Yönetim tarzlarının ve sosyal zekanın örgütsel miyopizm üzerindeki etkisi: Hizmet sektöründe bir araştırma

Abstract

Hızla gelişen ve değişen dünya düzeni içerisinde işletmelerin temel amaçlarından biri hayatta kalmaktır. Bu önemli amaca ulaşma yolunda başarılı olmanın yolu ise işletme hastalıklarına yakalanmadan sağlıklı bir şekilde sektörde var olmaktan geçmektedir. Çeşitli etkenler nedeniyle örgütlerin en çok karşılaştığı örgütsel hastalıklardan biri de örgütsel miyopidir. Örgütsel miyopiye neden olan hem bireysel hem de örgütsel faktörler etkisiyle bu çalışmada hizmet sektörü çalışanları üzerinde sosyal zeka düzeyi ve yönetim tarzlarının Örgütsel Miyopi ile olan ilişkilerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Gerçekleştirilen literatür taraması ile kavramlar detaylı bir şekilde incelenmiş olup, araştırmada veri elde edebilmek için örneklem grubu ile anket uygulaması gerçekleşmiştir. Araştırma evreni olarak belirlenen Ege Bölgesindeki çeşitli hizmet sektörü gruplarına mensup iş görenler arasında kolayda örnekleme tekniği ile Aydın il sınırları içerisinde görev yapan hizmet sektörü çalışanları örneklem grubu belirlenmiştir. Uygulanan anket çalışmasında Tromso Sosyal Zeka Ölçeği, Örgütsel Körlük Ölçeği ve Yönetici Davranışları ölçekleri kullanılmıştır. Elde edilen veriler SPSS paket programı aracılığı ile istatistiki analize tabii tutulmuştur. Ulaşılan sonuçlara göre çalışanların "Örgütsel Miyopizm", "Sosyal Zeka" ve "Yönetim Tarzı" ölçeklerine ve alt boyutlarına katılma düzeyleri arasında çeşitli ilişkiler bulunmuştur. Örgütsel miyopizm düzeyleri ile sosyal zeka düzeyleri arasında negatif bir ilişki tespit edilmiştir, sosyal zeka düzeyi arttıkça örgütsel miyopizm düzeyi azalmaktadır. Sosyal zeka düzeyleri ile yönetim tarzları algıları arasında pozitif bir ilişki bulunmuştur, sosyal zeka düzeyi arttıkça yönetim tarzı algıları da artmaktadır. Örgütsel miyopizm düzeyleri ile yönetim tarzı alt boyutları arasında da çeşitli ilişkiler gözlemlenmiştir. Demokratik-katılımcı yönetim algıları yüksek olan çalışanların örgütsel miyopizm düzeyleri olumsuz yönde etkilenmektedir, demokratik yönetim algıları arttıkça örgütsel miyopizm düzeyleri azalmaktadır. otokratik yönetim algıları ve tam serbesti tanıyan yönetim algıları yüksek olduğunda ise örgütsel miyopizm düzeyleri olumlu yönde etkilenmektedir. Katılımcıların sahip oldukları demografik faktörlerin, özellikle eğitim seviyesi, cinsiyet ve yaş gibi faktörlerin, örgütsel miyopizm, sosyal zeka ve yönetim tarzları algıları üzerinde genel olarak belirleyici bir etkiye sahip olmadığı görülmüştür.

In the rapidly evolving and changing world order, one of the primary goals of businesses is to survive. The key to successfully achieving this important goal lies in existing in the industry in a healthy way without succumbing to organizational diseases. One of the organizational diseases that organizations most commonly encounter is organizational myopia. Due to both individual and organizational factors that contribute to Organizational Myopia, this study aims to investigate the relationships between social intelligence levels and management styles with organizational myopia among tertiary sector employees. Through a literature review, the concepts were examined in detail, and a questionnaire was administered with the sample group to collect data for the research. Tertiary sector employees working within the boundaries of Aydın province using the convenience sampling technique among employees of various tertiary sector groups in the Aegean Region, which was determined as the research population, were selected as the sample group. In the applied questionnaire study, the Tromso Social Intelligence Scale, Organizational Blindness Scale, and Managerial Behaviors scales were used. The obtained data were subjected to statistical analysis using the SPSS package program. According to the results, various relationships were found between employees' levels of "Organizational Myopia," "Social Intelligence," and "Management Style" scales and their sub-dimensions. A negative relationship was found between organizational myopia levels and social intelligence levels, as social intelligence levels increased, organizational myopia levels decreased. There was a positive relationship between social intelligence levels and perceptions of management styles; as social intelligence levels increased, perceptions of management styles also increased. Various relationships were also observed between organizational myopia levels and sub-dimensions of management style. Employees with high perceptions of democratic-participative management had their organizational myopia levels negatively affected; as perceptions of democratic management increased, organizational myopia levels decreased. On the other hand, when perceptions of autocratic management and perceptions of granting complete freedom were high, organizational myopia levels were positively affected. It was observed that the demographic factors of participants, especially education level, gender, and age, did not generally have a determining effect on organizational myopia, social intelligence, and perceptions of management styles.