Gündem belirleme gücünün Türkiye'de seçim başarısına etkisi

Abstract

Gündem iktidar ilişkilerinde vazgeçilmez bir rol oynamaktadır. Gündemi belirleyen kimin ne yapacağını belirlemese de ne hakkında bir şeyler yapılacağını belirleyerek iktidar ilişkilerinde merkezi bir yere sahip olur. Araştırma, seçim dönemlerinde oluşan gündemi iktidar ilişkileri bağlamında ele almıştır. Bu amaçla iktidar, gündem, seçim, siyasal parti, siyasal söylem ve oy verme kavramları ele alınmıştır. Osmanlı'dan günümüze Türkiye'de gündem ve seçimler sosyopolitik bölünmeler bağlamında değerlendirilmiştir. Tezde bilişimsel sosyal bilimler yöntemlerinden yapısal konu modelleme kullanılmıştır. Araştırmada seçim dönemlerinde (1) partilerin gündemleri (2) basın gündemi, (3) gündemler arası benzerlikler, (4) medya türüne göre gündem farkları, (5) gündem ve seçim sonuçları arasındaki ilişki, ve (6) iktidar ilişkilerinin doğası incelenmiştir. Araştırma sorularının yanıtlanması amacıyla 2,79 milyon gazete haberi, 126 milyon tweet, 24., 25. ve 26. dönem TBMM genel kurul tutanakları, 2012-2018 yılları arasında yapılmış kamuoyu anket sonuçları, ve 2012-2018 yılları arasında gerçekleştirilen seçim sonuçları çözümlenmiştir. Sonuç olarak her seçimin kendine özgü bir atmosferde gerçekleştiği, ancak partilerin ve basının gündem örüntülerinin benzer olduğu tespit edilmiştir. Siyasal partilerin stratejik gündemleriyle elde ettikleri başarılar arasındaki ilişki, çözümlemeler sonunda tespit edilmiştir. Bu noktada Türkiye seçim gündemi için makbul konular yerine siyasal alerji yaratan konular terimini kullanmanın daha doğru olduğu önerilmektedir. Partiler ve basın, seçmenlerde siyasal alerji yaratacak konulardan uzaklaştıkça ve yarattıkları gündemlerle seçmen altkümeleri arasında daha somut ve matematiksel ilişkiler kurdukça başarılarını artırmaktadır. Son olarak merkez/çevre ve sağ/sol kırılımları günümüz Türk siyasal bölünmelerini anlatmada yetersiz kalsa da etno-dinsel bölünme işler görünmektedir.

In this study, agenda-setting during election periods is explained in the context of power relations. First, this study describes power, agenda, elections, political discourse, political party, and voting concepts. Second, elections in Turkey since the Ottoman era and socio-political fragmentations of Turkish society are discussed. Third, after conceptual explanations and historical illustrations, findings and discussion are detailed according to the research items of this thesis which are as follows: (1) party agenda, (2) media agenda, (3) similarities between agenda types, (4) social and traditional media agenda differences, (5) relations between election results and agenda-setting, and (6) the nature of power relations. In order to answer the research questions, 2,79 million newspaper articles, 126 million tweets, proceedings of 24th, 25th and 26th Grand National Assembly of Turkey are analyzed by using the structural topic modelling algorithm. In addition, public surveys and election results between 2012-2018 are studied to substantiate the findings. As a result, this study shows that political parties and newspapers follow a pattern throughout several elections despite each retaining its particular agenda. There is a relation between political parties' strategic agendas and election success. At this point, the concept of politically allergic issues fits better in the Turkish political atmosphere rather than secure issues. The less political parties touch politically allergic issues, the more successful they become in the elections. In addition, defining electorate subunits and addressing them mathematically also affects the success. Last but not least, traditional segmentation of Turkish socio-political structure as centre/periphery and left/right cannot explain the current power-relations while ethnoreligious explanations seem to work.