Zeytinin ve hububatın üretim ve pazarlama sürecinde yapılan muȃmelȃtın İslam hukuku açısından değerlendirilmesi (Çanakkale'nin Ezine ve Çan ilçeleri özelinde bir inceleme)

Abstract

Tezimizde Çanakkale ilinin Çan ve Ezine ilçelerinde üretilen hububat ve zeytinin üretim ve pazarlama sürecinde yapılan işlemlerin İslam hukukuna uygun olup olmadığı fıkhî açıdan değerlendirilmeye çalışılmıştır. Tezimiz giriş, iki bölüm ve sonuçtan oluşmaktadır. Birinci bölümde hububat ve zeytinin üretimi için yapılan toprak kiralama, ziraat ortakçılığı ve bağ-bahçe ortakçılığı, ikinci bölümde ise bu ürünlerin pazarlamasında başvurulan peşin satım, vadeli satım ve dalında satım işlemlerinin yapılış şekilleri tespit edilip Hanefî mezhebinin görüşleri esas alınarak değerlendirilip yorumlanmıştır. Araştırmamız Çan ve Ezine ilçelerinde üretim ve pazarlama yapan birçok çiftçi ve tüccar ile yaptığımız görüşmelere ve bölgede yapılan muâmelâta dair gözlemlerimize dayanmaktadır. Elde ettiğimiz veriler çerçevesinde araştırma bölgemizde hububat ve zeytinin üretim ve pazarlama sürecinde yapılan muâmelâtın incelenmesi sonucunda bunlar içinde İslam hukukuna uygun olanlar ve uygun olmayanlar tespit edilip her birinin gerekçesi ortaya konmaya çalışılmıştır. Yapılan işlemlerde İslam hukukuna uygun düşmeyen ve akdi fâsit kılan uygulamaların bulunduğu, bunların da çoğunun akitle ilgili bilinmezlikten (cehâlet) kaynaklandığı tespit edilmiş, hukuka uygun hale getirilmesi için çeşitli önerilerde bulunulmuştur.

In this dissertation, an evaluation of the adherence to Islamic law, from the standpoint of canon law, is attempted concerning the production and marketing process of grain and olives in the districts of Çan and Ezine of Çanakkale. The thesis is comprised of an introduction, two chapters, and a conclusion. In the initial section, we assessed land rental, agricultural partnerships, and vineyard-orchard partnerships for promoting the production of cereals and olives, and assessed them in light of the Hanafi sect's beliefs. The subsequent section examines the methods of cash sales, forward sales, and sales in branches employed in marketing these products. This research is founded on interviews conducted with a variety of farmers, producers, and traders in the Çan and Ezine districts, as well as our observations of the region's farming practices. Biases have been avoided throughout the study to ensure fairness and accuracy of results. Technical terminology has been clearly defined for the ease of comprehension. Conventional academic formatting has been employed, and meticulous attention has been given to grammatical correctness. Within the scope of our analysis of cereals and olives production and marketing in our research region, we have determined the items that are compliant and non-compliant with Islamic law, while also providing the reasoning behind each determination. Our findings are based on objective evaluations of transactional data. It has been found that certain practices within the contract violate Islamic law, and many of these stem from ignorance (illiteracy) about the contract. To rectify this, several suggestions have been made to legalise the contract.