Harem'de soydan gelen ayrıcalık, hanedanın kızları; III. Selim'in kız kardeşleri Şah, Beyhan ve Hatice Sultanlar

Abstract

Osmanlı hanedan kızı olan sultanlar, Harem'deki diğer kadınlardan ayrıcalıklı bir konumdaydı. Bu ayrıcalıklarını da doğum törenleri, düğünleri, saraydaki yaşantıları, gelirleri ve harcamaları, hane halkı ve hizmetlileri, inşa ettirdiği hayır eserleri ve vakıfları, yaşadıkları saraylar ile gözlemlemek mümkündü. III. Mustafa'nın kızları Şah, Beyhan ve Hatice sultanlar da üç kız kardeş olarak doğumlarından ölümlerine kadar gösterişli ve zengin bir yaşantı sürmüşlerdi. Maliyetli ve görkemli doğum törenleri düzenlenmiş ve özel bakıcıların ellerinde, özel bir eğitim görerek yetişmişlerdi. Kendilerine gelir bağlanmaya başlayınca da harcamaları artmış ve hizmetli kadroları da genişlemişti. Evlendiklerinde düzenlenen merasimler de son derece gösterişliydi. Saraylarındaki hizmetlileri sayesinde pek çok gündelik ve saray dışındaki işler ile uzak yerlerdeki gelirlerin tahsilatını gerçekleştirmişlerdir. Rahat bir yaşantı süren kız kardeşler, diğer hanedan kızlarının da yaptığı gibi hayır eserleri inşa edip vakıflar kurmuşlardı. Reayanın ihtiyaçlarını karşılamaları sayesinde toplumsal yaşamda görünürlük kazanmışlar, manevi ve dini amaçlarına da ulaşmışlardı. Bu hayır eserlerinin aynı zamanda şehirciliğin gelişmesine katkısı büyüktü. Yaşadıkları saraylar da dikkat çekerken, boğaz kıyılarının şehirleşmesinde, Batı mimarisinin şehre uyarlanmasında bu üç kız kardeş önemli rol oynamıştı.

Sultans, daughters of the Ottoman dynasty, were in a privileged position compared to other women in the Harem. It was possible to observe these privileges through their birth ceremonies, weddings, life in the palace, income and expenses, household members and servants, charitable works and foundations they built, and the palaces they lived in. III. Mustafa's daughters, Shah, Beyhan and Hatice sultans, as three sisters, lived a flamboyant and rich life from their birth until their death. Expensive and magnificent birth ceremonies were organized and they were raised with special education in the hands of special caregivers. When they started to receive income, their expenses increased and their servant staff expanded. The ceremonies held when they got married were also extremely spectacular. Thanks to the servants in their palaces, they carried out many daily and non-palace works and the collection of revenues in distant places. The sisters, who lived a comfortable life, built charitable works and established foundations, as did other daughters of the dynasty. Thanks to meeting the needs of the people, they gained visibility in social life and achieved their spiritual and religious goals. These charitable works also contributed greatly to the development of urbanism. While the palaces they lived in also attracted attention, these three sisters played an important role in the urbanization of the Bosphorus shores and the adaptation of Western architecture to the city.