Kemoterapi ilişkili nöropatik ağrı tedavi yanıtının depresyon, anksiyete ve uyku bozukluğu ile olan ilişkinin araştırılması

Abstract

Giriş ve Amaç: Kanser hastalarının tedavisinde uygulanan tedavi yöntemi olan kemoterapinin önemli ve sık gözlenen yan etkilerinden birisi kemoterapi ilişkili periferal nöropatidir. Nöropatik ağrı, somatosensoriyel sistemi doğrudan etkileyen bir lezyon veya hastalık sonucu ortaya çıkan ağrı çeşididir. Vücudun çeşitli yerlerinde karıncalanma, uyuşma, his kaybı, iğnelenme, yanma hissi, ağrılı uyarana aşırı duyarlılık gibi belirtilerle seyreder. Kanser hastaları arasında ruhsal durum ve uyku bozukluğu sık olarak gözlenmekte olup, bu faktörlerin varlığı nöropatik ağrı hissini artırabilmektedir. Bu çalışmada KİPN tanısı alan hastalarda uygulanan tedavideki başarısızlığa neden olabilecek olası ek nedenler olan depresyon, anksiyete ve uyku bozukluğunun etkisini incelemeyi amaçladık. Materyal ve metod: Çalışmamız, Çanakkale 18 Mart Üniversitesi Tıp Fakültesi Nöroloji Anabilim Dalı polikliniğinde KİPN teşhisi konulan 45 gönüllü katılımcı ile gerçekleştirilmiştir. KİPN teşhisi konulan katılımcılara ağrı şiddetini değerlendirmek amacıyla LANSS ağrı skalası uygulanmıştır. Katılımcılara uygulanan gabapentin ve pregabalin tedavilerinin etkin doza ulaşması sonrası yapılan kontrol muayenelerinde katılımcılara tekrar LANSS ağrı skalası uygulanmasına ek olarak depresyon derecesi açısından Beck depresyon ölçeği, anksiyete derecesi açısından Beck anksiyete ölçeği, uyku bozukluğu derecesi açısından Pittsburgh uyku skalası tetkikleri uygulanmıştır. Bulgular: Depresyon şiddetinin tedavi yanıtsızlığını arttırdığı ve depresyon derecesi artışının tedavi sonrası nöropatik ağrı şiddeti ile ilişkisi saptandı. Şiddetli anksiyetesi olanların, hafif düzeyde anksiyetesi olanlara göre daha az tedavi yanıtının olduğu tespit edildi. Anksiyete şiddetinde artış ile nöropatik ağrı şiddeti arasında korelasyon bulundu. Uyku bozukluğu yaşayan hastaların tedavi yanıtsızlığı daha yüksek oranda tespit edildi. Uyku bozukluğu varlığı ile nöropatik ağrı şiddeti arasında anlamlı seviyede korelasyon saptandı. Sonuç: Çalışmamızda, KİPN tedavisinde başarısızlığına neden olabilecek etkenlerden depresyon, anksiyete bozukluğu ve uyku bozukluğunun tedavi yanıtına etkisi gösterilmiştir. Çalışmamıza ek olarak bu faktörlere yönelik tedavi sonrası hastaların tekrar değerlendirildiği daha fazla katılımcı ile yapılacak ek çalışmalara ihtiyaç duyulmaktadır.

Introduction and purpose: Chemotherapy-associated peripheral neuropathy is an important and frequently observed side effect of chemotherapy, that is used for cancer treatment. Neuropathic pain is a type of pain that occurs as a result of a lesion or disease that directly affects the somatosensory system. It progresses with symptoms such as tingling, numbness, loss of sensation, pins and needles, burning sensation in various parts of the body, hypersensitivity to painful stimulus. Mental disorders and sleep disorders are frequently observed in cancer patients, and the presence of these factors may increase the feeling of neuropathic pain. In this study we aimed to examine the effects of depression, anxiety and sleep disorders, that are possible causes that may cause failure in treatment in patients diagnosed with CIPN. Material and method: Our study was carried out with 45 volunteer participants who were diagnosed with CIPN in the Neurology Policlinic of Çanakkale 18 Mart University Faculty of Medicine. The LANSS pain scale was applied to the participants diagnosed with CIPN to evaluate the severity of pain. After gabapentin and pregabalin treatments that applied to the participants; reached the effective dose, in addition to applying the LANSS pain scale second time, Beck depression scale, Beck anxiety scale, and Pittsburgh sleep scale were applied to the participants in the control examinations. Results: Severity of depression increased treatment unresponsiveness and the relationship between increase in depression degree and severity of neuropathic pain after treatment was significant. Severe anxiety had less response to treatment than those with mild anxiety. There was a correlation between the increase in anxiety severity and the severity of neuropathic pain. The treatment unresponsiveness of patients with sleep disorders is found to be higher. There was a significant correlation between the presence of sleep disturbance and severity of neuropathic pain. Conclusion: In our study, among the factors that may cause failure in CIPN treatment such as depression, anxiety disorder and sleep disorders effects on treatment response were shown. In addition to our study, there is a need for additional studies with more participants in which patients are re-evaluated after treatment for these factors.