Akılcı olmayan ilaç kullanımının ortaya çıkardığı ekonomik ve sosyal kayıpların değerlendirilmesi: Bayramiç örneği

Abstract

Yaşam kalitesini belirleyen en önemli unsurlardan birisi sağlıktır. Sağlığın korunması, sürdürülmesi ise kişinin "sağlık bilincini" geliştirmesi ile mümkündür. Sağlık bilincinin geliştirilmesi gereken alanlardan birisi de gereksiz ve yanlış şekilde ilaç kullanımının önlenmesidir. Akılcı ilaç kullanımı hastanın hem sağlığını hem de parasını koruyacaktır. Aksi takdirde tedavi uyuncu azalmakta, vücut ilaçlara karşı direnç geliştirmekte, hastalık süresinin uzamasına, tekrarlamasına, ilaca karşı gelişen zararlı ve amaçlanmayan reaksiyonların artmasına ve neticesinde tedavilerin daha maliyetli olmasına sebep olmaktadır. Bu amaçla çalışmada, Bayramiç ilçesinde bulunan Merkez Aile Sağlığı Merkezi'ne başvuran erişkinlerin Akılcı Olmayan İlaç Kullanımının sebep olduğu ekonomik ve sosyal kayıplar değerlendirilmiştir. Örneklemi, Merkez Aile Sağlığı Merkezi'ne başvuran erişkin hastalar oluşturmaktadır. Toplum Sağlığı Merkezi bünyesinde bulunan Aile Sağlığı Merkezlerinde araştırma süresince 300 erişkin kişiye ulaşılarak çalışma grubu oluşturulmuştur. Araştırma için yapılan ankette birinci bölümde 7 soru sosyo-demografik özellikleri, ikinci bölümde Akılcı Olmayan İlaç Kullanımına ilişkin tutum ve davranışlar 27 soru ile sorgulanmıştır. Araştırmada Akılcı Olmayan İlaç Kullanımı davranışı; hekimin önerdiği miktar ve sürede ilaç kullanmama ve çevresinde aynı şikâyetleri bulunan kişilere ilaç önerme olarak belirlenmiştir. Araştırma metodu olarak Kolmogorov-Smirnov Testi kullanılıp, gruplar arasındaki farklılıklar konusunda Mann Whitney U Testi, Kruskal Wallis H Testi ve İkili karşılaştırma testlerinden yararlanılmıştır. Araştırma sonucunda; erişkinlerin Akılcı İlaç Kullanımı ile ilgili tutum ve davranışlarına ilişkin bilinç düzeyleri yüksek olduğu belirlenmiştir. Buna göre ilaç kullanım bilinci artıkça hem kişilerin yaşam kalitesinin arttığı hem de Akılcı Olmayan İlaç Kullanımının sebep olduğu lüzumsuz maliyetlerin azaltılarak ya da ortadan kaldırılarak, gereksiz sağlık hizmeti kullanımının önüne geçilebileceği gözlenmiştir.

Health is one of the most important factors that define the quality of life. Protection and maintenance of health is possible with the development of "health awareness" of individuals. Health awareness should be developed to prevent unnecessary and wrong use of drugs. Rational drug use will protect both the health and money of the patient. Otherwise, compliance with the treatment decreases, the body develops resistance to drugs, the duration of the disease is prolonged, the disease recurs, and harmful and unintended reactions to the drug increase. As a result, treatments become more costly. Accordingly, in this study, the economic and social losses caused by the Irrational Drug Use of adults who applied to the Public Health Center in Bayramiç were evaluated. The sample consists of adult patients who applied to the Central Primary Care Clinic. During the research, a study group consisting of 300 adults was created in the Primary Care Clinics within the selected Community Health Center in the region. In the survey conducted for the research, there are 7 questions about socio-demographic characteristics in the first part, and 27 questions about attitudes and behaviors related to Irrational Drug Use in the second part. In the study, Irrational Drug Use behavior was defined as not using drugs in the amount and time recommended by the physician and recommending drugs to people with the same symptoms. The Kolmogorov-Smirnov method was used for the study and Mann Whitney U Test, Kruskal Wallis H Test and Pairwise Comparison Tests were used for differences between groups. In the study, it was concluded that the awareness levels of adults regarding the attitudes and behaviors related to RDU were high. It has been observed that as the awareness of drug use increases, both the quality of life of the people increase and the unnecessary costs of IDU are eliminated, thus preventing the use of unnecessary health services.