wage problems and gender-based harassment problems, which are generally considered from a masculine point of view, have been put forward and solutions have been tried to be presented. The first part of the study is the "Introduction" part. In this section, the subject of the study, the problem, the aim and the method used are briefly explained. In the second part, the concept of gender and related theories are discussed. In the third chapter, the concept of migration and its relationship with gender are examined. In this context, the situation of migrant women was examined within the scope of gender and their place in the labor market was investigated and the problems they faced were explained. In the fourth chapter, the place of migrant women in the Turkish labor market is explained and the application part is given.