Farklı sürelerde sütten kesilmiş tokluların analarıyla sosyal ilişkileri

Abstract

Memeli çiftlik hayvanlarında farklı sürelerde emişme süresi veya diğer bir deyişle sütten kesim yaşı ana-yavru bağının gelişimi ve sürdürülebilirliği açısından önem arz etmektedir. Bu çalışmada sırasıyla 4, 8 ve 12 haftalık farklı emişme sürelerine sahip Tahirova ırkı tokluları ve analarının 11 aylık yaşta bir araya getirilerek ana-yavru bağı, sosyal davranışlar ve sosyal izolasyon sırasındaki davranışları irdelenmiştir. Çalışmada 10 dk. aralıklı zaman örneklemesi yöntemi ile günlük 24 saatlik davranışları değerlendirilmiştir. Gruplarda ana, akran, diğer ana ve diğer yavruların etkileşimleri gözlenmiştir. Ana ile temas, ana ile yakın mesafede bulunma, ananın yanında yatma davranışları ve sosyal izolasyon testinde ana ile temas süresi sütten 12 haftalık yaşta sütten kesim uygulanan grupta (3. Grup) daha yoğun gözlenmiş, istatistiksel olarak önemli diğer gruplardan yüksek bulunmuştur (P≤0,05). Akranla temas, yatma davranışları ile sosyal izolasyon testinde meleme, koşma ve kapıya yönelim davranışları sütten 4 haftalık yaşta sütten kesim uygulanan grupta (1. Grup), beslenme esnasında ana ile temas, yem tüketimi ve yemlik alanında bulunma sütten 8 haftalık yaşta sütten kesim uygulanan grupta (2. Grup) diğer gruplara göre istatiksel olarak önemli bulunmuştur (P≤0,05). Sonuç olarak sütten kesim sonrası 11 aylık yaşa kadar birbirinden ayrı olan ana ve toklularda, sütten kesim yaşının ana-yavru bağı ve etkileşimi üzerine etkisi emişme süresinin uzunluğu ile doğru orantıda ilerlediği söylenebilir.

In farm livestock mammals, the duration of suckling for different periods of time, or in other words, weaning age, is important for the development and sustainability of the dam-offspring relationship. In this study, Tahirova sheep breed hogget with different suckling periods of 4, 8 and 12 weeks, respectively, and their dams were brought together at the age of 11 months to examine the mother-offspring bond, social behaviors, and behaviors during social isolation. In the study, daily 24-hour behavior was evaluated with 10 min. interval time sampling method. Interactions of dam, peer, other dam, and other hogget were observed in the groups. Contact with the dams, being in proximity with the dam, lying next to the dam and contact time with the dam in the social isolation test were observed more intensely in the group (Group 3) that was weaned at 12 weeks of age and were found to be statistically significantly higher than the other groups (P≤0.05). Contact with peers, lying down behaviors and bleating, running and direction to the door behaviors in the social isolation test were found statistically significant in the group weaned at 4 weeks of age (Group 1), while contact with the mother during feeding, feed consumption and presence in the feeding area were found statistically significant in the group weaned at 8 weeks of age (Group 2) compared to the other groups (P≤0.05). As a conclusion, it can be said that the effect of weaning age on suckling period on dam and offspring bonding and interaction progresses in direct proportion to the length of suckling period in dams and offspring, which are separated from each other until 11 months of age after weaning.